Anadolu’da yükselen yanık bir bozlak: Yozgat

Şehrin ismi nereden gelir?

İlin asıl adı "Bozok" olup, zamanla "Yozgat" olarak değiştirilmiştir. Yozgat adının kökeni hakkında çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Bir rivayete göre Yozgat, Saray Köyü'nden (bugün itibariyle kasaba) itibaren aşağıdan yukarıya doğru kat kat yükselmektedir. Bu kat kat yükselişten ve rakımının yüksekliğinden dolayı önceleri "Yüz kat" denmiş, zamanla bu isim söylene söylene "Yozgat" hâlini almıştır.

Tarihçesi

Şehir merkezinin kuruluşu MS.16. yüzyıla rastlamaktadır. 1560 yıllarında kaynaklara Bozok ismiyle geçmiştir. Bozok ismi, şehre 16. yüzyılda buraya yerleşmeye başlayan Bozok Türkmenleri tarafından verilmiştir. Yozgat ismi ise 1927 yılında T.B.M.M. kararıyla verilmiştir. Şehir merkezinin tarihi yeni olsa da yapılan araştırmalar sonucu bölgede Kalkolitik dönemden itibaren yerleşimler olduğu anlaşılmıştır. M.Ö. 1500-2000 yılları arasında kurulan Hitit Krallığının merkezi Hattuşaş, Yozgat il sınırları içinde yer almaktadır. M.Ö. 6. asırda Persler Anadolu’nun büyük bir kısmını ve bu bölgeyi istilâ ettiler. M.Ö. 4. asırda Makedonya Kralı İskender, Pers Devleti'ni yenerek Anadolu ve İran’ı krallığına kattı. İskender’in ölümü üzerine imparatorluk, komutanları arasında taksim edildi ve Anadolu, Asya İmparatorluğu'nun payına düştü.

M.Ö. 1. asırda Roma İmparatorluğu bütün Anadolu gibi bu bölgeyi de kendi toprakları içine kattı. M.S. 395 senesinde Roma İmparatorluğu ikiye bölününce Anadolu Doğu Roma'nın topraklarına katıldı. 1071'deki Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu’da ilk Türk devletinin kurucusu Kutalmışoğlu Gâzi Süleymân Şah başkumandanlığındaki Selçuklu Oğuz orduları, bütün Anadolu gibi Yozgat bölgesini de fethetti. 1308’de Selçukoğulları Hânedanı düşünce Anadolu'yla birlikte bu bölge de İlhanlı Devleti'ne bağlandı. Bozok denilen sancak (vilâyet), Sivas Beylerbeyliği'nin (eyâletinin) 8 sancağından biriydi. Tanzimattan sonra ise Ankara vilâyetinin (eyâletinin) beş sancağından biri oldu. Cumhûriyet Döneminde sancaklara vilâyet (il) denmeye başlanınca Yozgat, il oldu.

Yozgat nerededir?

Yozgat, bazı ilçeleri Karadeniz Bölgesi'nde olan, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ildir.

Şehre ne zaman gidilir?

Yarı kurak karasal iklimin hüküm sürdüğü Yozgat'ta yazlar sıcak ve kurak, kışlarsa soğuk ve yağışlı geçer. Bu sebeple hava, bahar aylarında dışarıda bulunmak için daha elverişlidir.

Şehri gezerken çalma listesi

• - Müslüm Gürses - Dersini Almış da Ediyor Ezber
• - Güler Duman - Akşam Arada Kaldı
• - Zeki Müren - Ham Meyva
• - Erkin Koray - Öyle Bir Geçer Zaman Ki

Yozgat 4‘lüsü

Basilica Therma: Anadolu'nun ilk termal tedavi merkezi olan Basilica Therma, Roma İmparatorluğu Dönemi'nden kalmadır. Yapı, 451 yılına kadar bir piskoposluk merkeziydi. Şehrin merkezi bir Roma hamamıydı ve şehir yaklaşık üç kilometre uzunluğunda bir surla çevriliydi. Basilica Therma'da bulunan yılan benzeri bir figür (sağlık tanrısı Asclepius) kabartmasından dolayı bu yapının sadece temizlik için değil, aynı zamanda şifa için de kullanıldığı yorumu yapılıyor. 2018 yılında Unesco Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınan hamam, termal sularla şifa kaynağı olmaya hâlâ devam ediyor.

Çapanoğlu Camii:Yozgat'ın İstanbulluoğlu mahallesinde yer alan yapı iki ayrı tarihte inşa edilen iç ve dış cami bölümlerinden oluşmaktadır. İç cami, Çapanoğlu Ahmet Paşa’nın büyük oğlu Mustafa Bey tarafından 1779 yılında; dış cami ise kardeşi Süleyman bey tarafından 1795 yılında yaptırılmıştır. Yozgat’ın sembol yapılarından biri olan cami, ince minaresi, yüksek kasnaklı kubbesi ve köşe kuleleri ile şehrin her yerinden görülebiliyor.

Kerkenes Harabeleri (Kayıp Şehir Pteria): Şehrin M.Ö. 600 yıllarında Medler tarafından kurulduğu tahmin edilmekedir ancak yeni kazılarda Frigce yazıların gün yüzüne çıkarılması, son dönemlerde bölgede Friglerin çoğunlukta olduğunun (iskan etmekte olduğunun) bir kanıtıdır.

Karslıoğlu Konağı (Arkeoloji Müzesi):19. yüzyılın en güzel sivil mimari örneklerinden biri olan konak, Atatürk’ün Yozgat’a geldiğinde burada konaklamasıyla da önem arz ediyor. Sonraki yıllarda restore edilip kamulaştırılmış ve arkeoloji müzesi olarak hizmete açılmıştır.

Yozgat’ta ne yenir?

• 
• - Bulama Çorbası
• - Arabaşı
• - Testi Kebabı
• - Madımak
• - İncir Uyutması
• - Parmak Çörek
• - Tandır Kebabı

Yozgat’ın meşhuru

"Deli Kızın Türküsü" şiiriyle pek çoğumuzun kalbini kazanan, Türk şiirinin en önemli kadın seslerinden biri olan Gülten Akın, 1933 yılında Yozgat'ta doğmuştur. Şiirleri başlarda İkinci Yeni çizgisinde ilerlediyse de sonraları gezip gördüğü yerlerden aldığı esinle zenginleşerek bireysel konulardan toplumsal sorunlara yönelen bir çizgide ilerlemiştir.