Antik tarihi topraklarında saklı şehir: Niğde

Şehrin ismi neren gelir?

Hititler devrinde Niğde bölgesi "Nakita" isimli bir yerleşme merkeziydi. Bir rivayete göre de Niğde ismi, ilk çağ isimlerinden "Cadyna"dan gelmektedir. İslam müelliflerinin eserlerinde ise Niğde hakkında "Nekida" ya da "Nekide" olarak bahsedilir. Bu kelime zamanla "Nikede" şeklinde telaffuz edilmiş ve Selçuklular bu şehre "Nigde" (Niğde) ismini koymuşlardır.

Tarihçe

Hitit Devleti'nin yıkılışı ile bu bölge, M.Ö. 8. yüzyılda Frikya Devleti'nin hakimiyeti altına girdi. Anadolu’da kurulan Frikya ve sonradan Lidya Devleti, yine iç karışıklıklar ve bölünme neticesinde yıkılınca bu bölge Perslerin eline geçti. M.Ö. 4. yüzyılda Makedonya Kralı İskender, Pers Devleti'ni yenerek Anadolu ve İran’ı Makedonya İmparatorluğu'na kattı. İskender’in ölümü üzerine bu geniş imparatorluk komutanları arasında taksim edilince Anadolu, Selevkos Devleti'nin payına düştü. M.S. 1. yüzyılda Kapadokya Krallığı'nı Roma İmparatorluğu ilhak edince, Niğde ve çevresi Roma’nın hakimiyeti altına girdi. M.S. 395 senesinde Roma İmparatorluğu ikiye bölününce, Niğde ve çevresi Anadolu’nun bir parçası olarak Doğu Roma'nın payına düştü. 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Kutalmışoğlu Süleyman Şah emrindeki Türk ordusu, 1076 yılında bu bölgeyi Bizanslılardan alarak fethetti. Sultan II. Kılıçarslan burasını yerleşme merkezi haline getirerek oğlu Melik Arslan Şah'a verdi. Bu dönemde gelişmeye başlayan Niğde, 13. yüzyılın ilk yarısında Anadolu’nun büyük şehirlerinden biri hâline geldi.

Niğde ve çevresi, 1470’te Fâtih Sultan Mehmed Han'ın devrinde kesin olarak Osmanlı Devleti'ne katıldı. Osmanlı Devleti'ni yıkmayı ihtiras derecesinde gaye edinen Akkoyunlular ve Karamanoğulları, ittifak ederek Niğde topraklarına girdiler ancak Fatih Sultan Mehmed Han'ın oğlu Şehzade Mustafa tarafından büyük bir yenilgiye uğratılıp doğuya sürüldüler. Aynı sene İshak Paşa, Niğde’yi Karamanoğullarından geri alarak Karamanoğulları Beyliği'ni kesin olarak tarihten sildi. Böylece Anadolu, Osmanlı idaresinde Fırat ve Toroslar'a kadar birleşti. Osmanlılar devrinde Niğde, 17. yüzyılında Karaman Beylerbeyliği'nin yedi sancağından biriydi. 20. yüzyılın başlarında ise Konya eyaletinin beş sancağından biriydi. Yedi kazası vardı. Niğde, cumhuriyet devrinde il merkezi oldu.

Niğde nerededir?

İç Anadolu Bölgesi'nde bulunan şehir, Orta Kızılırmak bölümünde yer alır. Niğde; Nevşehir, Kırşehir, Mersin, Adana, Konya ve Ankara ile komşudur.

Şehre ne zaman gidilir?

Kışlarında ağırlıklı olarak kar yağan Niğde'yi ziyaret etmek için yaz mevsimi en uygun mevsimdir.

Şehri gezerken çalma listesi

• - Neşet Ertaş - Niğde Bağları
• - Zara - Ak Sinne`ye Vardım Koyun Yaymaya
• - Yol'a Düş - Penceremin Buğusuna Çizdim Yüzünü

Niğde 4'lüsü

Gümüşler Manastırı:Manastırın yer almış olduğu Gümüşler Kasabası'nın Orta Çağ'daki adı ve tarihi hakkında dönem kaynakları bulunmuyor. Büyük bir kaya kilisesinin iç tarafına oyulan manastır, Kapadokya bölgesinde ve günümüze iyi korunarak gelmiş en büyük manastırlardan biridir. Kapadokya’da kayaya oyulan birçok manastır bulunmaktadır.

Köşk Höyük:Araştırmalar bor ovasının en eski tarım ve hayvancılık ile uğraşan toplumunun M.Ö 6050-4911 yıllarında bu alana yerleştiğini göstermektedir. Beş tabaka halinde bulunan yerleşimin ilk dört tabakası genç neolitik, en genç olan tabakası ise erken kalkolitik döneme aittir. Bu dönemde yaşayan insanların ölülerini konutların tabanlarına gömdükleri anlaşılmıştır. Köşk Höyük’ün ölü gömme adetleri açısından önemi, çoğu yetişkin olmak üzere bazı çocuklara uygulanan başın gövdeden ayrılarak yüzün ise kille sıvanıp yüz organlarının belirtilmesi ve aşı boyası ile boyanarak canlılık kazandırılmasıdır. Bu uygulamalar ise İsrail, Filistin, Ürdün ve Güney Suriye’de M.Ö. 10.000- 80.000 arasında görülmektedir.

Niğde Aleaddin Camii:Niğde Sancak Beyi Ziynettin Beşare tarafından 1223 yılında yaptırılmıştır. Kitabesine göre yapının mimarları, Üstad Sıddık ve Kardeşi Gazi’dir. Az sayıda onarım ile günümüze gelen cami, orijinal özelliğini büyük ölçüde koruyor ve işlevini devam ettiriyor.

Tyana Ören Yeri:Antik Tyana Ören Yeri, Bor ilçesi Kemerhisar Kasabası'nda yer alıyor. Ören yeri, Kemerhisar Kasabası'nın büyük bir bölümünün alt kısmında kalmıştır. Kasabanın çeşitli yerlerinde bulunan ve ören yerinde kazılar neticesinde ortaya çıkan eserler Niğde Müzesi'nde sergilenmektedir.

Niğde'de ne yenir?

• 
• - Arabaşı Çorbası
• - Mazaklı Köftesi.
• - Niğde Tava.
• - Ayva Boranası
• - Pirinçli Elma Dolması
• - Etli Bamya
• - Söğürme