Görülecek yeni dünyalar ve eski günler: Balkanlarda 7 müze

Galeri 11/07/95, Bosna Hersek

Srebrenica soykırımında yaşamını yitiren 8372 kişinin anısını yaşatmak adına Bosna Hersek’te açılan ilk anıt galeridir. Bu galeride çeşitli görüntü, video ve dokümanlar yoluyla soykırıma dair geniş bir bilgi ağı bulunuyor; Tarik Samarah’nın çektiği belge niteliğindeki fotoğraflar, sesli rehberler, 1992-1995 yılları arasında, savaş sırasında gerçekleşenler, hayatta kalanların anıları, dünyanın farklı yerlerinde yaşanan çeşitli insan hakları ihlalleri gibi konular vasıtasıyla ziyaretçiler yalnızca görsel değil, duygusal bir deneyimi de tecrübe etmiş oluyor. Geçmiş bir acıyı ezberlenmiş sözcüklerin dışına çıkardığı için bile Galeri 11/07/95, mutlaka ziyaret edilmeli.

Makedonya Ulusal Müzesi, Makedonya

Makedonya Cumhuriyeti’nin en eski müzelerinden biri olan Ulusal Müze, 1924 yılında kendi de bir “heykeller şehri” olan Üsküp’te kurulmuş. Arkeoloji, Etnoloji ve Tarih sergilerinin birleşiminden oluşan müzenin 66 bin eser barındırması, burayı son derece kapsamlı bir kültürel miras kılıyor. 2007 yılından bu yana Makedonya’daki arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin büyük kısmı müzenin arkeoloji bölümünde sergilendiği için de güncel niteliğiyle Makedon halkının uğrak noktalarından biri olduğu söylenebilir. Makedonya Ulusal Müzesi’nin etnoloji bölümü, geleneksel kıyafetler alanında Balkanlar’daki en zengin sergiye sahip.

Ulusal Tarih Müzesi, Bulgaristan

Bulgaristan’ın en büyük eski eserler koleksiyonu, Sofya’daki Ulusal Tarih Müzesi’nde bulunuyor. Aynı zamanda Balkan Yarımadası’ndaki en büyük tarih müzesi olan ulusal müze, 5 Mayıs 1973 tarihinden bu yana 650 binden fazla arkeoloji, güzel sanatlar, tarih ve etnografi eserini çatısı altında topluyor. Müze, sergi kısmının yanı sıra kafe, kütüphane ve hediyelik eşya dükkânı gibi alanları da kapsıyor. Buradaki geleneksel Bulgar motiflerini, kostümlerini, nakışlarını, eski evlerini ve dekorlarını layıkıyla görebilmek için kısa bir ziyaretin yeterli olmayacağı söylense de Balkan kültürü, renkleriyle ancak merakını tazeliyor ziyaretçilerinin.

Svrzo Evi, Bosna Hersek

Geçmişte Müslüman bir ailenin, kadın, erkek ve çocukların içinde anılar biriktirdiği, nice mutluluğun ve üzüntünün eşyalarına tesir ettiği Svrzo Evi, bugün bütün mazisiyle müze olarak kullanılıyor ve eski Osmanlı mimarisinin tipik bir örneğini temsil ediyor. Yapı, haremlik ve selamlık olarak iki kısma ayrılmış, geniş bir avluya, bir çeşmeye, bir de ahşap balkona sahip. İlgi çekici bir diğer yanı ise evin asıl sahibi olan Glodjo ailesinin erkek çocuğu olmaması nedeniyle eve iç güveysi olarak gelen Hamid Svrzo’nun adıyla anılagelmiş olması.

Ulusal Arkeoloji Müzesi, Yunanistan

1829 yılında Atina’da kurulan Ulusal Arkeoloji Müzesi, Eski Yunan sanatını temsil eden dünyadaki en büyük müzelerinden biri. İçerisinde bulunan eserlerin tarihi Yunan Uygarlığının tarihöncesi döneminden Geç Antik Çağ’a dek uzanıyor. Yunanistan’ın tarihi her ne kadar somut objelerle kavranamayacak kadar zengin olsa da müzede yer alan eserler hem tarihöncesi dönemlerden hem de Bizans, Venedik ve Osmanlı tarihinden de izler taşıyarak seyircisine belirli bir tarihsel kavrayış sunuyor. Neo-klasik mimari stiline sahip olan müze binasındaki Agamemnon maskı ve Posedion’un bronz heykeli, mitoloji ve batı tarihiyle ilgilenenleri oldukça heyecanlandıran eserlerden yalnızca birkaçı.

Filibe Etnografya Müzesi, Bulgaristan

Barok mimarisine örnek teşkil eden, şehrin en büyük evinden oluşan müze binası, geçmişte tanınmış bir tüccar olan Argir Kuyumcuoğlu’na aitmiş, 1917 yılında müzeye çevrilmiş. Günümüzde hâlâ bir tablodan fırlamış gibi masalsı görünen ahşap ev, bugün Filibe Etnografya Müzesi olarak anılıyor. 12 odası bulunan ahşap konakta yaklaşık 40 bin koleksiyon parçası görebilmek mümkün; bu parçalar el sanatları, kumaş, kıyafet, mobilya, müzik aletleri ve dini objelerden oluşuyor. Müzenin belki de en kayda değer özelliği ise her odada bulunan, her biri farklı motifler taşıyan ahşap tavan oymalar.

Ulusal Tarih Müzesi, Arnavutluk

Arnavutluk’un başkenti Tiran’da yer alan müze, öncelikle dışındaki Arnavutlar başlıklı devasa duvar mozaiğiyle dikkat çekiyor. 1981 yılında hizmete açılan müzede binlerce eser mevcut; bu yönüyle Arnavutluk’un en büyük müzesi olma niteliğine sahip. Antik objeler, kabartmalı gümüş ve bronz sikkeler, belgeler, fotoğraflar, silahlar, kâğıt paralar gibi eşyalar da burada sergileniyor. Yapının içinde her biri farklı bir başlık taşıyan birçok galeri var, bunlardan bazılarının adları: Rönesans, Bağımsızlık, Heykel, II. Dünya Savaşı, Komünizm Dönemi.