Hafızayı ararken: İstanbul sahafları

Sahaf, genel anlamıyla eski, artık basımı yapılmayan ya da ikinci el dergi ve kitapların alınıp satıldığı veya başka bir kitapla değiştirildiği küçük işletmeler ile bu mesleği yapanlardır.
Sahaf, genel anlamıyla eski, artık basımı yapılmayan ya da ikinci el dergi ve kitapların alınıp satıldığı veya başka bir kitapla değiştirildiği küçük işletmeler ile bu mesleği yapanlardır.

Sahaflık, kitap sevgisi üzerine sürdürülen kadim bir meslek. Çoğunlukla kuşaktan kuşağa aktarılan bu mesleği icra edenler; mesleği erbabından, mesleğin inceliklerini ise müşterileriyle olan iletişimlerinden öğrenirler. Tabii bir de işin kitap tutkunları boyutu var. Sahafların müşterileri genellikle akademisyen ve öğrenciler olsa da esasında hafıza arayışında olan orta yaş üzeri insanlar sahafların müdavimidir. Gerçek sahaf müdavimleri sadece müşteri değildir, aynı zamanda iyi bir okuyucu yani bibliyofildir. Sahaflık ve sahaf müdavimliği; çoğu zaman çöp olarak görülen kâğıt yığını arasında değerli olanı bulmak, bir kitabın peşinde aylarca hatta belki yıllarca koşturmak, ona ulaştığında ise kıymetini bilmektir. Günümüzde maalesef pek çok sahaf ders kitabı ya da turistik eşyalar satan yerlere dönüşse de hâlâ bu mesleği layıkıyla sürdüren sahaflar var. Biz de kitaba hak ettiği kıymeti verenler için İstanbul’da mutlaka uğranması gereken sahaf dükkânlarını derledik.

1. Arşiv Sahaf

Beşiktaş Ortaköy’deki Dereboyu caddesinde yer alan Arşiv Sahaf, onlarca dilde roman ve araştırma kitapları, Arapça ve Farsça el yazmaları ile Türkçe kitaplardan oluşan büyük bir koleksiyona sahip. Yüz binden fazla kitaba ulaşabileceğiniz bu sevimli dükkân Naim Dikli tarafından işletiliyor. “Herkes iyi olduğu işi yapıyor, bizim de en iyi olduğumuz iş kitap okumak” diyen Naim Bey gerçek bir bibliyofil. Dükkân haricinde arşivinde de pek çok kıymetli eser barındıran Arşiv Sahaf kitaba kıymet verenlerin mutlaka uğraması gereken bir yer.

2.Heybeli Sahaf

Heybeli Sahaf, nam-ı diğer “Zaman Satan Dükkân” adından da anlaşılacağı üzere Heybeliada’da. Heybeli Sahaf aslında 2011’de Sahaf Nazım Hikmet adıyla Beyoğlu’nda hizmet veriyordu ancak 2016’da Heybeliada’ya taşındı. Sahaf Nazım Hikmet Erkan tarafından işletilen bu güzel dükkân, bit pazarlarından, eskicilerden, hurdacılardan yahut evlerden kitapları alıp yeni sahiplerine ulaştırıyor. Heybeli Sahaf’a yolunuz düşerse güncel pek çok kitabın yanı sıra 1800’lü yıllardan Fransızca, İngilizce ve Rumca kitaplar da bulabilmeniz mümkün.

3. Lamelif Sahaf

Lamelif Sahaf’ın kendi kadar güzel bir hikâyesi var. Cihangir Çukurçeşme sokakta yer alan bu güzel sahafa uğramdan evvel hikâyesini öğrenmek ziyaretinizi daha zevkli kılabilir. Zira dükkânı kuran Oktay Çetinkaya, Adana’da kâğıt toplayıcılığı yaparken tanışmış kitaplarla. Çöpte bulduğu kitapları atmaya kıyamayıp okuyan Oktay Bey daha sonra Beyoğlu’nda bu mütevazı sahaf dükkânını kurmuş. Hatta Oktay Bey’in hikâyesi Enis Rıza Sakızlı'nın yönettiği ve onun hayatını anlattığı belgesel film Çöpte Dostoyevski Buldum’a da ilham kaynağı olmuş.

Lamelif Sahaf.
Lamelif Sahaf.

4. Turkuaz Sahaf

Turkuaz Sahaf, Osmanlı Türkçesi ya da eski dönem Türkiye ve İstanbul konusunda kitaplar konusundaki yetkinliği ile bilinen bir sahaf dükkânı. Edebiyat mezunu Emin Nedret İşli’nin Püzant Akbaş ile 2001 Nisan’da faaliyete geçirdiği dükkân, bibliyofillerin koleksiyoncuların, akademisyenlerin kısacası kitaba âşık pek çok kesimin buluşma noktası. Fakat Emin Nedret İşli yalnızca bir sahaf değil aynı zamanda Sahafname, Kitaphaneden Yayınevine Babıâli gibi yayıncılığa dair kitaplar kaleme almış bir yazar. Turkuaz Sahaf’ın koleksiyonunda başta Türkçe ve Osmanlıca olmak üzere, Ermenice, Rumca ve İbranicenin yanı sıra diğer dillerde 40 bine yakın eser bulunuyor. Beyoğlu Erman Han’da bulunan bu kurum, ayrıca sahaf-turkuvaz.com adresinden online satış da yapıyor.

Turkuaz Sahaf.
Turkuaz Sahaf.

5. Kırkambar Sahaf

İstanbul’un tarihi sahaflarından biri olan Kırkambar, Üsküdar’daki merkezi konumuyla gerçek sahaf tutkunlarının her daim uğradıkları bir cennet. Soğuk bir günde bu sahaftan içeri girdiğinizde sımsıcak bir eski soba ve hemen yanına kurulmuş kediler sizi karşılıyor olacak. İki katlı olan bu sahaf oldukça büyük ve uygun fiyatlarıyla da dikkat çekiyor. El yazmalarından, baskısı tükenen nadide kitaplara kadar keşfedilmeyi bekleyen birçok eser, bu sahafta bir hazine gibi her daim meraklılarını bekliyor.

6. İmge Sahaf

1980’li yıllarda kurulmuş olan İmge Sahaf, 1995’ten beri Kadıköy Çarşı’nın en merkezi sokaklarından Caferağa, Güneşli Bahçe sokakta hizmet veriyor. Sahipleri, babadan oğula bir miras gibi bu mesleği sürdürüyorlar. Özellikle Osmanlıca kaynak arayanların ve ilk baskı kitap sevdalıların ilk adresi ve Kadıköy’ün sembollerinden biri olan İmge Sahaf, www.imgesahaf.com internet adresinden de satın alma imkânı sunuyor. Kadıköy’e uğradığınız geniş bir vakitte mis kokulu rafların arasında mutlaka dolaşmalı, eğer vaktiniz yoksa dükkanın önüne kurulan tezgahtan ilginizi çeken bir kitabı cüzi bir miktara edinebilirsiniz.