Kadim geçmiş, genç şehir: Batman
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin kültürel ve tarihi zenginlikleri ile her zaman tatilcilerin ilgisini çeken ilimiz Batman. Kiliseleri, mağaraları, doğal güzellikleri ve manastırları ile misafirlerine gizemli ve keyifli bir yolculuk sunmakta. Gelin Batman’ın tarihini, gezilecek yerler listesini ve lezzetlerini birlikte inceleyelim.
Şehrin ismi nereden geliyor?
İluh Tepesi'nin bulunduğu alanda bir Sümer şehir yerleşiminin bulunduğu, ancak bataklık bir arazi üzerine kurulu olduğu için şehrin zaman içerisinde yeraltına göçtüğü düşünülmektedir. Bu nedenle Batman'ın adını "batmak" teriminden almış olabileceği tahmin edilir.
Tarihçesi
1930’lu yıllarda İluh adında küçük bir köy olan Batman; 1940 yılında Türkiye’de ilk kez petrolün Batman’da bulunmasıyla hızla gelişmeye başlamış ve 1990 yılında il olmuştur. Batman kent merkezi yeni bir yerleşim yeri olsa da yakın çevresinde tarih öncesi devirlerden kalan yerleşimler olduğu bilinmektedir. Batman’ın ilk kurulduğu yer olan İluh Köyü aslında bir höyüktür. Bütün bu faaliyetler içinde İluh Köyünün isim değişikliği de gündeme gelmiş ve yakınından geçen Batman Çayı ile bütünleştirilerek ilk defa Orta Çağdan beri kullanılan Batman asıl adını 1950 yılında tekrar almış ve İluh isminin kullanımı da böylece terk edilmiştir.
On bin yıllık bir kültür birikimine sahip olan Batman'a bağlı yerleşim alanlarında çok sayıda kültür ve tabiat varlığı niteliğinde tarihi ve turistik alanlar vardır. Batman 1947 yılında bucak, 1957 yılında ilçe, 16 Mayıs 1990 yılında il olmuştur. Ayrıca bu kararnameyle Mardin’e bağlı Hasankeyf, Gercüş ile Siirt’e bağlı Beşiri, Kozluk ve Sason ilçeleri de Batman’a bağlanmıştır
Batman nerededir?
Batman kuzeyde Muş, batıda Diyarbakır, doğuda Bitlis ve Siirt, güneyde Mardin illeri ile komşudur. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer almaktadır.
Batman'a ne zaman gidilmeli?
Şehirde yazlar oldukça sıcak geçmektedir. Sıcak havada gezmekte zorlananlardansanız şehri yazın ziyaret etmemeniz isabetli olacaktır.
Batman’ı gezerken çalma listesi
- • Selda Bağcan - Batman'dan Diyarbekir'e
- • Cem Adrian - Sen Gel Diyorsun
- • Olcay Köker - Kirpiklerin Ok Mudur Kalbime Batıyor
Batman 6’lısı
Hasankeyf: Mevcut bilgiler ışığında Hasankeyf Kalesi'nin kurulması MS. 4'üncü yüzyıla uzanmaktadır. Bu yüzyıl ortalarında Diyarbakır çevresini ele geçiren Bizans İmparatoru Konstantinos, bölgeyi korumak amacıyla iki sınır kalesi inşa ettirmiştir. Bu iki kaleden birisi Hasankeyf Kalesi'dir. Hasankeyf, MS. 639 yılında Emeviler tarafından fethedilmiştir. Bu tarihten sonra; Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Artuklular, Eyyubiler ve Osmanlılar bölgede hakimiyet kurmuşlardır. Hasankeyf en parlak dönemini Artuklular döneminde yaşamıştır. Merkezinde bu dönemden kalma pek çok tarihi eser vardır.
Hasankeyf Mağaraları: Sayıları yaklaşık 4000 civarında olan bu mağaralar, milattan yıllar önce Kuzey Mezopotamya'da hükümranlık sürdüren mağara devri sakinleri olan Sümerlere, Asurlulara ve Babillilere ve birçok medeniyetin merkezi olmuşlardır.
Mor Aho Manastırı: Dicle’ye hakim bir düzlükte inşa edilmiş olan Mor Aho Manastırının yapım tarihi hakkında kesin bir bilgi yoktur. Manastırın halk arasındaki ismi Mahar Kilisesi anlamına gelen "Deyr Mahar"dır. Hasankeyf ilçe merkezinin 10 km doğusunda bulunan harap durumdaki bu manastır, bölgede bulunan diğer manastırlar gibi zaman içinde cemaatinin bölgeyi terk etmesi üzerine kendi hâline bırakılmıştır. Dolayısıyla iklim ve doğa şartlarının ağır tahribatı sonucu binada çökmeler ve duvar yıkılmaları meydana gelmiştir.
Zeynel Bey Kümbeti: Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın oğlu Zeynel Bey için yapılan kümbet, Akkoyunlu Beyliği Dönemi'nden kalmadır. Türünün tek örneği olan bu silindirik yapı, üzerindeki çini süsleme yazıları ve kitabesiyle dikkat çekmektedir. Mimarı Abdurrahman oğlu Pir Hasan isimli bir zattır.
Memikan Köprüsü: Batman ilinin Beşiri ilçesi sınırında bulunan Memikan Köprüsü'nün ne zaman ve kim tarafından yapıldığı hakkında net bir bilgi yoktur. Fakat aynı bölgede bulunan Malabadi köprüsüyle mimari olarak benzerlik göstermektedir. Eskiden İpek Yolu'nun geçit vermeyen Garzan Çayı üzerinden karşıya bağlantısını sağlayan bir nokta üzerinde inşa edilmiştir. Yapı, günümüzde zedelenmiş ve kaderine terk edilmiştir.
Hızır Bey Camii: Yapı üzerinde yer alan kitabede miladi 1512 yılında Sason ve Hezo (Kozluk) Beyi Ebubekir Roşkinin oğlu Hızır Bey tarafından yaptırıldığı ifade edilmektedir. Batman'ın Kozluk ilçesinde yer almaktadır.
Batman’da ne yenir?
- • Mumbar Dolması
- • Çiğ Köfte
- • Tandır Ekmeği
- • Kaburga Dolması
- • Ayran Çorbası
- • Kuru Dolma