Türkiye'nin anıt ağaçları artık kayıt altında

Ağaçlar, mistik kültürün bizlere armağan ettiği birer doğal mirastır.
Ağaçlar, mistik kültürün bizlere armağan ettiği birer doğal mirastır.

Anıt ağaçlar, geçmiş ile günümüz, günümüz ile gelecek arasında köprü kurabilecek uzunlukta doğal ömre sahip olan ağaçlardan yaş, gövde çapı, tepe çapı ve boy itibariyle kendi türünün alışılagelmiş ölçülerinin çok üzerindeki boyutlara ulaşan ya da yöre tarihinde mistik kültüründe ve folklöründe özel yeri bulunan ağaçlar olarak tanımlanır.

Ağaçlara anıtsal nitelik kazandıran özelliklerin başında fiziksel boyutlar ve görsel ayrıcalıklar gelir.
Ağaçlara anıtsal nitelik kazandıran özelliklerin başında fiziksel boyutlar ve görsel ayrıcalıklar gelir.

Kısaca uzun doğal yaşam sürecine, standartların üzerinde fiziki özelliklere ve özel kültürel değerlere sahip ağaç türleridir. Korunan Alanların Tespit Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik hükümlerine göre tabiat varlığı olarak sınıflandırılan anıt ağaçlar, sahip olduğu özelliklerden ötürü her türlü önlem alınarak mutlak surette korunmalı ve doğal miras olarak gelecek nesillere bırakılmalıdır.

Ağaç ya da ormanların, özellikle anıt niteliğindeki ağaç ya da meşcerelerin; yörede yaşayan insanlar açısından, görkemli görünüşleriyle saygı duyulan doğal eserler olarak kabul edilmeleri, tarih boyunca toplumların ekonomik ve kültürel yaşamlarını etkilemeleri, ilkçağ toplumları tarafından şan, şeref, zenginlik ve büyüklüğün göstergesi sayılmaları, mitoloji ve destanlara konu olmaları, bazı devletlerin bayraklarında ağaç ve yaprak motifleri olarak yer almaları, devletler arasında yapılan antlaşmalarda simge olarak kullanılmaları ve bulundukları yörelere turizm yönünden katkıda bulunmaları açısından taşıdıkları özellikler, onları önemli kılmaktadır.

Anıt ağaçlar, doğanın kendilerine bahşettiği uzun ömürlerinden ötürü geçmişi geleceğe bağlayan, değeri tartışılmaz zenginliklerimizdendir.

Bu ağaçların korunması hem genç beyinlerde soya bağlılık duygularını geliştirmekte hem de doğa sevgisi ve çevre bilincinin kökleşmesine aracı olmaktadır.

 Tarihte kimi olaylar ile özdeş hale gelmek ve onlara tanıklık etmek de ağaçlara anıtsal nitelik kazandırmaktadır.
Tarihte kimi olaylar ile özdeş hale gelmek ve onlara tanıklık etmek de ağaçlara anıtsal nitelik kazandırmaktadır.

Toplum belleğini diri tutarak, kuşaklar arasında köprü işlevi gören bu yaşayan kültürel mirasların korunması, gelecek kuşaklar için yapılması gereken önemli bir görevdir. Toplumun ortak mirası olan bu ağaçların korunabilmesi, onlara mutlak özel ilgi gösterilmesi ve bunların ancak topluma mal olması ile mümkündür. Aynı zamanda bulundukları ortamda belki de yüzlerce yıl boyunca ekolojik uyumluluk sergileyen ve varlıklarını devam ettirebilen anıtsal nitelikteki bu ağaçların, bilimsel kriterler ışığında ve çok yönlü olarak değerlendirilmesi gerekir. Bu nedenle bu özellikleri gösteren ağaçların öncelikle doğru tespit edilmesi ve anıt ağaç olarak tescillenerek koruma altına alınması önemlidir. Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hem geçmişimiz hem de gelecek nesillerimiz için çok kıymetli olan anıt ağaçlar tescil edilerek koruma altına alınmaktadır.

Günümüz itibarıyla ülkemiz genelinde 9369 adet anıt ağaç bulunmaktadır.

Bakanlık tarafından yapılan çalışmada tüm bölgelerimizden örnek teşkil edecek anıt ağaçlar seçilerek tanıtılmaya çalışılmıştır. Çalışmada yer verilemeyen diğer anıt ağaçlarımızın da son derece değerli ve kendine özgü boyutsal ve kültürel özelliğe sahip olduğunu hatırlatmak gerekmektedir. Bu proje ülkemizde yer alan anıt ağaçların tanıtımını sağlamak, onlar hakkında bilgi vererek koruma bilincini artırmak üzere yapılmıştır.