Türkiye’nin tarih beşiği: Şırnak

Sehir ismini nereden alır?

Eski adı Şehr-i Nuh olan Şırnak, Hz. Nuh'un gemisinin kalıntılarının olduğu öne sürülen Cûdi Dağı’nın kuzeyinde kurulmuştur. Önceleri "Şerneh", daha sonraki yıllarda ise "Kürdara Şırnak" adını almıştır.

Tarihçe

Şırnak ili tarihsel olarak çok eski bir geçmişe sahiptir. Şırnak ili Katip Çelebi’nin 17. yüzyılda yazdığı “Seyahatname” ve tarihi rivayetlere göre Nuh Tufanı öncesine dayanır. Hz. Nuh tarafından Tufan öncesi kurulduğu rivayet edilen Cizre, Nuh ve oğulları tarafından ikinci kez inşa edilirken Şırnak yazlık ve yayla olarak inşa edilmiştir. Şırnak topraklarında birçok uygarlıklar kurulmuş, bu topraklar buğdayın ilk kullanıldığı, tekerleğin, yazının bulunduğu ve kullanıldığı medeniyetleri içinde barındırmıştır. 19800 yıllık bir geçmişi olan Tufan olayının Şırnak ili sınırlarında bulunan Cudi dağında gerçekleştiği düşünüldüğü için bütün dünya insanlarının ikinci beşiği Şırnak ve Cizre olmaktadır. Hz. Nuh Peygamber’in türbesinin Cizre’de oluşu, Cizre surlarının gemi şeklinde olması, Gut, Babil, Asur Kitabeleri ve kabartmaları bunu kanıtlamaktadır. Ayrıca kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’in Hud Suresi'nin 44. ayeti açıkça Tufan-Nuh gemisinin Cudi Dağında durduğunu yazmaktadır.

Şırnak Cizre'ye bağlı iken Cumhuriyet Dönemi'nde Siirt iline bağlı bir ilçe haline gelmiştir. 1990 yılında Şırnak'ın il olmasıyla Siirt, Mardin ve Hakkari' den toprak alınarak ilin sınırları belirlenmiştir. İlçelerinden Cizre, İdil ve Silopi Mardin'den; Merkez ilçe ve Güçlükonak Siirt'ten, Beytüşşebap ve Uludere Hakkari'den Şırnak il sınırlarına dahil edilmiştir.

Şırnak nerededir?

Şırnak, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en doğu bölümünde yer alır. Batıda Mardin, kuzeyde Siirt, kuzeydoğuda Hakkari ile komşudur. Aynı zamanda gündeyde komşu ülkelerimiz olan Suriye ve Irak'a sınır konumundadır.

Şırnak'a ne zaman gidilmeli?

Şırnak'ta kışlar son derece sert, yaz ayları ise oldukça sıcak geçer. Şehrin en rahat gezilebileceği aylar ilkbahar ve sonbahar aylarıdır.

Şırnak’ı gezerken çalma listesi

• İnci Çayırlı - Çoban Kızı
• Zülfü Livaneli - Güldür Gül
• Ezgi Köker - Başında Puşan Gurban

Şırnak 6’lısı

Cizre Ulu Camii: Ne zaman inşa edildiği bilinmeyen Cizre Ulu Camii, 639 yılında kiliseden camiye dönüştürülmüştür. Günümüzde kapısı Topkapı Sarayı'nda, Selçuklu Dönemi’ne ait Ejderli Kapı Tokmağı ise yine İstanbul’daki Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde sergilenmektedir.

Nuh Peygamber Türbesi: Şırnak ilinin Cizre ilçesinde, Nuh Peygamber Camii’nin bodrumunda Nuh Peygamber’e ait olduğuna inanılan bir türbe bulunmaktadır. Cizreli İbnülesin Firuzabadi, Evliya Çelebi, Ebubekir Helevi ve Babili Berasus bu türbenin Nuh Peygamber’e ait olduğunu yazmışlardır.

Kırmızı Medrese: Dağ Kapı mahallesinde bulunan Kırmızı Medrese, şehrin batısındaki sur kalıntılarının üzerine inşa edilmiştir. Medresenin güney cephesinin ortasında Mela Ahmedi Ciziri’nin türbesi bulunmaktadır. Yapının inşa kitabesi ve vakfiyesi bulunmaması sebebiyle kesin yapım tarihi belli değildir. Uzmanlar yapıyı 14. yüzyılın ilk çeyreğine tarihlendirmektedir.

İdil Meryem Ana Kilisesi: M.S. 57. yılda Antakya'da bulunan ve Hristiyanlığı kabul eden ilk kilise olarak bilinen Mor Petrus Kilisesinden sonra Hıristiyanlığı kabul eden ikinci en eski kilise olarak bilinmektedir. Meryem Ana Kilisesi ismini ise 1710'da almıştır. Günümüzde faal durumdadır.

İsmail Ebul-İz El Cezeri Müzesi: Cizre doğumlu fizikçi, 60 makine mühendisi ve mucidi, Sibernetik ve Robotik biliminin kurucusu olan Cezeri'nin eserleri bu müzede sergilenmektedir.

Finik Ören Yeri: Tarihinin milattan önce 4000’li yıllara uzandığı bilinen ve 1990 yılına dek Siirt’e bağlı olan Finik Ören Yeri, günümüzde Cizre sınırlarında bulunuyor. Dağlık bir bölgede yer alan yapıda kervansaraylar, zindan, sarnıç yerleri ve beyaz kalker taştan oyulmuş çok sayıda mağara ev bulunmaktadır.

Şırnak’ta ne yenir

• 
• • Kutlık
• • Perde Pilavı
• • Kipe
• • Serbidev
• • Bırınzer
• • İçli Köfte
• • Beytüşşebap Çorbası