Zigana’nın hırçın yurdu: Gümüşhane

Gümüşhane, Gümüşhane ilinin aynı isimli merkez ilçesi olan yönetsel birimdir.
Gümüşhane, Gümüşhane ilinin aynı isimli merkez ilçesi olan yönetsel birimdir.

Doğu Karadeniz Bölgesi’nin iç kesiminde yer alan Gümüşhane, dağlar arasında uzanan vadilerde kurulmuş küçük bir şehir. Trabzon, Erzincan, Giresun ve Bayburt illeri ile komşu olan Gümüşhane’de gezilecek yerler ve görülecek doğal güzellikler bir hayli fazla. Bol oksijene doyacağınız bu güzel şehir; arkeolojik sid alanları, köprüleri, mağaraları, manastırları, kiliseleri, mimarisi ile dikkat çeken köyleri, gölleri ve şalaleleri ile doğa ve kültür meraklılarının uğrak noktası.

Şehir adını nereden alıyor?

Gümüşhane adı şehre sonradan verilen bir isimdir. Osmanlı maliye kayıtlarında dahi ilk kez 18. yüzyılda "Gümüşhane" adıyla resmi kayda geçen şehir, bunun öncesinde 1200 yıldan uzun bir süre "Canca" adıyla, ilçeleriyle birlikte bölge adı olarak ise binlerce yıl boyunca "Khalybia/Haldia" olarak anılagelmiştir. Gümüşhane kelime anlamı itibarıyla Türkçe: Gümüş + Farsça: Hane/Yurt/Diyar sözcüklerinin birleşiminden oluşup "Gümüş Evi/Diyarı" anlamına gelmektedir.

Tarihçe

Gümüşhane, Trabzon Rum İmparatorluğunun fethedilmesinden sonra Osmanlı hâkimiyetine girmiş ve bu hâkimiyet 1461'den 1467'ye kadar sürmüştür. Bu tarihten sonra Gümüşhane Akkoyunluların hâkimiyetine girmiştir. Bu hâkimiyet 1473 yılında Fatih ile Uzun Hasan arasında vuku bulunan Otluk beli Savaşı ile sona ermiştir. 1514 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından fethedilen şehir, Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Gümüşhane nerededir?

Gümüşhane, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan, Türkiye'nin bir ilidir. Doğuda Bayburt, batıda Giresun, kuzeyde Trabzon ve güneyde Erzincan ile komşudur.

Karaca Mağarası.
Karaca Mağarası.

Şehre ne zaman gidilmeli?

Gümüşhane'nin kuzey kısımlarının Karadeniz'in ılık ve nemli iklimine sahip olması, buraya kış aylarında olan talebi arttırmaktadır. Şehrin büyük çoğunluğu karasal iklimin etkisi altında olduğundan kışın özellikle Zigana Kayak Merkezi rağbet gören bir uğrak noktasıdır. Yazın da yaylaları ve doğasıyla ziyaretçilerini karşılayan şehir, yaz kış ziyaret edilmeye uygun bir iklime ve doğaya sahiptir.

Gümüşhane’yi gezerken çalma listesi

  • - Aşağıdan Gelir Aldıramadım - Erdal Erzincan
  • - Gül Altında Gergef İşler- Dünya Ensemble & Brenna MacCrimmon
  • - Ey Gül Dalı Gül Dalı - Erol Parlak

Güşüşhane 4’lüsü

Karaca Mağarası: Gümüşhane turizminin odak noktalarından olan Karaca Mağarası, Torul ilçe sınırları içerisinde bulunuyor. Karaca Mağarası'nın toplam uzunluğu 256 metre olup, tamamı ile yatay bir mağaradır. Aynı zamanda 5 salondan oluşuyor. Her salon birbirine bağlı… Salonları birbirine bağlayan duvarlar damlataş sütunundan oluşmakta. Mağarayı gezerken birbirinden ilgi çekici damlataşlar, sarkıtlar, dikitler ve kalsit kristalleri, sütunlar ve bayraklar karşınıza çıkacak.

Kürtün: Anadolu Türkmen tarihinin en önemli merkezlerindendir. Eski ismi Kürtün-i Bala'dır. Daha önceleri Kürtün-i Zir yani Doğankent ilçesi (Eski ismi Harşıt)'e bağlı idi. Daha sonra Türkmen, Çepniler sahile inince burada bulunan Harşit merkezi Doğankent'e inmiştir. Bundan 80 yıl öncelerine kadar Kürtün-i Bala olarak adlandırılan Kürtün ilçesi olarak adlandırılmıştır. Türkmen, Çepniler, eski ismi Kürtün'e gelerek yerleşmişlerdir. Yöre Türkmen Çepnilerin merkez bölgesi olmasına rağmen birçok Türk boyunu da bünyesinde barındırmıştır. Çepniler, Hazarlar ve Peçenekler Kürtün ve yöresine Malazgirt Savaşı'ndan önce gelmiştir.

Zigana Kayak Merkezi.
Zigana Kayak Merkezi.

Zigana Kayak Merkezi: Zigana Geçidi'nin 3 km doğusunda bulunan Zigana Kayak Merkezi, Gümüşhane'ye 40 km, Trabzon Havalimanı'na ise 60 km mesafede yer alıyor. Yolu asfalt ve fazlasıyla bakımlı olan Zigana Kayak Merkezi, Karadeniz Bölgesi'nin kış turizmine katkı sağlayan önemli yerlerden biri. Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Zigana Kayak Merkezi'nin büyük bir kısmı ormanla kaplı ve kar kalınlığı ise 100 cm ile 150 cm arasında değişiyor. Kayak merkezinin bu kar kalınlığını sezon boyunca koruması, merkezin her sene yerli ve yabancı turistlerin uğrak noktası olmasını sağlıyor. Eşsiz bir güzelliğe sahip olan kayak merkezindeki tesis ise, 661 metre uzunluğa ve saatte 843 kişi kapasiteye sahip.

Kromni Vadisi.
Kromni Vadisi.

Kromni Vadisi: Ülkemizin görece az bilinen vadilerinden biri olan Kromni Vadisi, Gümüşhane'nin şehir merkezine 39 km mesafedeki Yağlıdere Köyü sınırları içerisinde yer alıyor. 1923 nüfus mübadelesine kadar yaklaşık 1500-2000 Rum'un Yunanistan'a göç ettiği Kromni Vadisi'nde, boşalan köylerden kalma çok sayıda tarihi konak, çeşme, köprü ve kilise gibi mimari yapılar bulunuyor. Vadide, tescillenmiş toplam 17 kilise ve şapel yer alıyor. İçerisinde yer alan bazı mimari yapıların 300 yılı aşkın bir geçmişe sahip olduğu vadi, özellikle yaz aylarında ziyaretçileri için güzel bir gezi imkânı sunuyor.

Gümüşhane’de ne yenir?

  • Pestil ve Köme.
  • - Pestil ve Köme
  • - Kete
  • - Evelik Dolması
  • - Gendime Aşı
  • - Kartol Yahnisi
  • - Borani