Tazminat hesaplaması ihbar ve kıdem tazminatına göre farklı yapılır. İşten çıkarılan kişilerin hak kazandıkları tazminatlara kıdem ve ihbar tazminatı denilir. En az bir sene aynı iş yerinde çalışmış olan ve işten çıkarılan kişilere işveren tarafından ödenmesi gereken miktara kıdem tazminatı denir.

İhbar tazminatı ise işçi veya işveren iş sözleşmesini haksız sebeple sonlandırdığı zaman ödemesi gereken miktardır. İhbar süresi dolmadan işten çıkan işçi, işverene ihbar tazminatı ödemelidir. Diğer türlü işveren işçiye ihbar tazminatı ödemelidir. İhbar tazminatı ve ihbar süresi hem işçinin hem de işverenin mağdur olmaması kurulmuş bir düzendir.

İhbar tazminatı nasıl hesaplanır?

İhbar tazminatı hesaplaması brüt ücret üzerinden yapıldığı zaman gelir vergisi ve damga kesintilerinin doğru hesaplanması gerekir. Tazminat hesaplamasında en önemli unsur ihbar süreleridir. İş kanununa göre ihbar süreleri şöyledir:

• · 6 aydan daha az çalışan kişileri için ihbar süresi 2 hafta
• · 6 ay ile 1 sene arasında çalışan kişiler için ihbar süresi 4 hafta
• · 1,5 yıl ile 3 yıl arasında çalışan kişileri için ihbar süresi 6 hafta
• · 3 yıldan daha fazla çalışan kişiler için ihbar süresi 8 hafta

İşe başlanmasında ilk 2 ay deneme süresi olarak değerlendirilir. Bu süreçte hiçbir çalışana ihbar süresi uygulaması yapılmaz.

İşçiler aldıkları son brüt ücret üzerinden brüt ihbar tazminatını bulmalıdır. Ardından bu brüt ihbar tazminatından gelir vergisi kesintileri ve damga vergisi kesintileri yapılarak net ihbar tazminatı belirlenir. Bir örnek verilmek istenirse 01.01.2016 tarihinde işe girip 30.11.2019 tarihinde işten çıkacak olan bir kişinin aldığı son brüt maaş 3000 TL olsun.

İhbar süresi çalışma süresi 3 yıldan fazla olduğu için 8 haftadır. Günlük brüt ihbar tutarı 100 TL’dir. brüt ihbar tazminat tutarı ise ihbar süresi ile günlük brüt ihbar tutarının çarpımı ile 5.600 TL olarak bulunabilir. Gelir vergisi kesintisi ile damga vergisi kesintileri brüt ihbar tazminatından çıkarıldığı zaman net ihbar tazminatı 4.717,5 TL olur.

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplaması her yıl için bir aylık son brüt ücret üzerinden hesaplanır. Kıdem tazminatının tavan tutarı 7.117,17 TL’dir. Kıdem tazminatı hesaplaması için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

• · Çalışanın toplam çalışma süresi belirlenir.
• · Çalışanın toplam çalışma yılı ile aldığı son brüt ücret çarpılır.
• · Tam yıl sürenin dışında kalan gün sayısı brüt ücret ile çarpılır.
• · Ortaya çıkan toplam tutardan %0,759 oranlı damga vergisi kesilir.
• · Sonuçta kalan miktar ödenmesi gereken kıdem tazminatı tutarıdır.

Kıdem tazminatı hak kazanma koşulları nelerdir?

Kıdem tazminatı hakkı için çalışan sigortalı olmalı ve en az bir sene çalışmış olması gerekir. İşçinin kıdem tazminatı hakkına sahip olabilmesi için koşullar şunlardır:

• · İşverenin haksız sebeple işten işçiyi çıkarması
• · İşin, işçinin sağlığını tehlikeye sokmasında
• · İşçinin çalışmak zorunda olduğu kişinin bulaşıcı hastalığa yakalanmış olması durumunda
• · İş sözleşmesinde işçiye iş niteliğinin farklı aksettirilmesi durumunda
• · İşveren tarafından çalışandan yasal olamayan bir iş yapması istediği durumda
• · Kadın çalışanın evlendikten bir sene içerisinde ayrılmak istemesi
• · Emeklilik durumu
• · Malullük durumu
• · Ölüm durumu

İhbar tazminatı hak kazanma koşulları nelerdir?

İhbar tazminatı hakkı için en az çalışma süresi 6 aydan başlar. İhbar tazminatında, tazminat hesaplaması için kullanılan ihbar süreleri 2 hafta, 4 hafta, 6 hafta ve 8 haftadır.

Bu ihbar süreleri 6 aydan 3 yıla ve üzeri çalışma süresine göre değişkenlik gösterir. İhbar sürelerinde artış görülebilir fakat azalış görülemez.