Ürdünlüler aslında kim?

GZT Alfa'da bu hafta konuğumuz Orta Doğu Uzmanı Yasir Feten oldu!

Bir pazar günü öğleden sonra, Churchill'in masasındaki bir çizimle haritası belirlenen ve “aksırıkla çizilmiş sınırlar” olarak anılan bir ülke: Ürdün. Arada kalmışlıkların ülkesi… Tarihi boyunca hep büyük güçlerin gölgesinde kalan, bir yandan Filistinlilerin sığınağı, diğer yandan Batı'nın üsleriyle ayakta duran bir devlet olduğunu Yasir Feten bu bölümde anlattı. Bugün Ürdün, 7,5 milyon nüfusunun büyük kısmı Filistinli olan, ekonomik sıkıntılarla boğuşmasına rağmen dışarıya “istikrar” görüntüsü verilen bir ülke. İngiltere'nin ve Amerika'nın desteğiyle güvenliği sağlanırken, aslında İsrail'in güvenliği için bir tampon bölge rolü üstleniyor.

ABD üsleri, hava savunma sistemleri ve Batı'nın eğitim kurumlarıyla Ürdün, kendi geleceğini belirleyen değil; başkalarının hesaplarının ortasında duran bir coğrafya. Ürdün'ün tarihi, Osmanlı'ya karşı başlatılan Arap isyanıyla şekillendi. Şerif Hüseyin ve Haşimi ailesi İngilizlerin desteğiyle krallık kurdu, fakat vaat edilen “büyük Arap devleti” hiçbir zaman gerçekleşmedi. İngilizler aynı yıllarda Balfour Deklarasyonu'yla Yahudilere Filistin'de devlet sözü veriyor, Haşimi Krallığı ise yalnız bırakılıyordu.

O günlerde atılan adımlar, bugünün sorunlarını belirledi.Filistin göçlerinin 1930'lardan itibaren başladığı, Lübnan'dan Ürdün'e milyonlarca insanın yerleştiği bu topraklarda, kimlik ve aidiyet hâlâ tartışmalı. Ürdünlü mü, Filistinli mi? Bedeviler, Çerkezler, Hicaz'dan gelen Haşimi hanedanı… Hepsi bir arada ama sürekli çelişkiler içinde.

Peki Filistinlilerin en yoğun yaşadığı bu topraklarda, halk kendini Ürdünlü mü görüyor yoksa Filistin davasının parçası mı? Ürdün gerçekten kendi tarihiyle mi var oldu, yoksa İngilizlerin ve Batı'nın masa başı hesaplarının bir ürünü müydü? Arap isyanından, Filistin meselesine; Batı'nın üslerinden, İsrail'in güvenliğine kadar Ürdün neden hep “arada kalmış” bir ülke?

Bu ve daha fazlası şimdi bu bölümde yayında! Hemen izle ve arkadaşlarınla paylaşmayı unutma 😉