Ses hızının iki katına çıkıp, bilgisayarlarla savaşacaklar! Dünyadaki 6. Nesil Savaş Uçakları neler?

Dünya 5. Nesil savaş uçaklarını konuşurken, 6. Nesil savaş uçakları devreye girmeye hazırlanıyor. Savaş uçakları artık sadece savaşmak için değil, ülkelerin teknolojik seviyesini, hatta diplomatik gücünü göstermek için kullanılıyor. Peki dünyadaki 6.nesil savaş uçağı projesi neler? İşte detaylar...

Ses hızının iki katına çıkabilen, görünmeden vuran ve yapay zekâ destekli karar sistemleriyle donatılan 6. nesil savaş uçakları, hava muharebesinde devrim niteliğinde bir dönemi başlatıyor. Bu yeni nesil jetler, yalnızca pilotla değil, aynı zamanda bağlı insansız hava araçlarıyla birlikte görev yaparak savaş alanında eşgüdümlü bir güç oluşturuyor. Sizler için dünyada geliştirilen 6. nesil savaş uçağı projelerini derledik. İşte 6. nesil savaş uçağı projeleri...

5. ve 6. nesil 5. nesil ve 6. nesil savaş uçaklarının farkları neler?

Altıncı nesil savaş uçaklarını beşinci nesilden ayıran en kritik yeniliklerin başında motor sistemleri geliyor. ABD'nin geliştirdiği adaptif döngülü jet motorları, aynı anda hem yüksek verimlilik hem de yüksek performans sunabiliyor. Bu motorlar sayesinde yeni nesil jetler hem uzun süre görevde kalabilecek hem de ani hızlanmalarla manevra üstünlüğü sağlayabilecek. Üstelik bu sistemler sadece itki sağlamıyor; radarlar, lazer silahlar ve elektronik harp cihazları gibi yüksek enerji tüketen sistemler için de güç üretimi sağlıyor.

Ses hızının iki katına ulaşabilecek kapasiteye sahip bu uçaklar, ayrıca görünmezliği yalnızca radar izinden ibaret görmüyor. Kızılötesi, ses izi ve elektromanyetik parmak izlerini de minimize edecek şekilde tasarlanıyor. En büyük sıçrama ise karar destek sistemlerinde yaşanıyor. 6. nesil jetlerde yapay zekâ pilotla birlikte çalışıyor; hatta bazı senaryolarda tamamen insansız karar verebilecek seviyeye ulaşıyor.

ABD'nin 6. nesil savaş uçağı F-47'nin özellikleri neler?

Amerika Birleşik Devletleri'nin “Yeni Nesil Hava Hakimiyeti” programı 2014 yılında sessizce başladı, 2025 itibarıyla resmiyet kazandı. Programın merkezinde F-22'nin yerini alması planlanan F-47 yer alıyor. Prototip uçaklardan biri 2019'da, diğeri ise 2022'de ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Ancak bu test uçuşlarına dair herhangi bir görsel veya detay kamuoyuyla paylaşılmadı. Boeing'in ana yüklenici olduğu dev proje, sadece yeni bir uçak üretmiyor; bir hava muharebe sistemi inşa ediyor. F-47, çevresinde uçan dron sürülerini komuta edecek. Bu dronlar keşif yapacak, elektronik harp uygulayacak ve gerektiğinde doğrudan saldırıya geçecek. ABD, F-47'yi 2030'a kadar aktif göreve almayı planlıyor.


Avrupa'da iki proje var

Avrupa cephesinde ise iki farklı 6. nesil savaş uçağı projesi öne çıkıyor. Bunlardan ilki İngiltere, Japonya ve İtalya'nın ortaklığında yürütülen Global Combat Air Programme (GCAP). Proje, “Tempest” adıyla başlasa da 2025 yılında kurulan ortak şirket sonrası GCAP ismini aldı. Prototip uçuşunun 2026'da, seri üretiminse 2035'te başlaması hedefleniyor. GCAP; yapay zekâ, lazer silahlar, drone kontrol sistemleri gibi birçok yeniliği bünyesinde barındırıyor.

İkinci proje ise Fransa, Almanya ve İspanya'nın birlikte yürüttüğü Future Combat Air System (FCAS). Airbus, Dassault ve Indra gibi Avrupa savunma devlerinin yer aldığı proje; uydular, kara sistemleri, dronlar ve yeni nesil savaş uçaklarının entegre şekilde çalışacağı bir mimari üzerine kuruluyor. FCAS prototipinin 2029'da havalanması, seri üretimin ise 2040'lı yılları bulması bekleniyor.

Çin'in 6. Nesil savaş uçağı neler?

2024'ün son çeyreğinde Çin iki yeni prototip uçağını tanıttı. Chengdu tarafından geliştirilen J-36, üç motorlu ve kuyruksuz bir tasarıma sahip. Diğer uçak J-50 ise Shenyang tarafından geliştiriliyor; V şeklinde kanat yapısı ve gizlenmiş hava alıklarıyla dikkat çekiyor. Çin'in hedefi bu uçakları 2035'e kadar aktif göreve almak. Ancak Pekin yalnızca ABD ile rekabet etmeyi değil; Japonya, Tayvan ve Hindistan gibi bölgesel aktörlere karşı da caydırıcılık oluşturmayı hedefliyor.

Rusya'nin yeni savaş uçağı MİG-41

Rusya'nın 6. nesil savaş uçağı projesi MiG-41 adıyla biliniyor. MiG-31'in yerini alması beklenen bu uçak, hipersonik hızlara ulaşabilme ve çok yüksek irtifalarda görev yapabilme kapasitesine sahip olacak. Ancak Ukrayna savaşı, ekonomik yaptırımlar ve bütçe kısıtlamaları nedeniyle MiG-41'in geliştirme süreci yavaş ilerliyor. Uçağın en erken 2035 sonrası envantere girmesi bekleniyor. Moskova, MiG-41'i özellikle stratejik savunma görevleri ve nükleer caydırıcılık kapsamında kullanmayı planlıyor.

Türkiye'nin 6. nesil savaş uçağı projesi var mı?

Türkiye de bu yarışta kendi stratejisini uyguluyor. 2024'te ilk uçuşunu yapan Milli Muharip Uçak KAAN, beşinci nesil sınıfında yer alıyor. Yerli üretim radar, motor ve gövde sistemleriyle donatılan KAAN, 2030'a kadar Türk Hava Kuvvetleri'ne teslim edilecek. Ancak Türkiye yalnızca bu uçakla sınırlı kalmak istemiyor. KIZILELMA, ANKA-3 ve AKINCI gibi insansız hava araçlarının KAAN ile birlikte görev yapacağı hibrit bir sistem üzerine çalışılıyor.

Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün'ün geçtiğimiz dönemde yaptığı açıklamada, “Beşinci nesil uçağımızı tamamlarken, eş zamanlı olarak altıncı nesil uçak için de hazırlık yapıyoruz” sözleri, Türkiye'nin vizyonunu açıkça ortaya koyuyor.

6. nesil savaş uçaklarının özellikleri neler?
6. nesil jetler birkaç temel özelliğiyle önceki nesillerden ayrılıyor:
Görünmezlik: Sadece radar değil, kızılötesi, akustik ve elektromanyetik izlerin de gizlenmesi hedefleniyor.
Yapay zekâ: Tehdit analizi, hedef seçimi, dost-düşman ayrımı gibi kritik kararları insansız şekilde verebilecek kapasitede olacak.
İnsansız iş birliği: Uçak, sürü halinde uçan dronlara komuta edecek.
Enerji silahları: Lazer ve mikrodalga sistemlerle düşman dronları ya da seyir füzeleri imha edilebilecek.
Hipersonik mühimmat: Sesten 5 kat hızlı füzelerle çok uzak hedefler kısa sürede vurulabilecek.
Ağ merkezli komuta: Uçak bir savaş platformu değil; gerçek zamanlı veri toplayan ve dağıtan bir merkez gibi çalışacak.

6. nesil savaş uçaklarının maliyeti ne kadar olacak?

6. nesil savaş uçağı geliştirmek, sadece mühendislik açısından değil; maliyet açısından da büyük yük getiriyor. ABD, yalnızca F-47 projesi için 28 milyar dolarlık bir bütçe ayırdı. Projenin tamamının ise 100 milyar doları aşabileceği tahmin ediliyor. Avrupa da benzer şekilde milyarlarca euroluk yatırımlar yapıyor. Zira bu uçaklar sadece savaşmak için değil; teknoloji transferi, ekonomik kalkınma, dış politika araçları ve stratejik bağımsızlık gibi çok daha geniş bir etki alanına sahip.