Çocukları severken onların sınırlarını korumak önemli. Masum gibi görünen söylemler çocukların sınırlarını işgal edebiliyor. Sakıncalı davranışlar ve bilmemiz gerekenleri Gelişimsel Pediatrist Uzm.Dr.Reyhan Tamer ile değerlendirdik.
''Bak şimdi kucağıma gelirsen sana şeker vereceğim.'' ''Aaa ne kadar büyümüşsün ya da çok kilo almışsın göbek yapmışsın gel bir göbeğine bakayım.'' ''Bu çikolatayı istiyorsan bir öpücük ver o zaman.'' ''En çok yapılan şey de şu çok büyümüşsün benim kızım olur musun seni götüreyim bak benim kızım yok.'' ''Aa çok güzelmiş ben giyeyim benim olsun.'' ''Kaça geçtin bakalım teşekkür mü takdir mi aldın?'' ''Amcaların gelince elini öpmedin ben de o zaman seni bayramda dışarı çıkarmayacağım''
''Bu söylemler aslında bize o an sevimli gelebilir En çok yapılan şey de şu çok büyümüşsün benim kızım olur musun seni götüreyim bak benim kızım yok. Çocuğun o sırada onayını beklemeden bile kucağına götürüp bekleme algısı.Bunlar aslında çocuğun mahremiyetine zarar veren özgüvenini sarsan onu korkularla baş başa bırakan çocuklara zarar veren söylemler. Masumiyetle söylediğimiz çok zaman aslında kültürün bir parçası olmuş cümleler bunlar ama maalesef bizim istemediğimiz cümleler bunlar. ''Aa çok güzelmiş ben giyeyim benim olsun.'' Şimdi orada çocuğun bir kere büyük olduğu için paylaşmam gerekiyormuş, büyüklerle her şeyi paylaşırsın gibi bir beyninde yanlış bir algı oluşabiliyor. Burada çocuğun sınır koyma olayı ortadan kalkıyor.Demek ki başkaları ile de paylaşmalıyım paylaşmazsam yanlış bir davranış olur gibi kendi özgüveni de sarsılıyor. Bunu şaka olarak algılamaz çocuk, bunu gerçek olarak algılar ve giysisini kaybedeceği her an bir giysisini kaybedeceği korkusu yerleşir çocukta. Dolayısıyla her şeyi saklama, giysilerini saklama ve bu büyüdükçe aslında çocuğun davranış problemi olarak ortaya çıkıyor, kişiliğine de etki eder. Bizim şaka olarak gördüğümüz her şeyi çocuk maalesef espri olarak görmez. Sadece çocuğa söylenen değil, o ortamda kullanan birtakım kelimeler mesela kardeşine söylenmiştir.''Aa bak kardeşin daha büyük ya da kardeşin matematiksel zekası iyi.'' Ya da yine derslerle ilgili en çok konuşulur ya ''kaça geçtin bakalım teşekkür mü takdir mi aldın?'' Sanki teşekkür takdir onları etiketlemek oluyor. Almak her zaman iyi bir şey. Alamadığında senin derslerin kötü. Bunlar beyne maalesef kodlanıyor ve yanlış kodlanıyor. Çocuk böyle bir durumda şunu düşünecek diyecek ki ben başarılı değilim gibi özgüven eksikliği stres ileride bu çocuğa gerçekten kaygı olarak ders başarısında düşme, kaygı olarak yansıyabilir ileriki hayatında.''
''ONLAR DA BİREY''
Dini ve milli bayramlarda çocuklara bunu hissettirmek o bayramın gereklerini birlikte yapmak çok güzel bir davranış aslında alışkanlık ve çocuklara hatıra olacak.Çocuğumuzu hiçbir şey için gel amcanın elini öp ya da gibi lütfen davranışlarla zorlamayalım. İsterse öper isterse öpmez. Hadi birlikte ben önden şeker ikram edeyim bak misafirimiz gelmiş. Sen de bana yardım etmek ister misin? Çünkü o da birey. Emir kipinde değil bu şekilde. Misafir geldiğinde ben hoş geldin diyorum hadi gel hoş geldin diyelim birlikte ama istemezse de o an ona saygı göstermek çok önemli. Lütfen zorlamasınlar çünkü o zaman bayramlar onun kafasında işkence gelebilir ve misafirliğe gittiğimizde de o evin çocuğu varsa ''aaa merhaba nasılsın? tanışalım mı ? '' Tanışmaya geldiğinde zorla lütfen yanağından öpmeye çalışmasınlar. Elini uzatsınlar, yanağından öpebilir miyim diye isterse izin alabilirler ondan. Ama izin vermezse de istersen elimi uzatayım merhaba benim ismim bu senin ismini öğreneyim mi?'' '' Aa ne kadar güzel yakışmış giydiğin giysi çok beğendim. Çok güzel olmuş.'' Aslında ona enerji katacak, pozitif. Onun özgüvenini artıracak, onu destekleyecek ve bayramda çok güzel.
NASIL BİR TEHLİKE SÖZ KONUSU?
''Bakın yakın çevre deriz, çocuk bunların hiçbirini unutmaz. Aynı kayıt cihazı gibi beynine kaydeder. Amcaların elini öpmedin ben de o zaman seni bayramda dışarı çıkarmayacağım. Bayram bir ceza gibi olmasın lütfen. Bayramda çocuklar bayram gibi yaşasınlar. Sokakta bu tür eylemleri kullanarak çocuklara yaklaşıyorlar. Dolayısı ile çocuğun beyninde şu kalabiliyor ''aa şeker verirlerse gidebilirim.'' Ya da şeker verirlerse öpücük verebilirim. Bir şeyin karşılığında sevgi gösterisi yapılır eylemi çocuğun karşısından çıkarılmalı, sevgi koşulsuz şartsız olur. Her ifademiz ile lütfen rol model olalım Nasıl davranırsak ileride o da öyle davranır. Akrabalara ayıp olmasın dweyip çocuklarımızı arka plana atmayalım. Bizi seven insanlar da bunu anlayacaktır. Ayıp olmasın kaygısı ile bu davranışların içinde olmayalım.''
