Gagauz Türkleri Avrupa’da devlet kuracak mı?

Hristiyan Ortodoks inancıyla dikkat çeken Gagauz Türklerinin, bağımsızlık hayalleri gerçekleşirse, Avrupa'nın kalbinde, bir Türk devleti görebilriz. Avrupa'da bir Türk devleti mi? Şaşırdığınızı görür gibiyim. Avrupa'nın merkezinde bir Türk devleti kurulma ihtimali, yalnızca Türk dünyası için değil, dünya siyaseti için de önemli bir dönüm noktası olabilir. Köklü Türk tarihine dayanan bir milletin Avrupa'da devletleşmesi, aynı zamanda Türk kimliğinin ve kültürünün yeniden doğuşunun hikayesi olabilir. Gagauzlar, Oğuz Han'ın torunları olarak Türkistan coğrafyasından Avrupa'nın kalbine uzanan köklü bir halktır. Bir zamanlar Osmanlı'nın kanatları altında Balkanlara yerleşen Gagauzlar, Tuna nehrini aşıp Moldova'ya kadar ulaşmış ve bugün kültürlerini koruma çabasında dirençli bir topluluk olarak varlıklarını sürdürüyorlar. Gagauzlar, 14. yüzyılın başlarında Balkanlarda Balık Bey liderliğinde bir Oğuz devleti kurdular. Bu devlet, 1417'de Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katıldı. Ancak 18. yüzyılda Osmanlı-Rus savaşlarının etkisi, Bulgar baskıları ve Rusların teşvikleri nedeniyle yurtlarını terk eden Gagauzlar, Besarabya'ya göç etmek zorunda kaldılar. 1906'da bağımsızlık ilan etseler de bu kısa süreli bir girişim oldu. 1940'ta Moldova Sosyalist Cumhuriyeti kurulunca Gagauz toprakları, Moldova ve Ukrayna arasında bölündü. 1989'da başlayan bağımsızlık hareketleri sonucunda, 1990'da Gagauz parlamentosu bağımsızlığını ilan etse de Moldova yönetimi tarafından tanınmadı. Nihayet 1994 yılında Moldova, Gagauzya'ya özerklik verdi. Hristiyanlığı benimsemeleri ise yaşadıkları coğrafyanın dini yapısıyla yakından ilişkilidir. Gagauzlar, Bizans İmparatorluğu, Bulgar Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu gibi tarih boyunca büyük güçlerin hâkim olduğu bölgelerde yaşamışlar. 10. yüzyılda Bulgar Krallığı'nın Hristiyanlığı kabul etmesi, Gagauzların da bu dini benimsemelerinde etkili oldu. Gagauzların Hristiyanlaşma sürecinde, Ortodoks Kilisesi'nin misyonerlik faaliyetleri önemli bir yer tutar. Örneğin, Kiril ve Metodius Kardeşler, Slav halklarına Hristiyanlık öğretmekle görevlendirildi.