İsrail'in peşinde olduğu Şiloah Yazıtı İstanbul'da sıkı koruma altında

Yahudi tarihi açısından kritik öneme sahip olan Şiloah Yazıtı, uzun yıllardır İsrail'in resmî taleplerine konu oluyor. Ancak Türkiye, yazıtın Osmanlı döneminde Kudüs'ten getirildiğini hatırlatarak iade taleplerini her seferinde reddetti. Bugün İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen yazıt, Millî İstihbarat Teşkilatı'nın sıkı koruması altında tutuluyor.

Şiloah Yazıtı, 1880'de Kudüs'te bulundu. O dönem Osmanlı idaresindeki şehirden çıkarılan yazıt, çalınma riski nedeniyle İstanbul'a, dönemin en önemli kültürel kurumu olan Müze-i Hümayun'a getirildi. Daha sonra İstanbul Arkeoloji Müzesi envanterine geçen eser, halen burada korunuyor.

Yazıt, M.Ö. 8. yüzyıla tarihleniyor ve Yehuda Krallığı'nın 14. kralı Hezekiya dönemine ait. Taşın üzerinde, Kudüs'ün su ihtiyacını karşılamak için dağın içinden yaklaşık 500 metrelik bir tünelin nasıl kazıldığı ayrıntılı biçimde anlatılıyor. Bu özelliğiyle yalnızca arkeolojik değil, mühendislik tarihi açısından da büyük önem taşıyor.

Şiloah Yazıtı, Yahudi tarihiyle ilgili üç temel yazıttan en önemlisi kabul ediliyor. Bu nedenle İsrail, yazıtı defalarca Türkiye'den talep etti. 1998'de dönemin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yazıtın iadesi için dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz ile görüşmüş ancak Ankara talebi reddetmişti. 2022'de İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Türkiye ziyaretinde aynı talebi yineledi. Ancak bu girişim de kabul görmedi. İsrailli bazı akademisyenler, yazıtın Türkiye açısından önem taşımadığını iddia ederek iade yönünde uluslararası kamuoyu oluşturmayı denedi. Fakat Türkiye, yazıtın Osmanlı toprağı olan Kudüs'ten getirildiğini vurgulayarak bu iddiaları reddetti. Ankara, bugüne kadar her defasında aynı yanıtı verdi: “Bu yazıt Osmanlı topraklarından çıkarılmıştır ve Türkiye'ye aittir.” Kültür ve arkeoloji çevrelerinde de, eserin yalnızca Yahudi tarihi değil, Yakın Doğu'nun ortak tarihine ışık tutan bir miras olduğu vurgulanıyor. Türkiye'nin bu kararlı tutumu nedeniyle, Şiloah Yazıtı uzun yıllardır İsrail'in taleplerine rağmen İstanbul'da korunmaya devam ediyor.