Putin’in asıl hedefinde ortak halk mı var?

Rus milliyetçiliğinin temeli, Pan Slavizm'e dayanıyor. Pan Slavizmin ipuçlarını ise, Bizans'ın yıkılışında bulabiliriz. Nasıl mı?

1472'de, Bizans kökenli prenses Sophia Palaiologina, Büyük Moskova Knezi III. Ivan ile evlendi. III. Ivan'ın bu evlilikten sonra İstanbul'un başkent olduğu bir Slav imparatorluğu kurmak istediğine inanıldı. Ama gerçek biraz daha farklıydı. Evet III. Ivan, IV. yani Korkunç Ivan ve onlardan sonra gelen çarlar, büyük Slav imparatorluğunu kurmak istiyorlardı. Ama o zaman için hedefleri İstanbul değil Moskova idi çünkü İstanbul, artık dünya gücü haline gelmekte olan Osmanlı'nın başkentiydi. Bizans'ın düşüşü, Ruslar tarafından II. Roma'nın yıkılışı olarak görülüyordu. III. Roma'yı, Slavlardan oluşan bir yönetimle, Moskova'da kurmayı hayal ediyorlardı. Bu düşünce, Pan Slavizmin temelini oluşturdu. Ama o dönemlerde kimse çıkıp da Pan Slavizm adını kullanmadı tabii. Dünya Bu kavramla çok daha uzun yıllar sonra karşılaştı. Slavcılık hareketini savunanlar, ırk, dil veya siyasi çıkardan çok Ortodoksluğa sıkı sıkıya bağlıydılar. Onlara göre etnik temizlik ile arındırılmış bir Rusya, Slavlığın kurtarıcısı olacaktı. İlginçtir ki, batılılaşmayı değil Slavlaşmayı esas alan bu hareketin öncüleri batılılaşmanın katı bir savunucusu olan I. Petro'yu da eleştirmişlerdi. Halbuki Petro, bu fikrin ön hazırlığını yapan isimlerden biriydi. Bu süreçte Çek, Leh, Slovak ve Hırvat alimler, yazarlar, şairler birçok eser vererek kültürel alandan Panslavizm fikrinin yayılmasına katkıda bulundular. Arkeoloji uzmanı P.J. Şafarik 1828'de “Slavların menşei” üzerine bir eser ortaya koydu. Şafarik'e göre, Rusya Slav denizi, diğer Slav kavimleri de ırmaklardı. Ve bir gün Slav ırmakları Slav denizine kavuşacaklardı. Nikolas Danilevsky ve General Rostislav Fadayev, hazırladıkları yazılarda Osmanlı yıkıldıktan sonra Rusya'nın himayesinde bir Slav devleti kurulacağını anlatıyorlardı. 1869 yılında Danilevsky'nin yazdığı “Rusya ve Avrupa” kitabı “Panslavizm'in incili” kabul ediliyordu. Kitaba göre federal Panslavist bir devlet olan Rusya, Romanya, Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan, Hırvatistan, Macaristan, Slovenya ve İstanbul'u kapsıyordu.