Türkmen gazı Türkiye'ye nasıl gelecek?

Türkmen gazı 1998'de başlayan görüşmelerden 27 yıl sonra Türkiye'ye geliyor. Peki, nasıl bir rota izleyecek?

İlk etapta Türkmenistan sınırından İran'a gelecek. Sonrasında aynı miktarda gaz Türkiye İran sınırında BOTAŞ'a teslim edilecek. Bir nevi takas diyebiliriz.

Ancak asıl hedef Türkmen gazının bize Hazar üzerinden ulaşması. Yani Türkmenistan'dan yola çıkan gazın Hazar'a yapılacak boru hattından geçip Azerbaycan'a oradan Gürcistan'a gelip Türkiye'deki boru hatlarına bağlanması.

Hazar'ın hukuki statüsünde ise ciddi sıkıntılar var. İran ve Rusya buranın bir göl olduğunu iddia ederken; Kazakistan, Azerbaycan ve Türkmenistan ise burası bir denizdir diyor. Deniz ya da göl olması uluslararası hukuk açısından çok farklı. Çünkü göl olduğunda münhasır ekonomik bölge ve kıta sahanlığı olmuyor. Hazar'a göl denilirse İran ve Rusya'nın tüm Hazar'da yönetimsel izin hakkı var. Yani Türkmenistan'dan Azerbaycan'a bir boru hattı yapmanız durumunda Rusya ve İran'dan izin almak zorundasınız. Ancak Hazar deniz sayılırsa Azerbaycan ve Türkmenistan deniz sınırı sayıldığı için kendi aralarında bir anlaşma ile boru hattı döşenebilir.

Şimdilik İran üzerinden swap yöntemi ile gelecek gaz akışı ise 1 Mart 2025'te başlayacak.

Yıl sonuna kadar 1,3 milyar metreküplük doğal gaz, 20 yıl boyunca ise Hazar Denizi üzerinden yapılacak hat ile birlikte 300 Milyar metreküp gaz Türkiye'ye taşınacak.