Avrupa Birliği'nin Karabağ ilgisinin asıl nedeni ne?

Zaman zaman hala çatışmalar yaşansa da, Karabağ Savaşı kesin bir Azerbaycan zaferiyle iki yıl önce bitti. İşgalden kurtardığı bölgede üçüncü havalimanının inşasına hazırlanan Azerbaycan, dağlık alanlara kara yolları döşüyor, kurduğu akıllı konutlara vatandaşlarını yerleştiriyor.

Aradan geçen iki yılda Avrupa Birliği, Aliyev ile Paşinyan'ı dört kez bir araya getirdi. Peki AB'nin müzakerelere olan yoğun ilgisinin asıl sebebi ne?

Savaşı bitiren antlaşmaya göre Rusya'nın kontrolünde Azerbaycan'dan Nahçıvan'a kara ve demir yolu inşa edilecekti. Ermenistan topraklarından geçecek bu yol Zengezur Koridoru olarak biliniyor.

Ukrayna'daki savaş küresel tedarik zincirinde aksaklığa neden oldu. Enerji, gıda ve tüketim ürünlerinin Doğu'dan Batı'ya hareketinde sorunlar yaşanıyor. Avrupa Rusya'yı tamamen devre dışı bırakacak yeni rotalar arıyor. Bakü-Tiflis-Kars demir yolu hattı halihazırda çalışıyor fakat Batı, Gürcistan'ın içinde olduğu bir güzergahı uzun vadede güvenli bulmuyor. ABD yaptırımları ve ülkedeki yetersiz demir yolu yatırımları da İran seçeneğini devre dışı bırakıyor. Yani Pasifik'ten Atlantik'e gidecek en elverişli ticaret yolu Zengezur'dan geçmek zorunda. Bu önemli koridorun kontrolünü Rusya'ya kaptırmak istemeyen Avrupa, Ukrayna Savaşı'nı da fırsat bilerek rol kapma uğraşına girdi.

Bu koridordan zarar görecek iki ülke var: Rusya ve İran. Türkiye ve Nahçıvan'ın diğer Türk devletleriyle kara bağlantısı İran üzerinden sağlanıyor. İran yönetimi bu konumu nedeniyle ticari kazanç sağlarken keyfi tutumlarıyla bu irtibatı sekteye uğrattığı da oluyor. Koridordan faydalanacak ülke sayısı ise çok fazla. Bunların en başında Azerbaycan, Türkiye ve Türk devletleri, Çin, AB ülkeleri ve Ermenistan geliyor. Ancak koridorun açılmasının önündeki tek engel de, Rusya ve İran'a bağımlı Ermenistan.