ABD ve Çin’de belirsizlik, para politikası ve veriye dayalı kararlar
ABD ve Çin dünya ekonomisinde üretim, tüketim, finans ve ticarette sürükleyici başlıca iki aktörüdür. Bu ülkeler, karşılıklı ticaret ve finans hareketleriyle bir yandan yüksek bir etkileşim içindeyken, diğer yandan Trump’ın ikinci döneminde artan belirsizlikler nedeniyle küresel büyümeyi paralize edecek bir riske maruz durumdalar.
FED para politikası
Federal Rezerv (Fed), enflasyonu yüzde 2 hedefine yaklaştırmak ve maksimum istihdamı sağlamak amacıyla para politikasını belirliyor. 2024 boyunca, Fed faiz oranlarını kademeli olarak düşürerek ekonomik aktiviteyi desteklemeyi amaçladı. Politika faiz oranı üç kez toplamda 100 baz puan düşürülerek yüzde 4,25 - 4,50 aralığına getirildi ve 2025 Mart toplantısında politika faizi sabit tutuldu. 2025 yılı içinde ekonomik görünüm etrafındaki artan belirsizliğe rağmen, faizde 50 baz puanlık bir düşüş bekleniyor. Bu arada, GSYH büyüme tahminleri bu yıl için yüzde 2,1’den yüzde 1,7’ye düşürüldü. Büyüme projeksiyonları 2026 ve 2027 için aşağı yönlü revize edildi. Buna karşılık, tüketici enflasyonunun 2025’te ve 2026’da daha yüksek olması bekleniyor; ancak tahmin 2027 için yüzde 2 olarak tutuldu. İşsizlik oranının bu yıl yüzde 4,4 daha yüksek olması bekleniyor ancak projeksiyon hem 2026 hem de 2027 için yüzde 4,3 olarak sabit tutuldu. Fed bilançosunun küçültülmesine devam edilerek enflasyonla mücadelede kararlılık mesajı veriliyor. Sonuçta, enflasyonda bir miktar düşüş sağlandı, ancak özellikle hizmet sektöründe fiyat baskıları devam etti. İşsizlik oranı yüzde 4,1 seviyesinde sabit kaldı. Konut piyasasında mortgage faiz oranlarının yüksekliği nedeniyle daralma yaşandı ve nihayet finansal sistem istikrarlı kaldı, ancak küçük işletmeler için krediye erişim sıkı kaldı.
Çin Merkez Bankası (PBOC) para politikası
Çin Merkez Bankası (PBOC), ekonomik büyümeyi sürdürmek ve deflasyon riskini önlemek amacıyla genişleyici para politikası izledi. 2024’te, ekonomik canlanmayı desteklemek için kredi teşvikleri ve faiz indirimleri yapıldı. Zorunlu karşılık oranı iki kez düşürülerek 280 milyar dolarlık likidite sağlandı. Politika faizi iki kez toplamda 30 baz puan indirildi, kredi faizleri düşürüldü. Yeşil finans, teknoloji ve sosyal konut projeleri için 70 milyar dolar destek sağlandı . Emlak sektörünü desteklemek amacıyla bireysel mortgage faiz oranlarında taban kaldırıldı ve düşük faizli konut kredileri teşvik edildi.
- Çin ekonomisi yüzde 5 büyüdü, ancak iç talep zayıf kaldı. Enflasyon neredeyse sıfıra yakın kaldı, talep yetersizliği nedeniyle deflasyon riski sürdü. Konut sektöründeki yavaşlama devam etti, ancak kredi teşvikleri konut alımını desteklemeye yardımcı oldu.
İleriye dönük öngörüler
ABD’de faiz indirimlerine devam edileceği, ancak enflasyon risklerine karşı teyakkuzda olunacağı, küçük işletmelere kredi erişiminin artırılacağı ve bilanço küçültme sürecinin piyasa istikrarına zarar vermeden yönetileceği öngörülmektedir.
Çin’de iç talebi artırmak için doğrudan hane halkı desteklerinin sağlanacağı, kredi genişlemesinin kontrollü yapılacağı, bankacılık risklerinin dikkatli izleneceği ve emlak piyasasında fazla arzın yönetilmesi için yeni konut politikalarının geliştirileceği tahmin edilmektedir.
ABD ve Çin’in farklı ekonomik koşullarına bağlı olarak uyguladıkları para politikaları değişiklik göstermektedir. ABD, enflasyonu kontrol etmeye odaklanırken, Çin büyümeyi ve finansal istikrarı ön planda tutmaktadır. Trump ile birlikte artan belirsizliğin dünyayı nasıl etkileyeceği, ABD ve Çin ekonomisinin izleyeceği rota ile doğrudan ilişkilidir.
