DeepSeek, 6 milyon dolarlık maliyetle ChatGPT’ye rakip çıkararak küresel dengeleri sarstı
Donald Trump’ın ikinci kez ABD başkanı olarak seçilmesinin ardından, dünya kamuoyu ticaret savaşlarının yeniden hız kazanmasını beklerken, beklenmedik hamle Çin tarafından geldi. Trump, başkanlığının ilk günlerinde ticaret savaşlarının teknoloji alanında olacağını yinelerken yapay zekâ teknolojisine 500 milyar dolarlık yatırımı içeren Stargate projesini açıkladı. Pekin Yönetimi’nin tüm dünyayı saran ekonomik gücünü engellemek ve özellikle dijital dünyanın en önemli değeri olan bilgiyi (knowledge) korumak için yeni tarifeleri gündeme almaya hazırlanan Trump DeepSeek dalgasıyla karşı karşıya kaldı. Şaşıran sadece ABD’nin yeni başkanı değildi.
Yapay zekanın Sputnık anı
Bir sabah uyandığınızı ve akıllı telefonunuzda, ChatGPT'yi geride bırakan, üstelik ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir yapay zekâ asistanı bulduğunuzu düşünün. İşte DeepSeek, tam olarak böyle bir etki yaratarak teknoloji dünyasını adeta sarstı. Silikon Vadisi'nin ünlü yatırımcısı Mark Andreessen', bu gelişmeyi "yapay zekanın Sputnik anı" olarak tanımladı. Yani bu gelişme, 1957'de Sovyetlerin uzaya gönderdiği Sputnik uydusu gibi, yapay zeka endüstrisindeki tüm dengeleri altüst etme potansiyeli taşıyor. DeepSeek'in başarısı, sadece bir şirketin başarısından çok daha öte; yapay zekâ geliştirme süreçlerinde yeni bir sürecin başlangıcını müjdeliyor. Bu beklenmedik gelişme, özellikle Amerikan borsalarında ciddi dalgalanmalara yol açtı.
Küresel piyasalarda devlerin hisseleri eridi
Nvidia'nın hisseleri bir günde yüzde 15'ten fazla düşerken, Microsoft, Google ve Meta gibi teknoloji devleri de milyarlarca dolar değer kaybetti. Bu panik havasının ardındaki nedenler karmaşık olsa da, temelde DeepSeek, yapay zekayı herkesin düşündüğünden çok daha ucuza ve verimli bir şekilde geliştirmenin mümkün olduğunu kanıtladı. Piyasalardaki yatırımcılarda ise ani bir panik ve satış baskısına neden oldu. Özellikle GPU (grafik işlemci) üreticileri bu durumdan büyük zarar gördü. Nvidia'nın hisselerindeki sert düşüş, yatırımcıların, yapay zekâ eğitiminde kullanılan yüksek performanslı GPU'lara olan talebin azalacağından endişe etmesiyle tetiklendi. Zira DeepSeek, yüksek maliyetli devasa GPU kümelerinin tek yol olmadığını göstererek, bu tür altyapıya büyük yatırımlar yapmış şirketlerin iş modelini sorgulattı. Bu durum, piyasaların yapay zekâ şirketlerini ve onların altyapı yatırımlarını yeniden değerlendirmesine yol açtı. Yatırımcılar, DeepSeek'in ani yükselişiyle ne yapacaklarını şaşırırken, bugüne kadar yapay zeka alanındaki gücüne güvenen ABD’de de belli bir şaşkınlık havası oluştu. Borsada kaybedilen paralar geri gelebilirdi, ama geleceğinizi bağladığınız ve milyarlarca dolar yatırım yaptığınız bir teknoloji adeta bir gecede yerle bir oldu. Bu ABD için önemli bir güç kaybı ve teknoloji savaşlarında Çin lehine önemli bir artı puan yazıyordu. Çinliler, aynı zamanda dünyaya dijital sistemleri veya cihazları taklit eden bir nesil olmadıklarını da haykırdı diyebiliriz.
6 Milyon dolarlık başarı
Yapay zekâ alanının önde gelen uzmanlarından Andrej Karpathy, DeepSeek'in başarısını şu sözlerle özetliyor:
- "DeepSeek, sınır teknolojisinde bir LLM modelini 2 ayda 2.048 GPU, yani 6 milyon dolarla geliştirdi. ChatGPT’nin 2024’teki sistem geliştirme bütçesinin 5 milyar dolar olduğunu hatırlatmakta fayda var. Bu seviyedeki bir model için 16 bin GPU ve ayağa kaldırmak için yaklaşık 100 bin GPU gerekirken, DeepSeek önemli bir iş başardı.
DeepSeek, geleneksel yöntemlere meydan okuyarak, yapay zeka geliştirmenin sadece büyük bütçelerle değil, aynı zamanda yenilikçi yaklaşımlarla da mümkün olduğunu gösterdi. DeepSeek'in bu başarısı, sadece yüksek bütçeli büyük oyuncuların değil, daha küçük şirketlerin ve ülkelerin de kendi yapay zekâ modellerini geliştirebileceği bir döneme işaret ediyor. Bir bakıma, ABD’nin Çin’e çip satışını engelleme ve yaptırım çabaları sonucunda, bir grup genç kendi çözümünü üretmiş oldu.
Bu yazının başlığı yazardan bağımsız editoryal olarak hazırlanmıştır.