Kadınların liderlik unicorn'lar
Yatırım almak için erkek muadillerinden çok daha fazla mücadele etmek zorunda olsalar da, kadın girişimcilerin liderlik ettiği unicorn’ların sayısı gün geçtikçe artıyor. Buna göre, dünya çapında kadınların kurduğu ve değeri bir milyar doları aşan girişimlerin sayısı, 2013 ile 2019 arasında beş kattan fazla artış gösterdi.
Unicorn statüsüne ulaşma şansı, yapılan değerlendirmelere göre 5 milyonda bir olarak ölçülüyor. Buna göre fon alan her 10 bin girişimden sadece biri unicorn’a dönüşüyor. Bu girişimler arasında kadın lider bulmak ise 10 yıl önce hayli zordu. Ancak günümüzde kadın CEO’ların liderliğindeki unicorn’ların sayısı sürekli olarak artış gösteriyor. 2013’te unicorn’larda sadece 4 kadın kurucu ve CEO bulunurken, bu sayı 2019’da 21’e yükseldi.
En az bir kadın kurucuya sahip şirketler, her bir dolarlık girişim fonu için 78 sent gelir elde ederken, erkek liderliğindeki girişimlerin elde ettiği gelir ise yaklaşık 31 sent. Buna rağmen yalnızca kadın kurucuları olan girişimler, küresel olarak toplam yatırımların yalnızca yüzde 3’ünü elde ediyor. Kadınların liderlik ettiği unicorn’ların sayısının arttığı açık olsa da, risk sermayesi ve girişim dünyasında hâlâ büyük bir cinsiyet farkı var. Bununla beraber 2019’da sayıları 21’e ulaşan bu unicorn’ların hikayeleri oldukça ilgi çekici.
Airwallex (Lucy Yueting Liu)
Avustralya’da 2015’te kurulan bir fintech şirketi olan Airwallex sınır ötesi işlem altyapısı sağlıyor. Amacı, işletmelerin küresel olarak döviz hesabı oluşturmalarını, bankalar arası döviz kurlarına erişmelerini ve 130’dan fazla ülkeye para göndermelerini kolaylaştırmak. Mart 2019’da Airwallex, bir dizi C serisi fonundan 100 milyon dolar topladıktan sonra Avustralya’nın üçüncü unicorn’u statüsüne ulaştı.
Lucy Yueting Liu, Airwallex’in dört kurucu ortağı arasında yer alan tek kadın ve şu anda CEO rolünü de üstleniyor. Çin doğumlu olan Liu, 12 yaşında Yeni Zelanda’ya göç etmelerinden sonra Melbourne Üniversitesi’nde finans yüksek lisans derecesi aldı. Liu’nun açıklamasına göre Airwallex’in unicorn olduktan sonra yeni hedefi hizmet verdiği lokasyonları arttırmak.
Away (Stephanie Corey & Jen Rubio)
Modern bir valiz tasarım, üretim ve perakendecisi olan Away, kendisini bir seyahat ve yaşam tarzı markası olarak tanımlıyor. Kendi dağıtım kanallarına odaklanarak, ürün geliştirme için müşterilerin isteklerini dikkate alan marka, 2018 yılında Fast Company tarafından ‘En Yenilikçi 10 Şirket’ arasında gösterildi. Valizleri, benzersiz stilleri ve renkleri nedeniyle yoğun ilgi görürken, marka ayrıca düzenli olarak yaratıcı kişiselleştirme seçeneklerine sahip modaya uygun, sınırlı sayıda ürünler de sunmaktadır. Away, Mayıs 2019’da, bir dizi fonlamanın ardından, 1,4 milyar dolar değere ulaştı.
Away, birlikte çalışan Stephanie Korey ve Jen Rubio’nun ortak çabası ile kuruldu. Halen markanın CEO koltuğunda Stephanie Korey oturuyor. Forbes’un “30 yaş altı” listesinde yer alan Korey aynı zamanda 2018 yılında Ernst & Young Yılın Girişimcisi Ödülü’nü aldı. Jen Rubio, Away’in eş CEO’su ve marka direktörü olmasının yanı sıra melek yatırımcı ve girişim danışmanı olarak çeşitli yan projelerde yer alıyor.
Glossier (Emily Weiss)
Glossier’in hikayesi kurucu Emily Weiss’in kendi güzellik bloğu ‘Into the Gloss’u yazmaya karar vermesi ile başladı. Ayda 10 milyon ziyaretçi sayısına ulaşan bloğun başarısı ilk etapta 4 ürünle hizmet vermeye başlayan bir kozmetik şirketine ilham verdi. 2014’te 12 risk sermayesi şirketinin 11’inden olumsuz geri dönüş alan Glossier, 2019’da ise 1,2 milyar dolarlık bir değerlemeyle unicorn statüsüne ulaştı.
Glossier’in kurucusu ve CEO’su Emily Weiss, New York Üniversitesi’nde stüdyo sanatları eğitimi aldıktan sonra, dünyaca ünlü Vogue dergisinde stil asistanı olarak çalışmaya başladı. İşini yürütürken sabah 4’te uyanarak bloğunu güncelleyen Weiss, girişiminin başarısı ardından birçok ödüle de layık görüldü.
Grab (Tan Hooi Ling)
2012’de Singapur merkezli taksi çağırma uygulaması olarak hizmet vermeye başlayan Grab, şu anda araba kiralamadan yemek siparişine birçok alanda faaliyet gösteriyor. 8 ülke ve 336 şehirde hizmet veren uygulama ile her gün 6 milyon sipariş alınıyor ve yaklaşık 6 bin çalışana sahip. 14 milyar dolar ile bölgenin en önemli unicorn’u haline gelen Grab’ın kurucularından biri de Tan Hooi Ling.
Grab’daki başarısından önce Hooi Ling, Harvard Business School’da yüksek lisansını tamamlaması ardından, McKinsey’de danışmanlık hizmeti vermeye başladı. Grab’ın kuruluşu öncesi Güney Doğu Asya’nın dinamiklerini iyi izlediğini belirterek cesur bir adım attığını ifade ediyor. Rekabetten korkmadığını dile getiren Hooi Ling’e göre rekabet, müşterilere bir sonraki yeni, daha iyi alternatifi sunmaya çalışmanın parçası.
Canva (Melanie Perkins)
Tasarım yapmaktan hoşlanan ancak diğer uygulamaları kullanmakta zorlanan kişiler için son derece yararlı web sitesi ve uygulaması için 2007’de işe koyulan Melanie Perkins 2013’te kredi alarak iki genç arkadaşı ile beraber Avustralya merkezli şirketini kurdu. Şu anda 179 ülkede 10 milyondan fazla aktif kullanıcıya hizmet veriyor. Halen Canva onlarca tasarımcı, geliştirici, sanatçı, pazarlamacı, yatırımcı ve danışmanlardan oluşan güçlü bir ekibe sahip.
Perkins, kısa sürede unicorn’a dönüşen iş modeli hakkında “Amacımız tüm tasarım ekosistemini alıp tek bir sayfaya entegre etmek ve ardından tüm dünya için erişilebilir hale getirmekti” sözleriyle açıklıyor. 3,2 milyar dolara ulaşan şirketi sayesinde Perkins, tahminen 900 milyon dolarlık kişisel servete sahip oldu.
NextDoor (Sarah Leary)
Komşuları birbirine bağlayan, özel bir sosyal ağ olan NextDoor, yerel ilanlar yanı sıra toplantıları duyurmak ve mahalle saatleri düzenlemek için de kullanılıyor. 2010 yılında kurulan NextDoor, Ekim 2011’de, ulusal ölçekte faaliyete başladı ve artan popülaritesiyle, Temmuz 2012’de birden fazla yatırımcıdan 18 milyon dolar topladı. Uygulama halen ABD, İngiltere ve Hollanda başta olmak üzere 11 ülkede 270 bin mahallede yaygın bir şekilde kullanılıyor.
Uygulamanın yaratıcısı Leary tam bir spor tutkunu ve yüksek lisansı için Harvard’tan spor bursu kazandı. Leary, Nextdoor’a başlamak için ilhamını Robert E. Putnam’ın Amerika’da sosyal hayatın değişimini anlatan ‘Bowling Alone’ kitabına borçlu olduğunu belirtiyor.
Mia (Liu Nan)
Anne-bebek ürünleri konusunda 2014 kurulan Mia, kısa sürede e-ticaretin yükselen yıldızlarından biri haline geldi. Site yakın geçmişte ürün portföyünü ev ürünleri kapsayacak şekilde genişletti.
Anne olduktan sonra kullanışlı ve kaliteli ürün konusunda bir arayışa girdiğini belirten Liu Nan, ürünleri araştırmaya ve bulgularını paylaşmaya başlaması ardından e-ticaret işine girdi. 2018 yılında deneyimlerini anlattığı bir kitap da yazan Nan, Çinli ebeveynlerin yabancı ve kaliteli ürün ihtiyaçlarını karşılayarak unicorn’a dönüştü.
Medallia (Amy Pressman)
Amy Pressman Harvard ve Stanford’ta eğitim aldıktan sonra Pressman Goldman Sachs için çalıştı. Honduras’ta Barış Gönüllüleri için çalıştıktan sonra, işletmelerin toplum üzerinde yaratabileceği olumlu etkiye odaklanan Pressman, 2001 yılında şirketlerin müşteri geri bildirimlerini almasına yardımcı olan bir yazılım platformu olan Medallia’yı kurdu.
Pressmann’ın girişimci enerjiye sahip olması hobilerine de yansıyor. Genç CEO, geçtiğimiz yıllarda 4000 milin üzerinde bir kıtalararası bisiklet gezisini tamamladı.
Kabbage (Kathryn Petralia)
Kabbage, otomatik bir borç verme platformu aracılığıyla küçük işletmelere finansman sağlayan çevrimiçi bir finans şirketidir. 2009’da kurulan Kabbage, müşterilerin dakikalar içinde başvurmalarına olanak tanıyan tam otomatik bir platform aracılığıyla KOBİ’lere 5 milyar dolar üzerinde fon sağladı.
Kathryn Petralia, Furman Üniversitesi’nden İngiliz Edebiyatı bölümünden mezun oldu. Genç CEO 2017’de Forbes’un Güçlü Kadınlar listesinde de yer aldı.