Peynir ve insan

Yusuf Akın-AredaPiar Genel Müdürü.
Yusuf Akın-AredaPiar Genel Müdürü.

Peynir ve insan. Süt, sütün pişmesi ve mayalanması. Bu sürecin farklı uygulama teknikleriyle yürütülmesi sonucunda 300’ün üzerinde değişik peynir çeşidi ortaya çıkıyor

Sütün kalitesi/menşei, pişirilmesi esnasında en uygun standartta işlem görmesi ve sonra ihtiyacı olan mayalanma işleminin yapılması. Tabii sonra olgunlaşma süreci. İnsanın doğumu, ailesi/çevresi ve eğitimi. Ve yine tabii sonra olgunlaşma süreci. İnsanların çeşitliliği peynirden çok olabilir belki. Yumuşak veya sert mizaçlı, baskın ve silik karakterli, sosyal veya içe dönük tabiatlı. Araştırmamızın değerlendirme aşamasında, insanın bu huylarının birçoğunu temsil edebilecek peynir çeşitlerinin de olduğunu gördüğümde açıkçası şaşırmakla birlikte değerlendirmenin bir parçası olmasına karar verdim. Benzetmeyi yazımı bağlamından koparmayacağı bu sınırda bırakıyorum. Hayatımızın aslında fazlasıyla önemli bir yerini işgal etmesine rağmen bu kadar mütevazı duran, varlığından çok yokluğunda daha fazla fark edebileceğimiz, yüzyıllardır insana yol arkadaşlığı yapan peynir hakkında tüketicinin satın alma davranışını etkileyen faktörlere baktığımızda sırasıyla “tat- lezzet/ ürün fiyatı/ güvenilirlik” cevaplarını alıyoruz. Bu cevaplar da kimi zaman tüketici, kimi zaman seçmen, kimi zaman müşteri, kimi zaman vatandaş olarak ele aldığımız insanın bu kategorimizdeki değerlendirmelerini gerçek bir arkadaş seçimiyle -yaklaşık olarak- benzer şekilde yaptığını gösteriyor. Peynirin tüketici zihnindeki yerinin sofradaki yerinden daha fazla olduğunu düşünerek markaların tüketiciyle duygusal bağı güçlendirecek imajlarla iletişim kurmalarının özellikle rekabetin daha da sertleştiği bu dönemde kendilerine avantaj sağlayacağı değerlendirilebilir.

Tüketicilerin satın alma alışkanlıkları, markaların ürün yerleştirme politikaları ve dijital tüketici profillerini şekillendirmelerine bağlı olarak an be an değişkenlik göstermeyi sürdürüyor. Markaların izlemiş oldukları yaklaşımlar ve günün şartlarına bağlı olarak tüketiciler bazen etnosentrik bazen kozmopolitlik bazen satın alma tarzındaki esneklikler bazen ürün ilgilenimi bazen de algıladıkları riske bağlı olarak satın alma niyetlerini ortaya koyuyorlar.

Tüketicilerin satın alma davranışı sergilerken Türk markalarını yabancı markalardan daha kaliteli ve/veya daha güvenilir bularak bir eğilim gösterdiklerine şahitlik ediyoruz. Türk markalarını bazı dönemlerde yabancı markalara tercih edebiliyoruz. Bunu yaparken de bazen içsel olarak gerçekleştiriyoruz bazen de dış faktörlerin etkisinde kendimizi bu davranışı sergilerken bulabiliyoruz. Satın alma davranışımızı sadece etnosentrizm diye nitelendirebileceğimiz bu davranış kalıbı mı belirliyor, elbette hayır. Farklı yaşam tarzlarına sahip bireylerin gölgesinde, etkisinde de kalarak bir satın alma davranışı belirleyebiliyor insan. Elbette satın alma tercihinde bulunduğu tüketim unsuruna bir önem atfederek bunu gerçekleştiriyor. Bazen hayatının en önemli bir parçası olarak görüyor ve kılı kırk yararak nihai kararını veriyor. Neticede markalar arasında ya da ürünler arasında bir karar verirken onlarla ilgilenim ekseninde bir bağ kuruyor.

Bunların yanı sıra ürün fiyatı ile kalite arasında kurulan ilişkiye bağlı olarak kurulan marka bilinci, seçilen ürünün en iyisi olmasına özen gösterilerek zihinlerde inşa edilen kalite bilinci, çeşitliliği sunmak adına ortaya çıkan trendi yakalama bilinci, ödenen fiyatın karşılığını alma arzusunun teşvik ettiği fiyat bilinci ve zaman zaman da düşünmeden ortaya konan satın alma davranışları tüketicinin satın alma tarzlarını ilgilendiren önemli etkenler olarak kategori ayırt etmeksizin varlığını pekiştirerek koruyor.

Saymış olduğumuz tüm bu faktörler aslında Benim Markam’ın bu ayki teması kahvaltı sofralarının yüz akı peynir markalarının da tercih edilmesini etkileyen önemli davranış kalıplarının dinamikleri diyebiliriz. Benim Markam’ın bu ayki teması ile tüketicinin satın alma niyetini etkileyen faktörleri ortaya koymakla birlikte farkındalık piramidi konusunda markaların harekete geçmelerini teşvik etmeyi arzuluyoruz. Farkındalığı artırıcı, markaları hatırlatıcı, markaları tanımaya imkan veren ve en üst düzeyde algılamayı ortaya koyan aksiyonlar bütününü çağın teknolojik altyapısını ve imkanını da kullanarak bir dinamizme çevirmeyi öneriyoruz.