Torba kanundan çıkan mali düzenlemeler

Yeminli Mali Müşavir Hakkı Sayan.
Yeminli Mali Müşavir Hakkı Sayan.

Meclis yeni dönem çalışmalarına yine bir torba kanun teklifi ile başladı. Teklif, 7 Ekim’de Meclis’e sunuldu ve komisyon sürecinin ardından 27 Ekim’de kanunlaştı. Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından süreç tamamlanmış olacak.

Torba Kanun düzenlemeleri, son yıllarda sıklıkla tercih edilen bir yöntem oldu. Bunda hız ve birçok kanunda değişiklik yapılmasını gerektiren konu çeşitliliği temel etkenlerdir. Bu kez gündeme gelen torba kanunda, ağırlıklı olarak mali alana ilişkin olmak üzere toplumun pek çok kesimini ilgilendiren önemli düzenlemeler yer alıyor. Çalışanlar, işverenler, öğrenciler, emekliler, girişimciler, müteşebbisler, kredi borçluları ve pek çok diğer kesim bu düzenlemeden doğrudan etkilenecek.

Hemen yeri gelmişken, kabul edilen Torba Kanunda, kamuoyunda bir süredir dile getirilen vergi ve SGK prim borçlarının yapılandırılmasına yönelik bir düzenlemenin yer almadığını ifade edelim. Ancak, vergisel alana yönelik yeni düzenlemelerin önümüzdeki aylarda da devam edeceğini bekliyoruz. Kanun teklifinin genel gerekçesinden, yapılan düzenlemelerin temel hedefinin; yeni ekonomik gelişmelere uyum sağlayarak ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesi olduğu anlaşılıyor. Alt hedefleri ise iki başlıkta toplamak mümkündür. Birincisi makroekonomik hedefler diyebileceğimiz; ekonomik büyümeye, istihdama, dış ticaret dengesine ve ülkenin uluslararası rekabetçiliğine katkı sağlamaktır. İkincisi ise özellikle pandemi ile başlayan yakın coğrafyamızdaki savaş ile devam eden ekonomideki dalgalanmaların hanehalkının satın alma gücünde yol açtığı kaybı telafi edecek mikro düzenlemelerdir.

Yazımızda Torba Kanunda yer alan düzenlemelerden vergi ve mali alana ilişkin olanlarına kısaca değineceğiz. Çalışanlara Verilen Günlük Yemek Ödemesinin 51 TL’si Vergiden İstisna Mevcut vergi düzenlemesine göre, işverenlerin çalışanlarına işyerlerinde yemek vermek suretiyle sağladıkları menfaatler ücret sayılmakla birlikte gelir vergisinden istisnadır. İşverenler, çalışanlarına işyerlerinde yemek vermek yerine bu amaçla bir ödeme yapmak istediklerinde ise istisnadan yararlanmak için iki şart söz konusudur. Birincisi ödemenin her yıl için belirlenen tutarı aşmaması (2022 yılı için KDV hariç 51 TL) ve ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan işletmelere yapılmasıdır. Uygulamada yemek kartları ya da kuponları üzerinden ilerleyen süreçte bu paraların yemek dışındaki mal ve hizmet alımlarında kullanılması halinde istisnanın kullandırılmaması söz konusuydu.

Yapılan yeni düzenleme ile işverenlerin yemek bedelini (2022 yılı için 51 TL) doğrudan çalışanın banka hesabına yatırması halinde bu tutar, çalışan tarafından yemek hizmetinde kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın gelir vergisinden istisna olacaktır. Ödeme o yıl için belirlenen tutarı aşarsa ilave ödenen tutarlar ücret olarak vergilendirilir.

Çalışanlara verilecek doğalgaz ve elektrik yardımları vergi ve SGK priminden istisna oldu

Ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde temel kural; çalışana sağlanan tüm menfaatlerin (ayni/nakdi fark etmiyor) ücret olarak vergiye tabi tutulmasıdır. Kanun teklifi ile işverenlerin çalışanların elektrik ve doğalgaz faturalarına katkı olarak bin TL’ye kadar mevcut ücretlerinin üzerine bir ödeme yapmaları halinde bu tutar üzerinden gelir vergisi ve SGK primi hesaplanmaması öneriliyor. Teşvik niteliğindeki bu düzenleme geçici olup 30.06.2023 (bu tarih dâhil) tarihinde son bulacaktır.

Yurt dışı müteahitlik işlerinde çalışanlara ödenen ücretlere vergi istisnası geldi

Türkiye’de yerleşik ancak yurt dışında inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerde çalışmak üzere yurt dışına çıkan ve bu çalışması karşılığı işverenin yurt dışı kazancından ödediği ücretler gelir vergisinden istisna edildi.

Yazının devamı Z Raporu 42. Sayısında