Türkiye ‘unicorn’ları ile atakta
Borsa İstanbul’un en değerli şirketi Ereğli Demir ve Çelik Fabrikası A.Ş’nin değerinin 8,5 milyar dolar olduğunu belirttikten sonra Türkiye şirketi Trendyol’un Softbank ve Qatar Refah Fonundan en son aldığı yatırımlar ile beraber şirket değerlemesinin 10 milyar dolar üzerine çıktığını belirtelim.
Trendyol’un en büyük yatırımcılarından biri de 350 milyon dolarlık girişim sermayesi ile Alibaba’dır. (Çin’in ve Dünyanın en büyük pazaryeri şirketi). Türkiye’nin nitelikli girişimci sayısındaki artış bir müddettir dünya piyasalarında farkındalık yaratmaktadır. Çoğu zaman acımazsızca ve haksızca eleştirilere karşın Türkiye Unicorn gelişiminde ivme almıştır. Trendyol, Hepsiburada ve PeakGames de dahil edilirse, Türkiye’deki “Unicorn” sayısı 5’e çıktı. Geçtiğimiz ay Hepsiburada’nın, ABD Borsasında, Nasdaq’a kote olmasıyla değerinin 4,5 milyar dolar olduğuna şahit olduk. Ayrıca sektör uzmanlarının verdiği bilgilere göre yılsonuna kadar yeni Türkiye menşeli “Unicorn”ların çıkacağını, ayrıca çok kısa sürede 10 kadar şirketin bu değerlemelerin üzerinde gerçekleşmelere sahip olacağını isim vererek ifade ediyorlar. Yani pek kısa zamanda on beşin üzerinde şirketimiz bu ünvana sahip olacak.
İşin bir diğer önemli tarafı; bu şirketlerin dış satıma odaklanmasıdır. Her ne kadar Türkiye’de faaliyet gösterse de mesela, değerlemesi 7,5 milyar dolara ulaşan Getir, ABD pazarını da gözüne kestirmiş. İngiltere’de aynı sistem ile hizmete başlamış bile…
Trendyol’dan aldığımız bilgiler de işletmenin hizmet alanını genişletme yolunda çevre ülkelere hizmet verme çabası içerisinde olduğudur. Şirketin CEO’su Evren Uçok yaptığı açıklamada Trendyol’un Türkiye üreticilerine ve tüccarlarına yeni pazarlar ve ihracat kanalları açacağı şeklindedir.
Yaratılan finansal değerin ötesinde, Türk şirketlerinin dış piyasalarda mallarını daha rahat ve geniş bir alana piyasaya sunma imkânı verecek bu gelişimler çok kıymetlidir.
Startups.watch tarafından düzenlenen Türkiye Girişim Ekosistemi 2021 2. Çeyrek Etkinliği’nde paylaşılan rakamlara göre Melek ve Risk sermayesi yatırımları kapsamında Türkiye, ikinci çeyrekte Avrupa’da 8’inci, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da ise 2’nci sırada yer aldı. İkinci çeyrekleri karşılaştırıldığında Finlandiya, Norveç, Avusturya, Danimarka, İrlanda, İtalya, Belçika, Polonya gibi birçok Avrupa ülkesinden daha çok yatırım aldı. Geçen yıl ikinci çeyrekte yapılan 29 milyon dolar yatırımla 2’nci ligde olan Türkiye, bu yıl 1’inci ligin en üst sırasına yerleşti. Kişi başına düşen melek yatırım ve girişim sermayesi yatırımlarına bakıldığında ise Türkiye’de 2021 2. çeyreğinde kişi başına 8,8 dolar yatırım yapıldı.
Bu istatistik ile Türkiye; İtalya, Yunanistan, Portekiz, Rusya, Polonya gibi ülkeleri geride bırakmış.
Bu yılın ilk yarısında 129 Türk girişimine 1.3 milyar dolarlık yatırım yapılırken, son 10 yılda yapılan yatırım miktarı, bu yıl tek çeyrekte gerçekleşmiş. Buna göre; son 10 yılda 736 milyon dolar yatırım gelirken, yılın ikinci çeyreğinde 63 girişim toplam 746 milyon dolar yatırım aldı.
Risk sermayesi ve Melek yatırım sistemleri, genç girişimcilerin önünü açma hususunda Türkiye adına daha da önem arz etmektedir. Yaratılan eğitimli iş gücünü, yabancı şirketlere kaptırmak yerine, kendi işlerinin sahibi olarak dış satıma da destek veren haliyle sisteme sokmak ana hedefimiz olmalıdır. Buradaki ekosistemin gelişmesi devlet üzerinden de yük alacaktır. Zira devletin vereceği teşviklerin bu denli katma değere sahip olması beklenemez. Ortada tecrübe ve teknik bilgi aktarımı da söz konusudur. Bu noktada devletin girişimcilik ekosistemi oluşması yönünde gereken adımları vakit kaybetmeden atması önemlidir. Vaktinde alınan ve ön açan her kararın çarpan etkisi fazla olacaktır.