Türkiye Yüzyılı için ne gerekli?

Dr. Mehmet Akif Soysal.
Dr. Mehmet Akif Soysal.

Türkiye Yüzyılı mottosuyla açılan sayfanın birçok yönden desteklenmesi gereklidir. Kısa vadeli hemen sonuç getirecek işlere odaklanmak kökten gelen sorunların ötelenmesine sebep olabilir.

Orta-uzun vadeye baktığımızda değişimi yönetmek esas meseledir. Değişimi yönetmeye adaysak değişimi hangi aklın gerçekleştireceğine dair kafa yormalıyız.

Değişen ne çok şey var?

Öylesi bir değişim bizi bekliyor ki hangi tarafa baksam bir daha göremeyeceğim gibi hissediyorum; mesela para sistemi çatırdıyor. Daha düne kadar Petrodolar merkezli yapı çıkmaza girmiş durumda. Yeni trend ülkeler arası para birimleri ile ticaret, bölgesel para sistemi, yetmez belki ötesi…

Merkez Bankası dijital para sistemi belki çok uzak olmayan gelecekte yerini alacaktır. Bu yapı ise senyoraj hakkının devlet tarafından kullanılmasına sebep olabilecek kadar önemli. Senyoraj hakkının el değiştirmesi bankacılık sistemini kökten değiştirebilir. Bu durumda Batı merkezli kapitalist düzenin çöküşüne varan bir yola girilmiş olabilir.

Küreselleşme devri evrime uğrayabilir

Küreselleşmenin aksine devlet anlayışının, devletlerin güçlendiği bir döneme girebiliriz. ABD, Rusya, Çin derken sınırsız köy devletler yerini küresel çoklu kutuplara, ulus devletlere bırakabilecek bir rüzgâr esiyor. Bu rüzgârın fırtınaya dönmesi an meselesi; belki Çin’e bir müdahale veya batacak bankaların yükünün omuzlanamayacak duruma gelmesi…

Ticaret yolları değişebilir

Kuşak yol projesi okyanuslara hakim olmanın önemini yitirmesine sebep olabilir. Bu durumda Orta Asya yeniden karışabilir. Batı böylesi bir yola müsaade etmek bir yana, engellemek isteyecektir. Malların ucuza gitmesi işlerine gelse de kontrolün ellerinden çıkması en büyük kâbusları…

Yeni İpek Yolu’na bir alternatif daha var! Kalkınma Yolu Projesi, 1200 kilometrelik demir yolu ve otoyol ile Türkiye'yi Basra Körfezi'ndeki Faw Limanı'na bağlayacak. Yeni İpek Yolu olarak tanımlanan proje, Avrupa'dan Körfez ülkelerine kadar geniş bir bölgeyi etkileyecek ve ortak fayda üretecek. Para sistemi, küresel tek merkez yerine çok kutuplu dünya düzeni, mal trafiğinin yol değişikliği bunlar hepsi ana başlıklarda bir sürü etkileyeni olan devasa, akıl almaz güç değişimine sebep olacak konular. Bunların hepsi önümüzdeki on yılda neticelenecek. Büyük çöküşler, büyük yükselişler ve yeniden dirilişler, hepsi bu on yılda meydana gelecek…

Yazının devamı Z Raporu 50. sayısında