Türkiye’yi enerjide bir üst lige çıkarıyoruz

Dr. Murtaza Ata.
Dr. Murtaza Ata.

Yenilenebilir enerji projelerine yönelik yatırımlar ve enerji verimliliğini destekleyen projeler ile faaliyetlerine devam eden Kalyon Enerji, Türkiye’nin tek çöl niteliği taşıyan 20 milyon metrekarelik arazisine Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise sayılı büyüklükteki güneş santrallerinden Kalyon Karapınar GES’i kurdu. Türkiye’nin Kurulu güneş enerji payını tek başına yüzde 20 oranında artıran Kalyon Karapınar GES, 1.35 GWp’lık kapasitesiyle yıllık 2 milyon kişinin evsel elektrik ihtiyacını karşılayacak ve yılda 3 milyar kilovatsaate yakın elektrik üretecek. Bu projeyi yüzde 85 mertebesinde yerli kaynaklarla ürettikleri güneş panelleri ile taçlandıran Kalyon Enerji, önümüzdeki 7-8 yılda modüler nükleer enerji santralleri üzerine yatırım yapmayı planlıyor. Tüm bu başarılarının sırrının fedakarlıktan geçtiğinden bahseden Kalyon Enerji Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO’su Dr. Murtaza Ata “Birçok yatırımcının risk almaktan kaçındığı bu dönemde Kalyon Enerji büyük riskler alıyor ve bu ülke için yapmak zorunda olduğu fedakârlıklardan kaçınmıyor” diyor.

Cumhuriyet’in 100’üncü yılına büyük başarılar ve projelerle giren Kalyon Enerji, bugününü nasıl değerlendirir?

Cumhuriyet'imizin 100’üncü yılına büyük ve başarılı projelerle girmekten büyük gurur duyuyoruz. Avrupa'nın en büyüğü olan Kalyon Karapınar Güneş Enerji Santrali’miz ile Kalyon Enerji olarak sadece Türkiye'nin enerji sektörüne dev bir katkı sunmakla kalmadık aynı zamanda dünyamızın alt üst olan yaşamsal dengelerine kavuşmasında önemli katkı sağladık. Kalyon Enerji olarak sürdürülebilir enerji üretimi ve projelerine odaklanarak, Türkiye'nin yenilenebilir enerji üretimine öncülük etmeye devam edeceğiz. Yeni Türkiye Yüzyılı’nda, temiz ve yenilenebilir enerjiyi daha ulaşılabilir kılma hedefiyle yatırımlarına devam eden Kalyon Holding böylece Türkiye’yi enerjide bir üst lige çıkarmada mihmandarlık görevini üstlenmeyi sürdürecek.

Karapınar GES, 2 milyon kişinin evsel elektrik ihtiyacını karşılayacak

Avrupa'nın en büyüğü olan Karapınar Güneş enerji Santrali, Türkiye’ye nasıl bir katkı sağlayacak?

Mart 2023’te tam kapasitede üretime ulaşan Kalyon Karapınar GES, Türkiye’nin kurulu güneş enerjisi payını tek başına yüzde 20 oranında artırdı. 1.35 GWp’lık kapasitesiyle Kalyon Karapınar GES Avrupa’nın en büyük, dünyanın sayılı büyüklükteki güneş santrallerinden biri. Yaklaşık 20 milyon metrekare araziye kurulan Karapınar GES, yıllık 2 milyon kişinin evsel elektrik ihtiyacını karşılayacak. Yılda 3 milyar kilovatsaate yakın elektrik üretecek. Bu da yaklaşık Türkiye’de yıllık tüketilen elektriğin yüzde 1’ine denk gelmekte. Böylece yıllık 600 milyon dolar döviz ikamesinin ülkemizde kalmasını sağlayacak. Karapınar GES ile yıllık 2 milyon ton karbon salınımının da önüne geçeceğiz. Geçtiğimiz dört ay boyunca santralimizin verimli çalışmasını gözlemleyerek ve deneyimleyerek büyük bir memnuniyet yaşadık.

“Ülkelerin bağımsızlıkları, kendi üretebildiği enerjiyle ölçülüyor”

Türkiye yenilenebilir enerjide şu anda hangi noktada?

Yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji yatırımlarına çok önemli teşviklerin sağlandığı YEKDEM kanununun 2005 yılında yürürlüğe girmesi ile yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji yatırımları ağırlık kazanarak yenilenebilir enerji santrallerimizin kurulu gücü yaklaşık 14 bin MW düzeyinden dört kat artışla bugün neredeyse 55 bin MW düzeyine ulaştı. Yenilenebilir enerjinin payını artırırken bu artışı sağlayacak olan teknolojilerin de yerli ve milli olarak sağlanmasını hedefleyen politika ve teşvik mekanizmaları ile birlikte özellikle 2016 yılından itibaren temin edilen teknolojilerde yerli katkı oranları rüzgârda yüzde 55 ve güneşte de Kalyon PV güneş paneli fabrikası ile birlikte yüzde 80’lerin üzerine çıktı. Ülkemiz yıllık enerji ihtiyacının ortalama neredeyse yüzde 40’ını yenilenebilir enerji kaynaklarından temin edebiliyorken bu oran dünya genelinde yüzde 15 düzeyindedir. IEA’nın 2022 raporuna göre Türkiye’de yenilenebilir enerjinin beş yıl içinde yüzde 64 seviyesinde büyüyeceği görülüyor. Bu büyümeyle Türkiye, Avrupa’da yenilenebilir enerjide dördüncü büyük piyasa olurken, dünyada da ilk 10’a girmiş olacak. Yenilenebilir enerjideki bu büyümenin yüzde 75’i ise rüzgâr ve güneşten gelecek. Önümüzdeki beş yılda yenilenebilir enerjinin yüzde 64 büyümesi, bana göre Türkiye için küçük bir hedef. Türkiye’de yılda tüketilen elektriğin sadece 3’te 1’i yenilenebilir enerjiden üretiliyor. Bunu yüzde 64 büyütürsek ne yapar, yenilenebilir enerjinin payı yaklaşık yüzde 50-55’e çıkar. Oysa bizim Türkiye olarak yenilenebilir enerjideki payımızı çok daha yukarı çekmemiz lazım.

Jeopolitik gelişmeler, sürdürülebilir yaşam süreçlerine ilgiyi artırdı

Rusya ve Ukrayna savaşı küresel çapta da enerji krizine yol açtı. Kalyon Enerji olarak yaşanan bu gelişmeler sizin planlarınızı nasıl etkiledi?

Yenilenebilir enerji kaynaklarının sisteme entegre edilebilmesinin yolu elektrik sisteminin esnekliğinin artırılmasından geçiyor. Yani batarya enerji depolama teknolojilerinin, pompaj depolamalı hidroelektrik santrallerinin, iletim ve dağıtım sistemlerinin iyileştirilmesi söz konusuyken, bunun yanında regülasyonların da bu değişimi desteklemesi şart. Ki hükümetimiz ve bakanlıklarımız bu konuda oldukça güçlü ve emin adımlar atıyor. Kalyon Enerji olarak, enerji arz güvenliği konusunda önlem almaya çalışıyoruz. Enerjiyi üretmek gibi, bu enerjiyi depolama süreçlerinde de geliştirdiğimiz projelerimiz var. Modüler enerji depolama ekipmanlarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması bağlamında yenilikçi çalışmalarımız devam ediyor. Bu sayede offgrid ve ongrid sistem fark etmeksizin enerji depolanabilecek, depolanan bu enerjiyi kolaylıkla ev ve elektrikli araçların şarjı için kullanılabilecek.

Türkiye CBAM (AB Karbon Sınırı Düzenleme Mekanizması) piyasasına dâhil olmayan ülkeler arasında yer alıyor. Bu konu üzerine ne tür çalışmalar yapıyorsunuz?

Kalyon Enerji olarak, karbon salınımını azaltmaya yönelik süreçlerde çevresel yönetim ve sürdürülebilirlik politikalarımızı güncelleyerek, çevreye olan duyarlılığımızı koruyoruz.

Bildiğiniz üzere Türkiye 2030 yılına kadar güneş enerjisine 10 bin MW daha ilave güç eklenmesi kararı aldı. Özellikle Kovid-19 salgınında daha temiz bir dünya için çalışma gerekliliğimiz bir kez daha anlaşıldı. Dolayısıyla hem Kalyon PV fabrikamız hem de Kalyon Karapınar Güneş Enerjisi santralimiz, çocuklarımıza daha temiz bir dünya bırakmaya hizmet ediyor. Öte yandan şu anda en temiz enerji yenilenebilir enerji olan nükleer enerjide hiçbir yerde duman yok, bir şey yok ama çok inanılmaz boyutlarda elektrik enerjisi üretiyor. Biz Kalyon Enerji olarak 7-8 yılda küçük boyutlu modüler nükleer enerji santralleri üzerine yatırım yapmayı planlıyoruz. Bunu yaptığımız takdirde bu santraller Türkiye’nin baz yük altyapısını güçlendireceği için, yenilenebilir enerjinin payını daha da artırma imkânı sağlayacak. Çünkü yenilenebilir enerjinin payını artırmak istiyorsanız, sisteminizdeki döner kütle baz yük payını da artırmanız gerekiyor.