Venezuela yatırımcı ve girişimci arıyor

Prof. Dr. Murat Yülek.
Prof. Dr. Murat Yülek.

Venezuela halkı ve ekonomisi Amerika Birleşik Devletleri ambargosu sebebiyle inim inim inliyor. Amerika Bileşik Devletleri Venezuela’ya uyuşturucu kaçakçılığı, terörizm gibi bahaneleri kullanarak 2000’li yılların başından itibaren artan seviyelerde ambargo uygulama kararları aldı.

Amerika Birleşik Devletleri eski Başkanı Donald Trump tarafından 200’ün üzerinde mal ve hizmetin ithalat ve ihracatına ambargo koydu. Sonraki Başkan Biden da aynı politikayı devam ettirdi. En son olarak, 2020 yılında Trump Hükümeti Venezuela ile tüm ticari işlemleri yasakladı. Ayrıca, 2019 yılında Venezuela Cumhurbaşkanı Madura’nın başına 15 milyon dolar ödül kondu. Böylece Venezuela’nın en önemli döviz kaynağı olan petrol ihracatı tamamıyla durmuş oldu. Kovid pandemisi sırasında Venezuela’ya aşı satışı da durduruldu. ABD Başkanı Trump, Venezuela’daki sosyalist yönetimi cezalandırmak için askeri operasyon ve denizden abluka planları da yaptı.

Amerika Birleşik Devletleri, Monroe Doktrininden beri Latin Amerika’yı “arka bahçesi” olarak görürken, Latin Amerika’da Amerika Birleşik Devletleri’ne karşı reaksiyon giderek büyüyor. Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva Nisan ayındaki Çin ziyareti sırasında dünya ticaretinin hala dolar ile yapılmasının uykularını kaçırdığını söyleyerek dolar hükümdarlığının bitmesi gerektiğini söyledi. Latin Amerika’da ABD karşıtlığı, sosyalist hükümetlerin artmasına paralel olarak artıyor.

Latin Amerika’da 19. yüzyıldaki özgürlük hareketinin önderlerinden olan Simon Bolivar, kıtanın kuzeyinde yer alan Venezuela, Panama, Bolivya ve Ekvator’un İspanyol boyunduruğundan kurtulduktan sonra tek bir ülke şeklinde yapılanmasını düşlemişti. Onun yerine, sömürge döneminden sonra Latin Amerika’nın her yerinde birbiri ile ekonomik ve siyasi işbirliği zayıf olan çok sayıda ülke ortaya çıktı. Ancak söz konusu ülkeler arasında bugün, bırakın tek bir para birimi ya da çalışan hareketliliğini, daha basit ortak projeler bile yok.

Venezuela’ya dönelim. Dünyanın en zengin petrol kaynaklarına sahip ülkesi bugün ambargo sebebiyle petrol ihraç edemiyor. Petrol dışı sektörlerin gelişmediği ülkede, petrol ihracının engellenmesinin ortaya çıkardığı döviz açığı ülkede temel ihtiyaçların karşılanamamasına sebep oluyor. Devlet gelirlerinin de düşmesiyle bütçe açığının para basımıyla finanse edilmesi devalüasyon ve hiper enflasyon ile sonuçlandı. Ülkeden dört milyona yakın insan başka ülkelere göçtü ve milyarlarca dolarlık sermaye yurt dışına kaçtı. Venezuela’nın ABD bankalarındaki 7 milyar dolarlık mevduatı ABD hükümeti tarafından donduruldu. IMF’deki 5 milyar dolarlık hesabı da donduruldu. Öte yandan, İngiltere, Venezuela’nın 2 milyar dolarlık altın rezervini dondurdu.

Yazının devamı Z Raporu 48. sayısında