Yeni hükümetin ekonomi politikaları gündemi
28 Mayıs 2023 tarihindeki ikinci tur seçimlerinden sonra ülkemizi beş yıl boyunca yönetecek yeni bir hükümet kurulacak. Yeni hükümetin en önemli gündemi ekonomi politikaları olacak. Tabii dış politika ve uzun vadeli kalkınma konuları da ekonomi politikaları gündemini belirleyecek.
Yeni hükümetin ekonomi politikaları gündemi, iki alanda yoğunlaşacak. Bunlardan birincisi makroekonomik istikrarın kazanılmasıdır. Enflasyon, bütçe, faizler, cari açık ve büyüme. Gelir dağılımının ve yoksulların bir numaralı düşmanı ve ekonomik istikrar algısının da bir numaralı ölçütü olan enflasyondan başlayalım. Enflasyonun aşağı eğilimi devam etmekle birlikte hem seviyenin çok yüksek olması hem de kur hareketlerine duyarlılığı (passthrough) ve kurun da yükselme ihtimali mücadelenin çetin olacağını gösteriyor. Ayrıca, ekonomik büyümenin devam etmesi ihtiyacı enflasyon üzerinde yukarı yönlü aktivite baskısının devam edeceğini gösteriyor.
Cari açık konusuna gelince; rezervlerdeki düşüşün tersine çevrilmesi için ihracatın önemi artık eskisinden de yüksek. İhracat artış hızı fena olmamakla birlikte hızlı büyüme ve kredi artışının etkisiyle ithalat talebinin daha da hızlı gelişmiş olması dış ticaret açığının büyümesine sebep oldu. Reel kurun enflasyona aşınmış olması ihracatı artık zorlayacak. O yüzden kur hareketleri önemli olacak; bir yandan enflasyonu tetikleyecek, diğer yandan ise Türk ürünlerinin dış pazarlarda rekabetçiliğini artıracaklar.
Reel faizler şu anda oldukça düşük (eksi seviyelerde). Türkiye muhtemelen dünyanın en düşük reel faizlerine sahip olan ülkesi. Ancak krediye erişim çok zayıf. Hem TL hem de döviz kredisi bulunmuyor. Döviz kredisi bulunmamasının sebebi döviz kıtlığı. TL kredilerdeki düşük arzın sebebi ise reel mevduat faizlerinin düşüklüğü sebebiyle mevduatlardaki (ve genelde finansal tasarruflardaki) düşüş. TL tasarrufların gidebileceği üç mecra bulunuyor. Kur Korumalı Mevduat (KKM), BIST ya da döviz. Ekonomi yönetimi, dövize olan talebi KKM eliyle ve diğer ilginç manivelalarla kontrol altında tutmayı amaçlıyor. Yerli tasarrufçuların BIST’e olan talebi 2023 yılının başından itibaren düştü ve borsa yatırımcısı önemli mali zarar gördü. Dolayısıyla hacmi 2.3 trilyon TL’ye ulaşan KKM, şu anda bankalardaki mevduatı şekillendiren önemli bir manivela.
Yazının devamı Z Raporu 49. sayısında