Yeşil inovasyon, ekonomileri nasıl canlandırabilir ve emisyonları nasıl azaltabilir?

Ülkeler iklim konusunda ortaklaşa hareket ettiğinde, düşük karbonlu inovasyonu ve bunun gelişmekte olan pazara ve gelişmekte olan ekonomilere transferini hızlandırabilirler.
Ülkeler iklim konusunda ortaklaşa hareket ettiğinde, düşük karbonlu inovasyonu ve bunun gelişmekte olan pazara ve gelişmekte olan ekonomilere transferini hızlandırabilirler.

Düşük karbonlu teknolojileri daha ucuz ve daha yaygın hale getirmek, zararlı emisyonları azaltmak, son derece önemli. Elektrikli arabalar ve temiz hidrojenden yenilenebilir enerji ve pil depolamaya kadar hafifletme ve adaptasyon için yeşil inovasyonda uzun yıllardır ilerleme var.

Prof. Dr. Kadir Tuna.
Prof. Dr. Kadir Tuna.

Ancak daha yakın zamanda, yeşil inovasyondaki ivme yavaşladı. Ve vadeden teknolojiler, özellikle emisyonları azalmada düşük gelirli ülkelere yeterince hızlı yayılmıyor. Yeşil inovasyon, 2010 yılında toplam patent başvurularının yüzde 10'unda zirveye ulaştı ve o zamandan beri hafif bir düşüş yaşadı. Yavaşlama, petrol fiyatını düşüren yenilenebilir enerji gibi bazı ilk teknolojilerde inovasyonun hızını yavaşlatan teknolojik olgunluk da dahil olmak üzere çeşitli faktörleri yansıtıyor.

Daha yavaş ivme endişe verici. Çünkü yeşil inovasyon sadece iklim değişikliğini kontrol altına etmek için değil, aynı zamanda ekonomik büyümeyi teşvik etmek için de önemli. Daha iddialı iklim planları maliyetleriyle endişeleri artırıyor. Ülkeler iklim konusunda ortaklaşa hareket ettiğinde, düşük karbonlu inovasyonu ve bunun gelişmekte olan pazara ve gelişmekte olan ekonomilere transferini hızlandırabilirler. Araştırmalar, yeşil patent başvurularını iki katına çıkarmanın, temel bir senaryoya kıyasla beş yıl sonra gayri safi yurtiçi hasılatı ürünü yüzde 1,7 artırabileceğini gösteriyor. Ve bu en keskin tahminlerin altında kalıyor. Diğer tahminler etkinin dört katına kadar olduğunu gösteriyor.

Yeşil inovasyonun etkileri

Yeşil inovasyonun ekonomik faydaları çoğunlukla ilk birkaç yılda artan yatırımlarla ortaya çıkıyor. Zamanla, daha fazla büyüme faydaları daha ucuz enerji ve daha enerji verimli üretim süreçlerinden gelir. En önemlisi, daha az küresel ısınmadan ve daha az sık (ve daha az maliyetli) iklim felaketlerinden geliyorlar.

Yeşil inovasyon, genel olarak daha fazla yenilikle ilişkilidir. Sadece diğer türler için yeşil teknolojilerin ikame edilmesi değil. Bunun nedeni, yeşil teknolojilerin genellikle tamamlayıcı yenilik gerektirmesi olabilir. Daha fazla yenilik genellikle daha fazla ekonomik büyüme anlamına gelir.

Temel bir soru, ülkelerin yeşil inovasyonu ve dağıtımını nasıl daha iyi teşvik edebileceğidir. Yerel ve küresel iklim politikalarının yeşil yeniliği nasıl teşvik ettiğini vurguluyoruz. Örneğin, iklim politikalarının sayısındaki büyük bir artış, yeşil inovasyon için tercih ettiğimiz yeşil patent başvurularını beş yıl içinde yüzde 10 artırma eğilimindedir.

Yeşil yeniliği teşvik etmek için en etkili politikalardan bazıları, emisyonları sınırlayan emisyon ticareti planları, yenilenebilir enerji üreticileri için minimum fiyatı garanti eden tarife besleme ve araştırma ve geliştirme için sübvansiyonlar gibi devlet harcamalarını içerir. Dahası, küresel iklim politikaları, yeşil inovasyonda yalnızca yerel girişimlerden çok daha büyük artışlarla sonuçlanır. Kyoto Protokolü ve Paris Anlaşması gibi uluslararası paktlar, iç politikaların yeşil inovasyon üzerindeki etkisini güçlendiriyor.

Politika senkronizasyonunun yerel yeşil inovasyon üzerinde belirgin bir etkiye sahip olmasının bir nedeni,

pazar büyüklüğü etkisi olarak adlandırılıyor. Yenilikçiler çok daha büyük bir potansiyel pazara, yani benzer iklim politikalarını benimseyen ülkelerde satış yapmayı bekleyebilirlerse, düşük karbonlu teknolojiler geliştirmek için daha fazla teşvik var. Bir diğeri, diğer ülkelerdeki iklim politikalarının ekonomide kullanılabilecek yeşil yenilikler ve bilgiler üretmesidir. Bu, teknoloji difüzyonu olarak bilinir. Son olarak, senkronize politika eylemi ve uluslararası iklim taahhütleri, insanların hükümetlerin iklim değişikliğini ele alma taahhüdüne olan güvenini artırdığı için yerel iklim politikaları etrafında daha fazla kesinlik yaratır.

İklim politikaları, ticaret ve doğrudan yabancı yatırımlar yoluyla yenilik kaynağı olmayan ülkelerde düşük karbonlu teknolojilerin kullanımının yayılmasına bile yardımcı oluyor. İklim politikalarını tanıtan ülkeler, özellikle gelişmekte olan pazarlarda ve gelişmekte olan ekonomilerde, düşük karbonlu teknolojilerin daha fazla ithalatını ve daha yüksek yeşil doğrudan yabancı sermaye girişlerini görüyor.

Korumacılığın riskleri

Düşük karbonlu teknolojilerdeki tarifeleri düşürmek, yeşil teknolojilerde ticareti ve Doğrudan Yabancı Sermayeyi daha da artırabilir. Bu, bu tür tarifelerin yüksek kaldığı orta ve düşük gelirli ülkeler için özellikle önemlidir. Diğer taraftan, daha korumacı önlemler, düşük karbonlu teknolojilerin daha geniş yayılmasını engelleyecekti.

Buna ek olarak ve ölçek ekonomilerine dair kanıtlar göz önüne alındığında, korumacılık nihayetinde daha küçük potansiyel pazarlara ve ülkeler arasında çabaların tekrarına yol açabilir. Sübvansiyonlar gibi iklim politikaları uluslararası kurallara uymadığında korumacılık riskleri daha da kötüleşir. Örneğin, yalnızca yerel olarak üretilen yeşil malların sübvansiyonlardan yararlandığı yerel içerik gereksinimleri, çok taraflı ticaret kurallarına olan güveni zayıflatır ve misilleme önlemlerine neden olabilir.

İklim politikalarına kurallara dayalı bir yaklaşımı benimsemenin ötesinde, çoğu yeşil inovasyonun gerçekleştiği gelişmiş ekonomilerin önemli bir sorumluluğu vardır. Gelişmekte olan ekonomilerin oraya daha hızlı ulaşabilmesi için teknolojiye ihtiyaç duyacaktır. Bu tür doğrudan teknoloji transferleri, gelişmekte olan pazarlar ve gelişmekte olan ekonomiler için emisyonları azaltan ve ekonomik faydalar sağlayan iki taraflı faydaya sahiptir.

İklim geçişi için çok daha fazla finansmana ihtiyaç var

2050 yılına kadar net sıfır emisyona geçişin sağlanması, şu anda sera gazlarının yaklaşık üçte ikisini yayan gelişmekte olan pazarlarda ve gelişmekte olan ekonomilerde önemli miktarda iklim azaltım yatırımı yapılmasını gerektiriyor.

Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, bu ülkelerin bu iddialı hedefe ulaşmak için 2030 yılına kadar yılda yaklaşık 2 trilyon dolara ihtiyacı olacak ve bu finansmanın çoğunluğu enerji sektörüne akacak. Bu, önümüzdeki yedi yıl içinde planlanan mevcut 400 milyar dolarlık iklim yatırımından beş kat daha fazla bir artış anlamına geliyor. Ancak kamu yatırımlarındaki büyümenin sınırlı olacağını ve bu nedenle özel sektörün, gelişmekte olan piyasalar ve gelişmekte olan ekonomiler için büyük iklim yatırımı ihtiyaçlarına büyük bir katkı yapması gerekeceğini öngörülüyor.

Çin ve diğer büyük gelişmekte olan ekonomiler gerekli yerel mali kaynaklara sahipken, diğer birçok ülke büyük miktarlarda özel finansman sağlayabilecek yeterince gelişmiş mali piyasalardan yoksundur. Uluslararası yatırımcıları çekmek de engellerle karşı karşıyadır; çünkü gelişmekte olan büyük piyasa ekonomilerinin çoğu ve neredeyse tüm gelişmekte olan ülkeler, kurumsal yatırımcıların sıklıkla ihtiyaç duyduğu yatırım dereceli kredi notlarından yoksundur. Ve az sayıda yatırımcının bu ülkelerde deneyimi var ve daha yüksek riski alabiliyor.

Sonuç olarak eşgüdümlü iklim politikaları, düşük karbonlu teknolojilerde yeniliği teşvik edebilir ve bunların gelişmekte olan pazara ve gelişmekte olan ekonomilere yayılmasına yardımcı olabilir.