2025’te 100 yaşına giren kelimeler: Sweatshirt’ten motellere dilin ilginç yolculuğu
1925 yılında İngilizcede ilk kez kayda geçen sweatshirt, sürrealizm, jive, motel, recycle ve grup terapisi gibi kelimeler, dilin nasıl değiştiğini ve hayatımıza nasıl yerleştiğini gözler önüne seriyor.
1-8
2025 yılına girilirken İngilizceye tam 100 yıl önce, yani 1925’te dahil olan birçok kelime dikkat çekiyor. Bugün günlük hayatta sıkça kullandığımız sweatshirt, motel ve recycle gibi bazı sözcükler aslında bir yüzyıllık geçmişe sahip.
2-8
Sweatshirt, sporcuların giydiği yakasız, kalın kumaştan yapılmış bir üst kıyafet olarak tanımlansa da 1925’ten önce kullanılmasına rağmen bu isimle ilk olarak o yıl anılmaya başlandı. Aynı dönemde underpants ve sweatpants gibi giyim terimleri de sözlük kaydı aldı.
3-8
Sürrealizm ise temelleri 1917’de Guillaume Apollinaire ve 1924’te André Breton tarafından atılmasına rağmen İngilizce kullanımına 1925’te geçti. Daha sonra “surreal” kelimesi ortaya çıktı ve çok daha yaygınlaştı.
4-8
Bir diğer dikkat çekici sözcük omphaloskepsis… Aldous Huxley’nin 1925 tarihli romanında ilk kez görülen bu kelime “kişinin kendi içine fazlaca dönmesi, kendini aşırı sorgulaması” anlamına geliyor.
5-8
Jive kelimesi ise başlangıçta “boş, kandırıcı, saçma konuşma” için kullanılsa da kısa sürede swing müzik, dans ve özel jargon anlamlarını da kazandı.
6-8
Otomobil kullanımının artmasıyla dilimize giren kelimelerden biri de motel oldu. Motor + hotel birleşiminden türeyen bu sözcük, 1925'te Los Angeles Times’ın bir manşetiyle geniş kitlelere ulaştı.
Aynı yıl ortaya çıkan diğer otomobil terimleri arasında gas station, bumper to bumper ve speedtrap de bulunuyor.
7-8
Bugün çevre ile özdeşleşen recycle kelimesi ise 1925 sonunda bir patent dosyasında ilk kez geçti. O dönem “fenolik bileşenlerin geri kazanılması için sıvı atıkların tekrar çevrimi” anlamında kullanılıyordu.
8-8
