6 milyon yıllık iz Diyarbakır’da ortaya çıktı: Buzul çağ kalıntısı görenleri şaşırtıyor
Diyarbakır'ın Kocaköy ilçesinde yer alan ve “mantar kaya” olarak bilinen sıra dışı kaya oluşumu, milyonlarca yıl öncesine uzanan jeolojik geçmişiyle dikkat çekiyor. İnce bir sütun üzerinde duran geniş kaya kütlesinin, yaklaşık 5–6 milyon yıl önce şekillendiği ve buzul çağdan kalan bir aşınmanın ürünü olduğu değerlendiriliyor.
1-4
Diyarbakır’da bulunan sıra dışı bir kaya oluşumu, bölgenin jeolojik geçmişine dair önemli ipuçları sunuyor. Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesinde yer alan ve halk arasında “mantar kaya” ya da “kalkan kaya” olarak adlandırılan yapı, ince bir sütun üzerinde ayakta duran geniş kaya kütlesiyle dikkat çekiyor. Oluşumun buzul çağdan kalan bir iz olabileceği değerlendiriliyor.
2-4
Jeolojik süreç milyonlarca yıl öncesine uzanıyor
Antropolog Naci Akdemir, yapının bulunduğu alanın sediment tortulu kaya zeminlerinden oluştuğunu belirtiyor. Akdemir’e göre bölge, Afrika-Arabistan levhasının Avrasya levhasını kuzeye doğru itmesiyle şekillendi. Bu hareketin yüz milyonlarca yıl önce başladığı ve günümüzde de çok yavaş bir hızla devam ettiği ifade ediliyor.
3-4
Buzul aşındırması ihtimali öne çıkıyor
Akdemir, söz konusu kaya yapısının yalnızca rüzgâr ve su aşındırmasıyla açıklanamayacağını vurguluyor. Bölgede belirgin bir su yatağı veya akış izi bulunmamasının, bu oluşumun buzul çağ döneminde gerçekleşen aşındırmanın sonucu olabileceğine işaret ettiğini belirtiyor. Bu nedenle yapının, coğrafyada “şeytan masası” veya “mantar kaya” olarak tanımlanan oluşumların tipik ve iyi korunmuş örneklerinden biri olduğu ifade ediliyor.
4-4
Kocaköy’ün simgelerinden biri
Yaklaşık 5–6 milyon yıl önce bugünkü görünümüne kavuştuğu değerlendirilen kalkan kaya, Kocaköy ilçesinin en dikkat çekici doğal simgeleri arasında yer alıyor. Akdemir, bu dönemin, Afrika-Arabistan ve Avrasya kıtaları arasında yer alan Tetis Denizi’nin var olduğu bir jeolojik evreye denk geldiğini, günümüzdeki Akdeniz’in de bu denizin kalıntısı olduğunu hatırlatıyor.
KAYNAK / İHA