Tiran'ın sembolü: Ethem Bey Camii
Arnavutluk'un başkenti Tiran'da bulunan, Osmanlı döneminden kalma tarihî Ethem Bey Camii, Balkanlar ile Türkiye arasındaki güçlü gönül bağının sembolü olarak görülüyor. Molla Bey ve oğlu Ethem Bey tarafından 1793-1794 yıllarında yaptırılan ve 2018-2021 yılları arasında TİKA tarafından restore edilen cami, Balkan turuna çıkanların rotasında yer alıyor.
1-12
Kitâbesine göre 1208’de (1793-94) tek kubbenin örttüğü kare bir mekândan ibaret olarak inşa edilen caminin revakları ise 1238’de (1822-23) caminin iki dış cephesine bitişik şekilde yapılmıştır.
2-12
Kitâbesinde yapının banisi olarak Molla Bey gösterilmektedir. Ancak Türk mimarlık tarihi araştırmacısı Ekrem Hakkı Ayverdi ise bir vakıf kaydına dayanarak caminin bânisinin Şâban oğlu olduğunu yazmıştır.
3-12
Edhem Bey Camii’nin en ilgi çekici tarafı, gerek esas namaz mekânını gerekse dışarıdaki galerilerin iç yüzeylerini hemen hemen hiç boş yer bırakmayacak şekilde kaplayan kalem işi nakışlardır.
4-12
Makedonya ve Bulgaristan’da olduğu gibi Rumeli’nin pek çok yerinde camilerin içlerinin, hatta dış yüzeylerinin çeşitli nakışlar ve resimlerle süslendiği görülmektedir.
5-12
Kubbe göbeğindeki yazı, salyangoz kabuğu şeklinde basit spiral bir çerçeve içine yazılmış, etrafı barok üslûpta motiflerle süslenmiştir.
6-12
Ayrıca cami içinde kubbeyi taşıyan kemerlerin dolgularında, caminin dışında giriş cephesi ve yan duvarıyla kemer içlerinde değişik manzara resimleri vardır.
7-12
Bunların nereleri tasvir ettiği anlaşılamamaktaysa da bazılarında çifte minareli camiler resmedilmiştir. Caminin içinde çok nakışlı ahşap bir minber ve mahfil de bulunuyordu.
8-12
Edhem Bey Camii, mimarisi bakımından Osmanlı dönemi Türk yapı sanatı usullerine uygun olmakla beraber içi ve hatta dışındaki aşırı kalem işi renkli bezemelerle Balkanlar’da çok yaygın olan bir sanat anlayışı ve zevkine işaret eden bir yapıdır.
9-12
Ülkede birinci kategori kültür anıtı olan Ethem Bey Camii, Osmanlı döneminde inşa edilmiş Saat Kulesi ile başkent Tiran'ın tarihî merkezini oluşturan mimari külliye olarak ön plana çıkıyor.
10-12
Eski diktatör Enver Hoca'nın yıkımından kurtulan Ethem Bey Camii, bugüne kadar ulaşmış ender Osmanlı eserlerinden kabul ediliyor.
11-12
12-12
