'Akdeniz'de enerji ve harita savaşları'

Yeni dünya düzeninde asimetrik savaşlardan bölgesel ve küresel güç gösterilerine kadar birçok konunun derinlemesine konuşulduğu "Güvenli Bölge" bu akşam Ramazan'a Özel yayınla GZT sosyal medya hesaplarında seyircisiyle buluştu.

Ramazan Özel yayınıyla ekranlara gelen Güvenli Bölge'de masaya yatırılan bazı konular şöyle:

Akdeniz'de neler oluyor?

"Savaşın muhatapları artık sadece savunma bakanlıkları değil, genel kurmaylık başkanlıkları değil..."

Güvenlik Politikaları Uzmanı Mete Yarar, Akdeniz'de yaşanan enerji gerginliğine ilişkin kitabında yer alan bir cümleye dikkati çekti. Yarar kitabında yer verdiği bölüme ilişkin şöyle konuştu:

"Bunun yazım tarihi 2017'lerde başladı.Şu tabir benim için çok önemli. 'Sanayi, ticaret ve ekonomi bakanlıklarıydı artık' Şuanda asıl savaşı biz buraya vermiyor muyuz?

• Yani Çin ve ABD arasındaki Fransa arasındaki İngiltere ve Almanya arasındaki ülkelerin birbirleriyle verdiği savaşın büyüklüğünün farkına mıyız?

Bunu konuşmaya ve yazmaya ben 2016'dan itibaren başladım ve 2016'dan itibaren petrol ve doğal gazla ilgili savaşın kızışacağını anlatırken bir dayanağım vardı. Buradaki paylaşımların konulma tarihi tam 10 yıl öncesine dayanıyordu.

"Çıkarım savaşının adı Akdeniz"

Bölgede bir çıkarım savaşının planlamaları yapılmaya başlandı. Bunun içinde Mısır'daki Sisi'nin darbeyle iktidara gelmesinden, Kaddafi'nin devrilmesine kadar tüm süreci koyabilirsiniz. Burada büyük bir kavga var ve bunlar bana hiç yabancı gelmiyor.

Akdeniz'deki pasta ve Türkiye'nin rolü

O kadar büyük bir pasta var ki bu pastadan payını alan 30 yıl refah içinde yaşayacak.

Türkiye'nin en büyük sıkıntısı bir anda mucize yaratacak bir kaynağı yok. Bugün sanayiye yatırım yapsan getirisi 10 yıl sürer keza ticaret aynı şekilde. Çünkü pazar ve pazardaki müşteri portföyü belli.

Ne satarsan sat dünyadaki birçok dengeyle beraber götürmek zorundasın. Öyle kolay bir fonksiyondan bahsetmiyoruz ama enerji öyle değil. Eğer dışa bağımlıysa anında nakde çevirebileceğin bir durum.

İran gibi bir ülkeysen ve enerjiyi satamıyorsan sıkıntı yaşarsın Rusya gibi bir ülkeyse de keza aynı.

"Bu kaynak Türkiye'nin gelişimini yüzde 15-20 arası iyileştirir"

Fakat Türkiye bugün itibariyle ürettiğini satmasa bile yaklaşık 30-35 milyar dolarlık yurt dışından petrol ve doğal gaz aldığını düşünürsek bir tek kaleminde yaklaşık hayatında değiştirebileceğin kademe yüzde 15 ile yüzde 20'lik bir rakam. Bazen bu rakamın faturası 40 milyar dolara kadar çıkıyor.

"Türkiye'nin tam bağımsız bir yere evrilmesine müsaade ederler mi?"

40 milyar dolar dediğimiz şey öyle küçük bir şey değil. Bugün itibariyle Osmangazi Köprüsü ve İzmir'e kadar ki otoyolun maliyeti 9 milyar dolar. Sen her sene Türkiye gibi bir ülkenin 40 milyar dolar gibi bir kaynağın ülkeye girmesini düşünebiliyor musun? Türkiye'nin tam bağımsız bir yere evrilmesine müsaade ederler mi?"

• İstanbul seçimleri ben önemsiz demiyorum. Akdeniz'de önemlidir İstanbul seçimleri de önemlidir. Bunu anlamamız lazım. Sosyal medyada Akdeniz konusu ne kadar konuşuluyor?

Dünya küresel bir savaşa doğru gidiyor. Bundan bir hafta önce ABD'nin savunma konusunda iki önemli adamı söyledi bunu. ABD, 'bölgesel bir savaşa değil küresel bir savaşa doğru hazırlık yapıyor' dedi.

S-400 Türkiye'ye gelecek mi gelmeyecek mi?

Türkiye'nin gündemini yakından ilgilendiren S-400 ile ilgili de konuşan Yarar şu ifadeleri kullandı:

"Türkiye'nin daha önce Çin ile yaşamış olduğu tecrübe ile şuan Rusya ile yaşanan tecrübe aynı değil. Biz Çin füzesini almaktan Antalya'daki G-20 Zirvesi sırasında vazgeçtik. Temmuz ayında da Tokyo'da yine bir G-20 zirvesi var. Türkiye'de o dönemde olduğu gibi korkunç bir baskı var. Ama o dönemdeki konu şuydu, biz alımı imzalamaktan vazgeçtik. Şimdi ki durum öyle değil. Biz geçmişte Çin ile yaparken Çin'in terzisini beğenmiştik bize kataloglar göndermişti. Biz de şunu almak istiyoruz demiştik. Şimdi ise biz terziyi beğendik, ölçüyü verdik, terzi elbiseyi dikti ön provayı da yaptık. Parasını da ödedik noktasındayız arada çok büyük bir fark var.

"S-400'ler Türkiye'ye gelecek"

Birinde terziyi beğenmiştik şimdi mal çıktı arkadaşlar. O takım elbiseyi de Rus firması diyor ki gel kardeşim eğitime. 5 aylık eğitim bu, 5 ayın sonunda bu malzeme Türkiye'ye gelecek. Bu da demek oluyor ki ekim sonu veya kasım başında 2 batarya Türkiye'de olacak.

Türkiye'nin bu tarihten itibaren s-400 alım noktasını geçmiş durumda.

Bu noktadan sonra Türkiye'nin opsiyonları konusu var. Gelmesi dışındakiler haricinde söylüyorum. 4 opsiyon var.

• Birinci ihtimal, S-400 tamamen iptal edilebilir mi? Bence edilemez.
• İkinci ihtimal, S-400'lerin Türkiye'ye gelmesi geciktirilebilir mi? 2020'ye ertelenme mevzusu var.
• Üçüncü madde S-400'lerin Türkiye'ye gelmesi ama açılmaması. Yani alınıp depoya konması.
• Dördüncü madde ise üçüncü bir ülke seçeneği. Azerbaycan veya Katar gibi bir ülkeye bunların gönderilmesi.

Ben üçüncü bir ülkeye gönderilme ihtimalinin üstünü çiziyorum. O ihtimali kapatıyorum. Kaldı iki seçenek, Bunlardan biri gecikmesi ikincisi de depoda tutulması. İhtimaller dahilindedir evet ihtimal yok diyemem.