Sigara kadar zararlı gazlı içeceklere ek vergi uygulaması getirilebilir mi?
Özellikle son yıllarda giderek artan gazlı ve kafeinli içeceklerin tüketiminde yaşanılan gözle görülür artış, bir çok sağlık sorununu da beraberinde getiriyor.
Vatandaşların tütün ve alkol tüketiminin giderek azalmasını sağlayacağı düşünülerek yapılan vergi zamlarına kola gibi zararlı içeceklerin de girip giremeyeceği tartışılıyor.
Zararlı içecekler için düşünülen bu ek vergi düzenlemelerinin bir örneği, ABD'de (Berkeley/San Francisco) uygulanıyor.
Son zamanlardaki birçok araştırma, tüketilen gazlı içeceklerin insan sağlığına ne kadar zararlı olduğunu oldukça açık bir şekilde gösteriyor. Özellikle kolanın, diş çürümesi, vitamineksikliği, kaygı bozukluğu gibi birçok problemi beraberinde getirdiği de biliniyor.
Türkiye'de tütün ve alkol ürünlerine uygulanan ek vergilendirme yönetmelikleri yine aynı ölçüde insan sağlığınazarar veren kola gibi gazlı ve şeker oranı oldukça yüksek içecekler için de uygulanması gündemde.
ABD'de koladan ek vergi alınıyor
İnsan sağlığına doğrudan etki eden zararlı yiyecek ve içeceklerin satışına devletin birçok yerde müdahale ettiğinin örneği bulunuyor. Son olarak ABD’nin Philadelphia şehrinde kola gibi gazlı ve sodalı içeceklere vergi getiren yasa tasarısı şirketlerin karşı çıkmasına rağmen geçti. Vergi şehre yıllık 90 milyon dolar ek gelir sağlaması bekleniyor.
ABD'nin zararlı içeceklere vergi getirme süreci
ABD’de gazlı içecekleri vergilendirmek için uzun yıllardır mücadele veriliyor. Şimdiye kadar 30’dan fazla eyalet benzer vergi getirmek istese de başarılı olamamıştı. Philadelphia da daha önce iki kere vergi yasasını geçirmek istemiş ancak yeterli desteği bulamamıştı. Şimdiye kadar bu vergiyi sadece Californiya eyaletini Berkeley şehrinde kabul edilmişti. Philadelphia’da bu yasanın geçmesiyle birlikte ABD’nin en büyük kentlerinden birinde gazlı içecekler vergilendirilmiş oldu.