0

MECRA HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Balkanlarda 100 yıllık gecikmeyle yenilenen Osmanlı Şehitliği ve Nizam Camii

Mecra
MECRA
23 MAYIS 2023 , SALI 17:05
Abone ol
Nizam Camii ve Şehitliği.
Nizam Camii ve Şehitliği.

Balkan ülkelerinde ilgisizlikten dolayı yok olan çok sayıda Osmanlı yadigârı eserlerin aksine Karadağ’da Fatih Sultan Mehmed’in askerlerinin mezarlarının da bulunduğu Nizam Şehitliği ve şehitliğin bahçesindeki tarihî Nizam Camii, geciken 100 yıllık restorasyonuyla Karadağ’da tarihi yeniden canlandırıyor.

Balkan ülkesi Karadağ'ın başkenti Podgorica’nın Tuzi kasabasında Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılan Nizam Camii ve şehitliğinde Osmanlı'nın izleri hâkim.

Nizam Camii'nin duvarlarını süsleyen bir Osmanlı tuğrası.
Nizam Camii'nin duvarlarını süsleyen bir Osmanlı tuğrası.

Fatih Sultan Mehmed döneminde fethedilen Karadağ, asırlarca Osmanlı hâkimiyetinde kalmış bir şehir. Şehir fethedildiğinde şehit olan askerler için kurulan Nizam Şehitliği ve ardından inşa edilen cami, Osmanlının geride bıraktığı sayısız eserlerden sadece birkaçı.

İlginizi çekebilirBalkan yazıları - I
  • Şehitlikte, Karadağ'ın fethi sırasında şehit olan askerler, 1911'deki kolera salgınında ölen 400 Osmanlı askeri ve Balkan Savaşlarında yaşamlarını kaybeden şehitler ebedî istirahat ediyor.
Nizam Camii ve haziresindeki şehitlik, Karadağ'ın Başkenti Podgorica’nın Tuzi kasabasında Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılıyor.
Nizam Camii ve haziresindeki şehitlik, Karadağ'ın Başkenti Podgorica’nın Tuzi kasabasında Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılıyor.

100 yıl sonra yanıt bulan mektup

Varlığını yüzyıllarca koruyan camiyi benzerlerinden ayıran nokta ise bir asır geç gelen bir talebin yerine getirilmesi oluyor. Karadağ Müslümanları, 1911 yılında payitahta mektup yazarak şehitliğin olduğu alanda yer alan ve savaşlardan ve depremlerden bakımsız kalan Nizam Camii'nin restore edilmesini istiyor.

Ancak 1912'de Balkan Savaşlarının başlaması ve Karadağ’ın Osmanlı hâkimiyetinden çıkmasıyla yaşanan kargaşada mektuba cevap verilemiyor. 1931 senesinde, Kadir Gecesi'ndeki son teravih namazının ardından Nizam Camii, bakımsız kaldığı için II. Dünya Savaşı sırasında tamamen yıkılıyor.
Cami, 1931 yılına kadar Müslümanlara kesintisiz hizmet etmişse de o tarihten 2010’a kadar yıkık bir halde kalıyor.
Cami, 1931 yılına kadar Müslümanlara kesintisiz hizmet etmişse de o tarihten 2010’a kadar yıkık bir halde kalıyor.

Mektupla gelen taleplerin yerine getirilmesi ve Nizam Camii'nin yerine yeni cami yapılması için Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 2000 yılında harekete geçiyor.

  • Tarihî cami 10 yıl süren titiz çalışmanın ardından inşaatı ve çevre duvarı tamamlanarak, 5 Eylül 2010'da, yine bir Kadir Gecesi'nde ibadete açılıyor.

Osmanlı desenleri ve mimarisinin hâkim olduğu caminin içinde hâlâ Türk bayrağı ve Osmanlı Balkan sancağı ile duvarında Osmanlı arması asılı duruyor.

İlginizi çekebilirEvlad-ı Fâtihân'ın izinde
Bölge halkı 1911 yılında İstanbul'a caminin ve şehitliğin onarımı için mektup yazmışsa da sonrasında gelişen Balkan savaşları ve siyasî karışıklıklar nedeniyle şehre yardım ulaşamamış. Ancak unutulmayan mektubun iade-i itibarı, caminin 2010 yılında tekrar inşa edilmesiyle karşılık bulmuş oluyor.
Bölge halkı 1911 yılında İstanbul'a caminin ve şehitliğin onarımı için mektup yazmışsa da sonrasında gelişen Balkan savaşları ve siyasî karışıklıklar nedeniyle şehre yardım ulaşamamış. Ancak unutulmayan mektubun iade-i itibarı, caminin 2010 yılında tekrar inşa edilmesiyle karşılık bulmuş oluyor.

Yine asırlar önce olduğu gibi caminin minarelerinden günde 5 vakit ezan okunduğu Nizam Camii'ne Karadağlı Müslümanlar ve evlâd-ı Fâtihân beraber sahip çıkıyor.