Halep'in savaşzede kedileri ona emanet

Suriye'de savaş mağduru hayvanlar Muhammed Ala El Celal'a emanet.
Suriye'de savaş mağduru hayvanlar Muhammed Ala El Celal'a emanet.

En büyük tutkusu hayvanlarla özellikle kedilerle vakit geçirmek olan Muhammed Ala El Celal Suriye’de savaş başlamadan önce Halep’in doğusunda yaşayan bir elektrik teknisyeniydi. Muhammed Ala, 2012’de ambulans şoförlüğü yaparak kazandığı parayla terk edilmiş, başıboş dolaşan kedileri beslemeye başladı. Ala, 2016 yılında Halep’in yoğun kuşatma altında olduğu dönemde kedilerin bulunduğu barınağın bombalanışını ve klorin gazıyla imha edilişini çaresizce izlemek durumunda kaldı. Ancak pes etmedi hayatta kalan kedilerle ilgilenmeye ve bombardımanlarda yaralanan insanları kurtarmaya onları hastaneye ulaştırmaya devam etti. Bugün, Ala ve ekibi, hükümetlerin ve uluslararası yardım örgütlerinin sağlayamadığı ve sağlayamayacağı hizmetler sağlayan küçük bir kalkınma ajansını andırıyor.

Muhammed Ala El Celal Suriye’de savaş başlamadan önce Halep’in doğusunda yaşayan bir elektrik teknisyeniydi.

Suriye’de 2011’de savaş başladığında, yaşadığı şehirden ayrılma imkânı vardı fakat o, Suriye’de kalmayı ve sivillere yardım etmeyi seçti. Ala, Suriye’de herhangi bir gruba veya partiye bağlı değil, kendi halinde yaşamını sürdüren sade bir vatandaş.

Kedisiyle kafa kafaya veren Muhammed Ala.
Kedisiyle kafa kafaya veren Muhammed Ala.

En büyük tutkusu hayvanlarla özellikle kedilerle vakit geçirmek olan Ala, 2012’de ambulans şoförlüğü yaparak kazandığı parayla terk edilmiş, başıboş dolaşan kedileri beslemeye başladı. Birçok insan, şiddetli çatışmalar ve hava bombardımanı sebebiyle Halep’i terk etmek zorunda kaldı ve geride bir çok evcil hayvan bırakıldı.

Halep'in sahipsiz kedileri artık Muhammed Ala'ya emanet.
Halep'in sahipsiz kedileri artık Muhammed Ala'ya emanet.

Ala, 2016’da rejim Halep’i ele geçirdikten sonra şehri terk etmek zorunda kaldı fakat 2019’un başında geri döndü ve çevresindeki savaş mağduru çocukların elinden tuttuğu kadar hayvanlara da sahip çıkmaya başladı.

Ala'nın ön ayak olmasıyla inşa edilen barınakta hamile bir kedi ultrason yapılırken Ala, kedinin yanında...
Ala'nın ön ayak olmasıyla inşa edilen barınakta hamile bir kedi ultrason yapılırken Ala, kedinin yanında...
  • Ala, 2016 yılında Halep’in yoğun kuşatma altında olduğu dönemde kedilerin bulunduğu barınağın bombalanışını ve klorin gazıyla imha edilişini çaresizce izlemek durumunda kaldı.

Ala’nın 180 kedisinin çoğu tıpkı kentin doğu yarısında Rus ve Suriye savaş uçaklarının sürekli bombardımanı altında hapsolan binlerce diğer sivil gibi kayboldu veya öldürüldü.

2016 yılında Halep'in yoğun bombardıman altında tutulduğu dönemde enkaz altında kalanlara ulaşmaya çalışan bölge halkı.
2016 yılında Halep'in yoğun bombardıman altında tutulduğu dönemde enkaz altında kalanlara ulaşmaya çalışan bölge halkı.

Kuşatma artırıldığında, Halep’in bir bölgesinden diğerine geçmeye zorlandı ve yıkımın hayal edilebilenin ötesindeki sahnelerine tanık oldu. Zaman içinde, hayatta kalan kedilerle ilgilenmeye ve bombardımanlarda yaralanan insanları kurtarmaya onları hastaneye ulaştırmaya devam etti.

 Doğu Halep’'teki sivillerin Aralık 2016’daki tahliyesi.
Doğu Halep’'teki sivillerin Aralık 2016’daki tahliyesi.

2016 yılında şehir düştüğünde, bir konvoyla birlikte şehirden ayrıldı. Minibüsü yaralı insanlar ve barınakta kalan son 6 kedi ile doluydu.

Ala, “Her ne zaman yardıma ihtiyaçları olursa insanlara ve kedilere yardım etmeyi bir vazife bildim ve bu bana tarif edilmez bir zevk verdi diyor." “Bunu yapan her kim olursa onun dünyanın en mutlu insanı olacağını ve hayatı boyunca kendini şanslı hissedeceğine inanıyorum” diye de ekliyor.

Barınakta yaşayan kedilerin öğle yemeği.
Barınakta yaşayan kedilerin öğle yemeği.

Ala, Türkiye’de bir süre dinlenip kendine geldikten sonra Suriye’ye kendisine eşlik eden bir Türk kedisiyle döndü ve Halep’in Batı kırsalında muhaliflerin kontrolünde bir köy olan Kafr Naha’da ilkinden daha büyük ve daha iyi bir kedi barınağı kurdu.

Kafr Naha’daki barınak.
Kafr Naha’daki barınak.

Doğu Halep’te başarıyla uyguladığı aynı kitlesel fon sistemini kullanarak dünyanın her tarafından hayvanseverlerin Facebook ve Twitter aracılığıyla yolladığı bağışlarla kaynak sağladı.

Barınağın veterineri Dr. Yusuf.
Barınağın veterineri Dr. Yusuf.

Halep’te Ala ve yardımseverlerden oluşan bir ekip, jeneratörler, raf ömrü uzun olan gıdalar satın aldı. Bombardımanların yoğun olduğu sıralarda bile çocuklarda empati duygusunu geliştirmek için hayvan haklarıyla ilgili kurslar düzenlediler. Ayrıca, barınağın yanında, çocukların, içinde bulundukları savaş atmosferinden biraz da olsa uzaklaşabilecekleri bir oyun alanı kurdular.

Bu yeni kurulan barınak, içinde yetimhane, anaokulu ve veteriner kliniği bulunacak biçimde genişletildi.

Çocuklar için de oyun alanları inşa edilen barınakta kedilerle ilgilenen Halepli bir çocuk.
Çocuklar için de oyun alanları inşa edilen barınakta kedilerle ilgilenen Halepli bir çocuk.

Ala ve ekibi, bugün hükümetlerin ve uluslararası yardım örgütlerinin sağlayamadığı ve sağlayamayacağı hizmetler sağlayan küçük bir kalkınma ajansını andırıyor. Ala, tüm kalbiyle çocukların savunmasız hayvanlara göz kulak olmasını sağlamanın, onlara tüm canlılara karşı iyiliğin önemini aşıladığını ve çocukların savaş travmasını bir nebze de üzerinden atmalarını sağladığına inanıyor.

Çocuklar ve hayvanlar Suriye’deki savaşın en büyük kaybedeni

Kedi ve köpekleri evcil hayvan olarak alıp beslemek Suriye ve Arap dünyasının geri kalanında yaygın bir tutum olmamasına rağmen Ala, Halep’te büyüyen bir çocuk olarak, oldum olası kedilerin bakımını üstlendi, hayvan sevgisini yaygınlaştırmak için arkadaşlarını da teşvik etti.

Ala ve kedisi Ernesto.
Ala ve kedisi Ernesto.

Ala, 13 yaşında elektrikçi olarak çalışmaya başladı fakat bunun yanında, boyacılık, dekoratörlük, uydu anteni monte etmek gibi ...pek çok iş yaptı. Hatta bir ara Lübnan ve Suriye arasında oyuncak ticareti bile yaptı.

Çok çalıştı ve işleri nasıl yola koyacağını öğrendi. Ala, annesinin kendisine sürekli “Toz, senin ellerinde altına dönüşebilir” dediğini söylüyor.

Hayali, babası gibi itfaiyeci olmak ve arama kurtarma faaliyetlerinde yer almak olan Ala’nın bu tür işler, referansı olan insanlara verildiği için hayali bir türlü gerçekleşmemiş. İtfaiyeci olan babasının referansı da Ala’nın hayallerine ulaşmasında yeterli olmamış nihayetinde itfaiyeci olmak için yıllardır yaptığı başvuruların hepsi reddedilmiş.

Ala'nın Halep'te 2016 yılında bir çocuğu enkaz altından çıkardıktan sonra çekilen fotoğrafı.
Ala'nın Halep'te 2016 yılında bir çocuğu enkaz altından çıkardıktan sonra çekilen fotoğrafı.
  • Ala, “Şükürler olsun, Allah, bana kurtarma görevlisi olarak insanlara yardım etme vazifesini bahşetti, fakat ama en kötü kabuslarımda bile halkım, ülkem ve hatta tek bir hayvan için böyle bir savaş hayal etmedim.” diyor.

Halep’e uygulanan kuşatma sırasında, Ala, hem Müslüman hem Hristiyan birçok yaşlının evini ziyaret etmiş ve onlara yemek götürmüş. Ala, El Nusra ve El-Kaide’nin kendisini kafir olarak nitelemesine aldırmadan yardımlara devam etmiş.

Ala, Halep'te savaşın göz ardı edilen mağdurları; hayvanları besliyor.
Ala, Halep'te savaşın göz ardı edilen mağdurları; hayvanları besliyor.

Ala’nın yaşamakta olduğu yerde güvenlik ve adalet sistemi tam işlemiyor. Barınak için bağış topladığını öğrenen bazı gruplar onu kaçırmaya çalışmış. Ala’nın tepesine belki artık bombalar yağmıyor ama hayatı hâlâ risk altında.

Kedilerin yanında barınakta köpekler, maymunlar, tavşanlar, kendini kedi zanneden bir horoz ve safkan bir Arap atı bulunuyor.

Kedilerle yaşadığı için kedi gibi davranmaya başlayan yavru bir horoz.
Kedilerle yaşadığı için kedi gibi davranmaya başlayan yavru bir horoz.

Ala, barınakta kalan hayvanların çoğuna isim vermiş. Barınağa gelen, diğer kedileri korkutan ve onların yemeğini çalan siyah-beyaz vahşi kediye DEAŞ’ın öldürülen lideri Bağdadi’nin adını vermiş.

Barınakta kalan kedilerin kendi isimlerinin yazılı olduğu yuvaları.
Barınakta kalan kedilerin kendi isimlerinin yazılı olduğu yuvaları.

ABD eski Başkanı Trump’ın saç stiline sahip iri, kızıl saçlı erkek kediye ise “barınağın turuncu prensi” adı verilmiş.

Rus savaş uçaklarına izafeten akrobatik hareketler yapan bir çift hızlı kediye Sukhoi 25 VE Sukhoi 26 adı verilmiş.

Suriye'ye ölüm yağdıran Rus savaş uçakları Sukhoi.
Suriye'ye ölüm yağdıran Rus savaş uçakları Sukhoi.

“Bunlar eski teknoloji uçaklar fakat Suriye’de yerine getirmesi beklenen görev açısından oldukça etkili. Uçakların motor gürültüsünden Rusların bizi bombalamaya geldiği anlıyoruz. Birbirimizi uyarıyoruz: ‘Dikkat edin! Sukhoi yaklaşıyor.’”

Ala’nın ünü Suriye’de her yere ulaştı. Hükümet de Ala’nın faaliyetlerinden haberdar.

  • 2017 yılında Halep'in güneyinde bulunan “Büyülü Dünya Hayvanat Bahçesi” bakımsız, ihmal edilen aslanların, kaplanların ve ayıların beslenme ve bakımları için çaresizce Ala’dan yardım istedi.

Ala, El- Nusra’nın kontrol noktalarının bulunduğu yolculuğun tehlikelerine rağmen bu teklifi kabul etti. Oradayken, Suriye Tarım Bakanlığı’nın kendisini hayvanat bahçesine tavsiye ettiğini öğrendi.

“Dört Pati” adında bir yardım kuruluşu tarafından Türkiye'de tedavisi yapılan hayvanlar, yeni yuvalarına gönderildi. (National Geographic)
“Dört Pati” adında bir yardım kuruluşu tarafından Türkiye'de tedavisi yapılan hayvanlar, yeni yuvalarına gönderildi. (National Geographic)

Ala, “Bakanlığın bizim hakkınızda malumatı olması ve hayvanat bahçesinin sakinlerini bize emanet edilmesi tuhaftı. “Büyülü Dünya Hayvanat Bahçesi” başımı çok ağrıttı.” diyor.

Hayvanat bahçesinde susuz kalan bir kaplan. (National Geographic)
Hayvanat bahçesinde susuz kalan bir kaplan. (National Geographic)

Nihayetinde Ala, henüz ölmemiş hayvanların Suriye'den Belçika, Hollanda ve Ürdün'deki yeni yuvalarına taşınması için “Dört Pati” adında bir yardım kuruluşu ile uzlaşmaya vardı ve hayvanların kurtarılması için yeni bir çözüm bulunmuş oldu.

Halep hayvanat bahçesinde ölümle pençeleşirken kurtarılan ve Türkiye üzerinden yeni yuvası olacak ülkelere gönderilen bir aslan. (National Geographic)
Halep hayvanat bahçesinde ölümle pençeleşirken kurtarılan ve Türkiye üzerinden yeni yuvası olacak ülkelere gönderilen bir aslan. (National Geographic)

Ala, yeni bakım evinde, içlerinden 85 tanesi yetim (Suriye’de bu kavram hem geçimini sağlayan kişiyi hem de ebeveynlerini kaybeden çocuklar için kullanılıyor) 105 çocuğa bakıyor. Yetimhane daha tamamlanmadığı için şu anda yetimhanede sadece 11 çocuk yatılı kalıyor, fakat hepsi Ala’nın ayda 25 avro ödediği eğitim, giysi ve gıda yardımı alıyor.

Ala ve barınağın yakınında inşa edilen parkta oynayan çocuklar.
Ala ve barınağın yakınında inşa edilen parkta oynayan çocuklar.

Ala, “Biz, toplumu yeniden inşa ediyoruz ve benim bundaki rolüm barınağı kediler için yeniden inşa etmek. Hayvanlar arasındaki dostluk harika bir şey bizim onlardan öğrenecek çok şeyimiz var. Ne olursa olsun hayvanları yalnız bırakmayacağım.” diyor.

Öyle görünüyor ki; bugünlerde dünya, savaşlar ve çatışmalarla başa çıkamıyor. Bu yüzden, özellikle Orta Doğu olmak üzere dünya üzerinde bu kadar çok mülteci var.” diyen Ala, son olarak:

“Mülteci olmak istemiyorum. Ülkemde Suriye’de kalmak istiyorum. İnsanlara elimden geldiğince yardım etmek istiyorum.” diyerek son noktayı koyuyor.

Kaynak: BBC, The National ve The Aleppo Catman resmi İnternet sitesi