İngilizlerin Arap harfli mühürleri

Claudius James Rich’in mührü.
Claudius James Rich’in mührü.

İngiliz oryantalist Edward William Lane, uzun yıllara yayılan Mısır tecrübesiyle alakalı kaleme aldığı The Manners and Customs of the Modern Egyptians isimli eserinde şahit olduğu bir durumdan bahsediyor; hizmetçi bile olsa neredeyse herkesin yüzük mührüne sahip olduğunu ifade ediyordu.

  • Bu mühürler kimi zaman belgelerde kullanılıyor, anlaşmalarda yer alıyor, mektuplara vuruluyor ya da bir kitabın sayfasında boy gösteriyordu.

Ne var ki döneminde İslâm dünyasında oldukça yaygın olan bu gelenek bölgede bulunan İngiliz yetkililerin de bir uygulaması haline gelmişti.

Venetia Porter ve Annabel Gallop tarafından kaleme alınan Lasting Impressions: Seals from the Islamic World isimli eser, özellikle Doğu Hindistan Şirketi memurları arasında bunun yaygın bir uygulama olduğundan bahsediyordu.

British Library’ye bağlı olan India Office Records’ta yer alan kimi mühürler bunu açık bir şekilde ortaya koyuyordu. Bûşehr’de 1872 ilâ 1891 yılları arasında siyasi temcilcilik vazifesinde bulunan Edward Charles Ross’un mührü bu örneklerden birini oluşturuyordu. Bu mühürlerle kimi zaman dikdörtgen kimi zaman da oval bir şekilde karşılaşılıyordu.

Edward Charles Ross’un mührü

1862 yılından 1872 yılına kadar siyasî temsilcilik vazifesinde bulunan Lewis Pelly ile 19. yüzyılın sonlarında Bûşehr’de siyasî temsilci yardımcılığı yapan, 1900 ila 1903 yılları arasında da Bahreyn’de siyasî temsilci olan John Calcott Gaskin Arap harfleriyle yazılı mühre sahip iki diğer isim olmuştu

John Calcott Gaskin (solda) ile Lewis Pelly’in (sağda) mühürleri

Mühre sahip olanlar sadece Hindistan Ofisi yetkilileri ile sınırlı kalmamıştı. Mesela 1926 yılından 1957 yılına kadar Bahreyn Hükûmeti’ne danışmanlık vazifesinde bulunan Charles Belgrave nesih hatla yazılmış, tuğra biçimindeki mühürle bir diğer örneği meydana getirmişti.

Charles Belgrave’in (en altta) mührü.
Charles Belgrave’in (en altta) mührü.