Rastlaşmalar: Lübnan

Kimdi o: Lamis, tekrar görüşmek üzere!

Şehir merkezinden uzaklaşıp kriz sebebiyle yaşam şartları iyice kötüleşen mültecileri ziyaret etmek için yola çıktık. Burj El Barajneh kampına yaklaştıkça Beyrut’un başka bir yüzü bizi karşıladı. Araçla yolculuğumuz demir bir kapının önünde son buldu. Artık yürüyerek devam etmemiz gerekiyordu. Kapı aralanıyor ardında iç içe geçmiş evler, daracık sokaklar ve elektrik kabloları bizi karşılıyordu. Yetimleri, eşini kaybetmiş anneleri, hasta çocukları ziyaret ettik. Bu ziyaretlerden birinde Safa ablanın hikâyesini dinledik. Babası Lübnanlı, annesi Suriyeli olan Safa abla uzun yıllar Suriye’de yaşamış. Orada evlenmiş ve çocukları olmuş. Savaşta eşini kaybedince akrabalarının olduğu Lübnan’a geri dönmüş. Yedi çocuğu ile içerisinde sadece yer minderleri ve perdeleri olan bir evde yaşam mücadelesi veriyor. Bütün acının yanında biraz neşeli şeylerden konuşmak istiyoruz. Çocuklara en sevdikleri yemekleri, oyuncakları ve büyüyünce ne olmak istediklerini soruyoruz. O sırada Safa abla araya giriyor. Lamis’in eti çok sevdiğini bu sebeple komşuları et pişirince camlarını kapattığını söylüyor. Bu yolculuktan bana kalan sızı Lamis! Belki bir gün onunla Lübnan’ın en güzel restoranlarından birinde buluşuruz.

Neredeyim: Beyaz dağlar ülkesi

Dağlarındaki karın yıl boyu erimediği Lübnan’ı iki kez gördüm. Karlı dağlarını göremesem de krize, protestolara, patlamaya ve mültecilerin zorlu hayatlarına şahitlik ettim. İlk yolculuğum gezi amaçlıydı. Uzun süredir devam eden ekonomik kriz sebebiyle protestocular hükümetin istifasını talep ediyordu. Yaşananlar sebebiyle çoğu sokak kapatılmıştı. Her şeye rağmen hayat devam ediyor, turistler fotoğraf çekip lezzetli Lübnan yemeklerini tadıyordu.

İkinci yolculuğum ise büyük patlamanın ardından başladı. Yine bir gece vakti Beyrut ile buluştuk. Sabah olup şehri dolaşmaya çıktığımda beş ay önce yürüdüğüm sokaklar enkaz altındaydı. Dükkanlar kapanmış. Neredeyse her yerde yardım kuruluşu çalışanları vardı. İhtiyaç sahiplerine sıcak yemek dağıtılıyor, hasar gören evler için onarım çalışmaları yapılıyordu.

Ne olmuştu?

Lübnan uzun yıllardır süren siyasi istikrarsızlık sebebiyle zor günler yaşıyor. Ülke, hükümet değişiklikleri, ekonomik sorunlar ve değişim talepleri sebebiyle Eski Başbakan Refik Hariri dönemindeki parlak günlerini arıyor. Ağustos 2020’de Lübnan limanında yaşanan patlamada 204 kişi hayatını kaybetti. Patlamadan kısa bir süre sonra zaten eleştirilerin odağında olan Başbakan Hassan Diyab istifasını sundu. Daha önce istifa eden Eski Başbakan Saad Hariri yeniden hükümeti kurma görevini üstlendi. Şimdi ise 1975-1990 iç savaşından beri yaşanan en derin krizi çözebilmek çalışması gerekiyor.