Rastlaşmalar: Patani

Fotoğraf: Mustafa Olgun
Fotoğraf: Mustafa Olgun

Tayland’ın güneyinde Müslümanların çoğunlukta yaşadığı Patani bölgesinde uzun yıllar baskı ve şiddet olayları yaşandı. 2004 yılında meydana gelen saldırılar sonrasında bu olaylar sıklaştı. 2005 yılına gelindiğinde ASEAN ülkelerinin baskısıyla taraflar arasında barış görüşmeleri başlatıldı. 2006 yılındaki darbe sonrasında ise bölgedeki sorunlar pek fazla gündeme gelmedi.

Asya'nın uzak bir köşesinde

Uzun bir yolculuğun ardından Ramazan’ın ilk günü Tayland, Patani’ye ulaştık. Şimdiye kadar en fazla yorulduğum yolculuk bu oldu. 3 farklı uçuş ve 5 saatlik karayolu sonunda toplam 22 saat sürdü. Yorgun olmama rağmen iki saat kadar uyuyup, tekrar yola çıkmadan otelin camından gördüğüm pazar yerine gitmek için dışarıya adım atmamla, boğucu sıcak ve yoğun baharat kokusu Asya’nın uzak bir köşesinde olduğumu yüzüme vuruyor. Yolun hemen karşısındaki yemek tezgahlarındaki kalabalık, iftar vaktinin yaklaştığının habercisi. Noodle pişiren kadınlar hiç durmadan hazırladıkları siparişleri yumurta poşetlerine dolduruyor. Nefes almayı güçleştiren yoğun nem ve kaynayan kazan işlerini oldukça zorlaştırıyor. Bir yandan noodle hamurları yeteri kadar haşlanıyor diğer taraftan baharat ve soslarla harmanlanıp hızlıca paketler hazırlanıyor. Siparişi hazırlananlar iftara yetişmek için yola çıkıyor. Gece tekrar buraya gelip bu lezzetli noodleları denemeliyim diye düşünürken, rehberimiz Abdullatif artık yola çıkmamız gerektiğini söylüyor.

Zübeyde Nine, her Ramazan onları yalnız bırakmayan misafirleri karşılamaya buraya geliyormuş.
Zübeyde Nine, her Ramazan onları yalnız bırakmayan misafirleri karşılamaya buraya geliyormuş.

Zübeyde Nine

İlk iftarımızı da yapacağımız Pulaukernga kasabasında ihtiyaç sahiplerine kumanya paketi dağıtmaya başlıyoruz. O sırada Zübeyde Nine yanımıza geliyor, 99 yaşındaymış, aslında hayli dinç görünüyor. Merak edip kumanya paketini nasıl taşıyacağını soruyorum. Torunuyla gelmiş. Aslında bizi, Türkiye’den gelen misafirleri, görmeye gelmiş. Oruçlu olduğunu duyunca şaşırıyorum. Ne olacak ben hala güçlüyüm diyor. Eşi 30 sene önce vefat etmiş. Yıllardır çocukları ve torunlarıyla yaşıyor. Zübeyde Nine, her Ramazan onları yalnız bırakmayan misafirleri karşılamaya buraya geliyormuş. Bu yıl da bizimle buluşmanın mutluluğu gözlerinden belli... Yanında olduğumuz süre boyunca bize ve hayırseverlere sürekli dualar ediyor. Birlikte iftar yapıp dönüş yoluna çıktığımızda ilk günün yorgunluğunu Zübeyde Nine’nin dualarıyla unutuyoruz.

2014 yılında tekrar yaşanan askeri darbeden sonra barış sürecinde bugüne kadar bir ilerleme gerçekleşmedi.
2014 yılında tekrar yaşanan askeri darbeden sonra barış sürecinde bugüne kadar bir ilerleme gerçekleşmedi.

Ne olmuştu?

Tayland’ın güneyinde Müslümanların çoğunlukta yaşadığı Patani bölgesinde uzun yıllar baskı ve şiddet olayları yaşandı. 2004 yılında meydana gelen saldırılar sonrasında bu olaylar sıklaştı. 2005 yılına gelindiğinde ASEAN ülkelerinin baskısıyla taraflar arasında barış görüşmeleri başlatıldı. 2006 yılındaki darbe sonrasında ise bölgedeki sorunlar pek fazla gündeme gelmedi.

Askeri yönetimin ardından 2011 yılında yeniden sivil bir hükümetin başbakanı olan Yingluck Shinawatra, barış sürecini 28 Şubat 2013 tarihinde tekrar başlattı. Bu, aynı zamanda Patani’deki gruplar ve Tayland yönetimi arasındaki ilk resmi görüşmeydi. 2014 yılında tekrar yaşanan askeri darbeden sonra barış sürecinde bugüne kadar bir ilerleme gerçekleşmedi. 2004’ten bu güne kadar yaklaşık 7 bin kişi hayatını kaybetti ve 12 bin 500 kişi yaralandı.