Başkentin kültür odağı: Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu

Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu.
Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu.

Başkent’in önemli bir kesişim aksında bulunan Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu, 1992 yılında gerçekleştirilen ulusal mimari yarışmada birincilik elde eden Uygur Mimarlık tarafından tasarlandı. Formuyla dikkat çeken yapı, 2021 yılında ilk ziyaretçilerine kapılarını araladı.

Yapı bütünü, Ankara’nın ilk planlarından itibaren kent için önemli bir aks olan Atatürk Bulvarı üzerinde bulunuyor.
Yapı bütünü, Ankara’nın ilk planlarından itibaren kent için önemli bir aks olan Atatürk Bulvarı üzerinde bulunuyor.

Ankara’nın tam kalbinde konumlanan konser salonu, kentin iki önemli noktası olan Ankara Kalesi ve Anıtkabir’in kesişim noktasında yer alıyor. Konumunun sahip olduğu kültürel ve tarihsel değeri benimseyerek tasarlanan yapılar bütünü, kent ve kentliyle kuvvetli ilişkiler kurarak projeyi zamana meydan okuyan bir değere ulaştırıyor ve Ankara için önemli bir kültür odağı haline geliyor.

Ulusal mimari proje yarışmasının jüri raporunda 1.proje için “...belirli bir zaman dilimi için geçerli olabilecek bir tasarım dili ile ele alınmış bir yapıdan çok, kent ölçeğinde zamanla eskimeyecek bir simgesel davranış ortaya koyar.” sözleri bulunuyor.
Ulusal mimari proje yarışmasının jüri raporunda 1.proje için “...belirli bir zaman dilimi için geçerli olabilecek bir tasarım dili ile ele alınmış bir yapıdan çok, kent ölçeğinde zamanla eskimeyecek bir simgesel davranış ortaya koyar.” sözleri bulunuyor.

Konser salonunun proje ve inşa süreci, 29 yıl gibi bir sürece yayılıyor. Tasarım sahip olduğu topoğrafya ile iyi bir ilişki kurarak kentin sahip olduğu dokuya uyum sağlıyor. Kendine has yapılaşması ve yapı-form kompozisyonu sayesinde Ankara Kalesi- Anıtkabir aksında yerini alarak kentliyle buluşuyor.

Üçgen prizmatik kütlede çatı ve cephe ayrımının olmadığı geçirgen üst örtü, mekan içindeki iklimsel deneyimlerin ortaya çıkmasına olanak sağlıyor.
Üçgen prizmatik kütlede çatı ve cephe ayrımının olmadığı geçirgen üst örtü, mekan içindeki iklimsel deneyimlerin ortaya çıkmasına olanak sağlıyor.

Yapı kompozisyonunda “kent odası” olarak tanımlanan üçgen prizmatik kütle, sahip olduğu şeffaflıkla beraber kentliyle birebir etkileşimli bir mekan olarak kurgulanıyor. Bu şeffaflığın olası sera gazı tehlikesi öngörülerek özel bir cam kullanılıyor ve ışığı en yüksek verimlilikle mekana dahil edip, ısıyı en az kabulle geri çevirecek şekilde tasarlanıyor.

Kent odasından Anıtkabir siluet görünümü.
Kent odasından Anıtkabir siluet görünümü.

Üçgen prizmatik form bir ana arter gibi davranıyor ve etkileşimini iki farklı noktaya dağıtıyor.
Üçgen prizmatik form bir ana arter gibi davranıyor ve etkileşimini iki farklı noktaya dağıtıyor.

Üçgen prizmatik formundaki kent odasının sağladığı sosyal ve kültürel etkileşim, konumlandırılan konser salonlarına doğru akarak, etkileşim farklı kotlara taşınıyor. Kent odası, 2000 kişi kapasiteli eliptikyumurta formlu Senfoni Orkestrası Konser Salonu ve 500 kişilik küre formlu Oda Orkestrası Konser Salonu olmak üzere üçgen yan duvarlarından iki konser salonuna açılıyor.

Üzüm bağı oturma düzeni modern konser salonu mimarisinde norm olmuştur. Tarihteki ilk örneği ise 1963 Berlin Philharmonie Salonu’dur.
Üzüm bağı oturma düzeni modern konser salonu mimarisinde norm olmuştur. Tarihteki ilk örneği ise 1963 Berlin Philharmonie Salonu’dur.

Senfoni Orkestrası Konser Salonu, konser anı.
Senfoni Orkestrası Konser Salonu, konser anı.

Senfoni Orkestrası Konser Salonu sahip olduğu farklı kotlar sayesinde en iyi akustik ve görsel deneyimi sağlayacak şekilde tasarlanıyor. Üzüm bağı oturma düzenine sahip olan konser salonu, müzisyenleri en alt kotta ve mekanın ortasında barındırırken, seyirciler farklı kotlara ve eğimlere yerleştiriliyor.

Şişme kalıp tekniği uygulama kontrol aşaması.
Şişme kalıp tekniği uygulama kontrol aşaması.

Konser salonu uygulama aşaması.
Konser salonu uygulama aşaması.

Tasarımın sahip olduğu sembolik tutum ve formların en basit ve yalın halinde barındırılma isteği teknik ve teknolojik bir yaklaşıma neden oluyor. Türkiye’de ilk defa kullanılan şişme kalıp tekniği ile gerçekleştirilen Senfoni Orkestrası Konser Salonu ve Oda Müziği Konser Salonlarının beton kabuk strüktürü, Türkiye’de ve dünyada başarılı bir örnek niteliğinde gösteriliyor.

Kütleleri çevreleyen dörtgen havuz, farklı mevsim ve günün farklı saatlerinde tüm kurguyu ters yöne çevirerek yeni bir tasvir oluşturuyor.
Kütleleri çevreleyen dörtgen havuz, farklı mevsim ve günün farklı saatlerinde tüm kurguyu ters yöne çevirerek yeni bir tasvir oluşturuyor.

Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu proje kesiti.
Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu proje kesiti.

Sembolik konser salonları ve üçgen prizmatik kent odası en düşük kotta yer alırken, bu güçlü kültür etkileşim birlikteliğini bir havuz çevreliyor. Havuzun iki yanında ise birbirinin simetriği iki kütle diyagonalbir yükselişle konumlanıyor.

Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu proje planı.
Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu proje planı.

Kentin ortasında bir göl tasvir edilmesi, etkileşimi artırırken, sembolik değeri olan yapı için önem arz ediyor.
Kentin ortasında bir göl tasvir edilmesi, etkileşimi artırırken, sembolik değeri olan yapı için önem arz ediyor.

Kütleler program olarak bir tarafta Senfoni Orkestrası müzisyenlerinin stüdyo ve idaresinin programını bulundururken diğer tarafta da; Çok Sesli Koro, Türk Halk Müziği Korosu, Türk Sanat Müziği Korosu ve Halk Dansları Topluluğu’nun çalışma odaları ve idari programlarını barındırıyor. Bu yapı birliktelikleri ve program ilişkileri kent odası ve konser salonlarını merkeze alarak kentte bir kültür odağı oluşturuyor.

Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu iç mekan görseli.
Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu iç mekan görseli.

Konser salonu girişi ve sirkülasyon.
Konser salonu girişi ve sirkülasyon.

Konser Salonu cephe ve iç mekan malzeme kullanımı.
Konser Salonu cephe ve iç mekan malzeme kullanımı.

Tarihe yazdığı 29 senelik bir geçmişle62.547 m² inşaat alanına sahip olan yapılar bütünü; Senfonik Müzik, Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği, Çok Sesli Koro ve Halk Dansları için kentin en aktif noktasında bir cazibe merkezi olarak kullanıcısıyla beraber öyküsüne devam ediyor.

Proje

Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni OrkestrasıKonser Salonu

Mimar

Uygur Mimarlık

Yer

Ankara, Altındağ

Proje başlangıç yılı

1992

Proje bitiş yılı

2021