Newyork'a farklı bir bakış: Machine Hallucination

Refik Anadol’un Machine Hallucination sergisi.
Refik Anadol’un Machine Hallucination sergisi.

Türk sanatçı Refik Anadol’un yapay zeka kullanarak oluşturduğu 30 dakikalık enstalasyon sergisi Machine Hallucination, New York'un milyonlarca fotoğrafından oluşuyor. Machine Hallucination, Refik Anadol’un New York'taki ilk büyük ölçekli kişisel sergisi ve şehirdeki yapay zekayı kullanan ilk sergisi olma özelliğini taşıyor

Machine Hallucination, adeta bir karnaval gibi baş döndürücü bir deneyim sunuyor.
Machine Hallucination, adeta bir karnaval gibi baş döndürücü bir deneyim sunuyor.

Günlük deneyimlerimizi nasıl biriktirdiğimiz sorusu her zaman; hayal gücünün derinliğini nasıl temsil edeceğimize dair estetik kaygılarla iç içe var olur. Anadol da bu bağlam üzerine yoğunlaşarak Machine Hallucination projesini gerçekleştiriyor. Mayıs 2019’da başlayan sergi, Mayıs 2020’de sonlandı.

Refik Anadol’un en son sinestetik gerçeklik deneyleri; görsel anlatı, arşiv içgüdüsü ve kolektif bilinç arasındaki yeni bağlantıları ortaya çıkarmaya çalışıyor. Proje, makine zekası tarafından yeniden tasavvur edilen kentsel anıların temsillerinden türetilen gizli sinema deneyimlerine odaklanıyor.

New York’un yüz milyonlarca görüntüsünü bulan ve işleyen algoritmalarla oluşturulan Machine Hallucination; uğultulu, etkileyici bir görsel-işitsel bir çalışma.
New York’un yüz milyonlarca görüntüsünü bulan ve işleyen algoritmalarla oluşturulan Machine Hallucination; uğultulu, etkileyici bir görsel-işitsel bir çalışma.

Anadol, stüdyodaki on iki asistanının yardımıyla Machine Hallucination’ı oluşturuyor.
Anadol, stüdyodaki on iki asistanının yardımıyla Machine Hallucination’ı oluşturuyor.

Sürükleyici dijital sanat sergisi, New York’un Chelsea marketinin tarihi kazan dairesinde, en yeni ve deneyimsel sergiler için bir varış noktası olarak hizmet veren, pazarın ana salonunun altında, 6.000 metrekarelik bir yeraltı galerisinde yer alıyor.

Artechouse tarafından galerinin açılış sergisi olarak sunulan Anadol’un ‘Machine Hallucination’ çalışması sinestetik bir gerçeklik deneyi. Milyonlarca görüntüden oluşan bir veri kümesinde makine öğrenimi algoritmalarından yararlanıyor.

Proje için sosyal medyada, arama motorlarında, dijital haritalarda ve kütüphane sitelerinde New York'un resimlerini bulmak için tüm interneti tarayacak özel bir algoritma oluşturuluyor.
Proje için sosyal medyada, arama motorlarında, dijital haritalarda ve kütüphane sitelerinde New York'un resimlerini bulmak için tüm interneti tarayacak özel bir algoritma oluşturuluyor.

Anadol, Chelsea marketinin kazan dairesinde sunulan sergiyle ilgili şu yorumu yapıyor: "Artechouse’un yeni mekânının açılış sanatçısı olarak seçilmekten kendimi ayrıcalıklı hissediyorum. 100 yıldan daha eski olan bu tarihi yapıyı yeniden hayal eden ilk kişi olmaktan özellikle gurur duyuyorum. Machine Hallucination, mimari ile zaman ve mekan algımız arasındaki melez ilişkiyi anlatmaya yardımcı olmak için makine zekasını kullanarak, izleyiciye mimarinin geleceğine bir bakış sunuyor."

Proje için özel bir algoritma, sosyal medyada, arama motorlarında, dijital haritalarda ve kütüphane sitelerinde New York'un resimlerini bulmak için interneti taramış.
Proje için özel bir algoritma, sosyal medyada, arama motorlarında, dijital haritalarda ve kütüphane sitelerinde New York'un resimlerini bulmak için interneti taramış.

Fotoğraflar toplandıktan sonra, bir görüntü tanıma algoritması orijinal görüntülerin bağlamını tanımlamış ve başka bir algoritma insana dair herkesi - yüzleri, kalabalıkları, vücut parçalarını - silmiş.
Fotoğraflar toplandıktan sonra, bir görüntü tanıma algoritması orijinal görüntülerin bağlamını tanımlamış ve başka bir algoritma insana dair herkesi - yüzleri, kalabalıkları, vücut parçalarını - silmiş.

Her bir an, çok çeşitli mimari tarz ve hareketleri temsil eder. Tarihteki bu anlar arasındaki gizli bağlantıları ortaya çıkarır. Makine, 512 boyutta mimari halüsinasyonlardan oluşan bir veri evreni oluştururken, bilginin mekansal olarak deneyimlenebileceği yolları keşfetmeye başlar.

Machine Hallucination, makine zekası çağında sinemanın geleceği üzerine spekülasyonlar yapıyor ve bir makinenin zihniyle şehrin mimari alanını, mekânsallaşmasını, algılanmasını ve gezinmesini araştırıyor.

İnsan içerikli görsellerin kaldırılmasının sebebi olarak mahremiyet ve mimariye, şehir manzarasına odaklanma arzusu gösteriliyor.
İnsan içerikli görsellerin kaldırılmasının sebebi olarak mahremiyet ve mimariye, şehir manzarasına odaklanma arzusu gösteriliyor.

Şehrin görünmeyenini görmek için herhangi bir perspektiften herhangi bir bina tasarlayabilirsiniz. - Anadol

  • Dinamik medya oluşturmak için kullanılan başka bir algoritma; metro sesleri, yerel radyo istasyonları, trafik gürültüleri gibi şehrin seslerini kaydedip görsellere eşlik eden bir film müziği oluşturuyor.

Yapay zeka; görüntülerden, bodur, renkli piksellerden oluşan daha soyut buzul formlarının yanı sıra, New York binalarının görsellerini ve filtreleniyormuş gibi gösterilen sayı ve harfleri oluşturuyor. Görsellere, şehrin gerçek seslerinin halka açık kayıtlarına ve yayınlarına dayalı olarak oluşturulan akıllı ses eşlik ediyor.

Anadol için hayalleri anlamak oldukça mekanik bir yoldur: Veri girilir, bellek oluşur, hayaller oluşur.
Anadol için hayalleri anlamak oldukça mekanik bir yoldur: Veri girilir, bellek oluşur, hayaller oluşur.

Machine Hallucination, nesnelerin birbirine göre bir konuma sahip olduğu sınırsız, üç boyutlu geleneksel "uzay" tanımına meydan okuyor. Çalışma, sınırsız boyuta ve bilgiye sahip bir makinenin zihnindeki alanı araştırıyor ve makinelerin bilgiyi düzenleme yöntemine dair bir fikir oluşturuyor.

Refik Anadol, New York'un görünmez dünyasını, görünmez kültürel kolektif anılarını anlatmak için veri toplamanın ve yapay zekayı kullanmanın oldukça etkileyici bir yol olduğunu belirtiyor.
Refik Anadol, New York'un görünmez dünyasını, görünmez kültürel kolektif anılarını anlatmak için veri toplamanın ve yapay zekayı kullanmanın oldukça etkileyici bir yol olduğunu belirtiyor.

Anadol, ürünü bir insan rüyasının yeniden karıştırılmış hatıralarına benzetiyor. Frank Gehry'nin Walt Disney Konser Salonu boyunca yansıtılan rüya benzeri görselleri oluşturmak için benzer bir süreç kullanmış olsa da Machine Hallucination’ın yapay zeka konusundaki keşfinin zirve noktası olduğunu belirtiyor.

  • "Bir sanatçı ve bir araştırmacı olarak görünmezi nasıl daha görünür kılabileceğimiz konusunda gerçekten ilham alıyorum." - Anadol

New York'un mevcut her bir fotografik belleğini indirilerek oluşturulan çalışma, 213 milyon görselle bir sanat eseri için şimdiye kadar oluşturulmuş en büyük veri kümesine sahip.
New York'un mevcut her bir fotografik belleğini indirilerek oluşturulan çalışma, 213 milyon görselle bir sanat eseri için şimdiye kadar oluşturulmuş en büyük veri kümesine sahip.

Anadol, sosyal ağlarda halka açık olarak bulunan 213 milyon New York fotoğrafını işlemek ve insanlar tarafından algılanabilir görsellere dönüştürmek için teknoloji şirketi NVIDIA tarafından oluşturulan açık kaynaklı bir araç olan StyleGAN algoritması üzerine de çalışmış.

Refik Anadol için Machine Hallucination, yapay zeka konusundaki keşfinin zirve noktası.
Refik Anadol için Machine Hallucination, yapay zeka konusundaki keşfinin zirve noktası.

Proje, 150 megapiksel 16K lazer projeksiyon teknolojisi ve yeni yüksek çözünürlüklü, çok boyutlu performanslar ve projeler sağlayan 32 kanallı ses özellikleriyle Artechouse'un dijital sanat ve ses yeteneklerini sergiliyor. Machine Hallucination sayesinde mekan, şehrin görsel-işitsel ve zamansal alanlarını, dokularını yeniden tasarlayarak bir makinenin zihnine dönüştürülüyor.

Machine Hallucination çalışmasının ilk kısmı “Memory” (bellek).
Machine Hallucination çalışmasının ilk kısmı “Memory” (bellek).

Machine Hallucination çalışmasının ikinci kısmı “Consciousness” (bilinç).
Machine Hallucination çalışmasının ikinci kısmı “Consciousness” (bilinç).

Sergi bugünün New York'unun hikayesini anlatmıyor, bunun yerine makine zekasının şimdiki zaman ile yakın geleceğin vizyonu arasındaki boşluğu doldurarak neler olabileceğini öngörüyor. Böylece Machine Hallucination alternatif bir gerçekliği keşfetmemiz için benzersiz bir bağlam sunuyor. Hem eğlenceli hem de büyüleyici bir deneyim olarak, makinenin halüsinasyonu rüya görme kapasitemizi artırabilir ve başka türlü göremediğimiz veya hayal edemeyeceğimiz şeyleri hayal etmemize yardımcı olabilir.

Machine Hallucination çalışmasının üçüncü kısmı “Dream” (hayal).
Machine Hallucination çalışmasının üçüncü kısmı “Dream” (hayal).

Machine Hallucination çalışmasından uzun kesitler:

Machine Hallucination çalışmasından kısa kesitler:


MACHINE HALLUCINATION : NYC from Refik Anadol on Vimeo.

Refik Anadol Machine Hallucination özelinde tasarım çizgisini, amaçlarını, çalışmasını ve Machine Hallucination ile oluşturmak istediklerini anlatıyor: