Çeşmeden saat kulesine: Bâbu'l-Ferac
Suriye'nin tarihî Halep şehrinin ana simge yapılarından biri olan Bâbu'l-Ferac Saat Kulesi, 1898-1899 yıllarında, Osmanlı hükümdarı II. Abdülhamid döneminde inşa edilmiş nadide bir saat kulesidir. Daha evvel yerinde Kanuni Sultan Süleyman'ın bağışladığı bir çeşme olan kule, kendisiyle aynı adı taşıyan meydanda, Halep'e açılan dokuz antik kapıdan birinin bulunduğu bir mevkide yer almaktadır.
1-10
Halep şehrinin Fransız mimarı Charles Chartier tarafından, Suriyeli mühendis Bekir Sıdkı'nın yardımı ve Halep Valisi Raif Paşa'nın desteğiyle inşa edilen 28 metrelik Bâbu'l-Ferac Saat Kulesi, ismini, yanı başında bulunan Memlûk döneminden kalma tarihî Bâbu'l-Ferac (Kurtuluş Kapısı) kapısından almaktadır.
2-10
İnşası Sultan II. Abdülhamid tarafından teşvik edilen kulenin, temel taşı 4 Ağustos 1898 tarihinde halka açık bir törenle atılmış olup inşaatı 1899 senesinde tamamlanmıştır. Sultan'ın tahta çıkışının 25. yıldönümü münasebetiyle 1900 yılının baharında da faaliyete başlamıştır.
3-10
Kule, II. Abdülhamid’in büyük selefi Kanuni Sultan Süleyman'ın 1535 yılında, iki yıllık İran seferi sonunda, ilk kez Halep'te kalmasıyla fazladan bağışladığı çeşmenin üzerine inşa edilmiştir. Hatta bu sebeple, saat kulesinin inşası kaynaklarda yeni bir yapı olarak değil, harap olan sebilin “yenilenmesi” olarak tasvir edilmiştir.
4-10
Geleneksel Doğu mukarnas sanatıyla örtülü kulenin tasarımı minare şeklinde dizayn edilmiş olup, antik minareler gibi dört yüzü birbirinin aynı dört cepheden oluşmaktadır.
5-10
Ancak tabanının alta doğru genişliyor oluşu, onu türdeşlerinden ayrıştırmaktadır.
6-10
Dört cephesinde de saat bulunan kulenin, karşılıklı iki diskin her birinin diğer iki diskin zamanlamasından farklı bir zamanda çalışmasını sağlayan bir mekanizması vardır.
7-10
Böylece, saatlerden ikisi Arap zamanını gösterirken diğer ikisi de Batı zamanını göstermektedir.
8-10
Kulenin tepesinde, “Alphonse” adı verilen belirgin bir korniş bulunmaktadır. Altı penceresi ve dairesel lumbozları olan yarım daire şeklindeki yapının üst kısmında rüzgârın yönünü belirleyen bir cihaz vardır.
9-10
Kulenin maaliyeti hakkında kesin bir bilgi yoktur. Ancak başlangıç bütçesi olarak, 1.500 Osmanlı lirasının hayırseverlerin bağışlarından, 600 lirasının da belediye bütçesinden karşılandığı kaydedilmektedir.
10-10
