Doğu, Batı ve aşk
Batı edebiyatında aşk, sosyolojiktir. Doğu edebiyatında ise psikolojik. Batı edebiyatlarında aşk, neredeyse tamamen tutkudur, Doğu edebiyatlarında ise Allah'a ulaşmak için vasıtadır. Batı edebiyatlarında aşk çok büyük oranda beşeridir. Doğu edebiyatlarında ise beşer aşklar bile (16. yüzyıla kadar bilhassa) ilahi bir kapıya varır. Batı edebiyatlarında aşk, özellikle 19. yüzyıldan itibaren sınıfsal bir hâl alır. Doğu edebiyatlarında ise aşk, aşığın kendinden kendine yaptığı bir yolculuktur.
1-7
Aşka bakış açısı, özellikle 16. yüzyıldan önce, epey farklıdır iki toplumda
2-7
Doğu'da da Batı'da da âşık sevgiliye kavuşamaz, evet, doğru. Ancak kavuşamamaya verilen tepkiler farklıdır
3-7
Batı edebiyatında âşık sevdiğine kavuşamayınca intiharı ve ölümü tercih eder çoğu kez
4-7
Aşığın intiharı topluma, toplumsal kural ve değerlere, dogmalara bir başkaldırı olarak yorumlanabilir
5-7
Bizde de mesela Mecnun çektiği acılardan dolayı ölümü arzular, fakat bu arzuda isyan ve intihar hiçbir zaman yer bulamamıştır
6-7
Mecnun'un aşkı hiçbir zaman kendisini manevi bir boşluğa itmemiştir. Onun ölümü, Leyla'sının ölümüne duyduğu üzüntüden kaynaklanır
7-7
