Azerbaycan mutfağı ve yemek kültürü
İki farklı bayrak, iki farklı kültür nasıl mı tek bir millet oluşturur? Biz bu hafta tüm dünyaya bir kez daha bunun mümkün olabileceğini ispatladığımız; kardeş ülkemiz Azerbaycan’ın mutfağını mercek altına alıp, sevdiğimiz güzelliklerle tüm kötülüklere bir küçük es verelim istedik
Dünyanın en eski ve en zengin mutfaklarından biri olan Azerbaycan mutfağı; bu zenginliği farklı iklim bölgelerinin bir arada bulunmasından dolayı oluşan sebze ve meyve çeşitliliğine ve komşu Kafkas boylarının lezzet esintilerine borçlu diyebiliriz.
Türk mutfağıyla da oldukça benzer lezzetlere sahip olan Azerbaycan mutfağının temelini; hamur işleri ve et yemekleri oluşturuyor demek pek de yanlış olmayacak. Et yemeklerinde ise dana etine nazaran koyun etini sıklıkla tercih ettiklerini söylemekte fayda var.
Aynı türe ait birden fazla lezzetin varlığı Azerbaycan mutfağının ne denli zengin olduğunun en büyük ispatı. Öyle ki dünyada 30’dan fazla dolma çeşidi ve 100’den fazla pilav çeşidi olan başka bir mutfak olduğunu sanmıyoruz.
Efsane Kayseri mantısının Azerbaycan sınırları içinde bir kardeşi olduğunu biliyor muydunuz? Azerbaycan mutfağının kült lezzetlerinden biri olan düşbere; en az diğer lezzet efsaneleri lüle kebabı, amatör kebabı, piti ve abgust kadar meşhur.
Azerbaycan mutfağında otantik bakır kazanlar, sini adı verilen büyük tepsiler ve çömçe adı verilen ağaçtan yapılmış kepçeler hala güncelliğini koruyan mutfak araç gereçleri olarak yerini alır.
Azerbaycan’da aşçılara ‘aşbaz’ denir. Aşbazlar dünyanın her yerinde olduğu gibi mutfakta usta-çırak ilişkisi içinde yetişen kimselerdir.
Bugün işgal altında bulunan Azerbaycan toprağı Karabağ bölgesinin Ağdam şehrindedünyanın ilk ekmek müzesi açılmıştır. Burada tarih boyunca yapılmış ve bugün yapılan ekmeklerin bütün çeşitlerini görmek mümkündür. Tandır, lavaş, külfe, külçe, kömbe bunlardan sadece birkaçı.
Azerbaycan mutfağına bakıldığında görebileceğimiz en net şey yemek adlarının adlarını yapılış şekillerinden, pişirildikleri kaplardan vs. aldıkları. Örneğin; kazan kebabı, tava kebabı, yaprak hıngal bu durumun en net örneklerinden.
Azerbaycan mutfağında özel gün yemekleri oldukça çeşitlidir. Nevruz’a özel semeni, Hızır Nebi bayramında kuvut, çocuğun ilk dişi çıktığında hazırlanan hedik bunların en bilinenleridir. Ayrıca doğum, ölüm, düğün gibi tüm önemli anlarda da çeşitli yemekler yapmak adettendir.
Azerbaycan mutfağında tatlılara baktığımızda ise genel hatlarıyla olduğu gibi tatlı konusunda da Türk mutfağıyla büyük bir paralellik söz konusu.
Şekerpareye oldukça benzeyen şekerbura, baklavaya oldukça benzeyen paxlava bu durumun en net örneklerinden.