Bazı insanların tatlıya düşkünlüğü genetik olabilir mi?
Kimi insan için tatlı yemek sadece bir zevk, kimi içinse adeta bir ihtiyaç gibi. Bazılarımız tatlı görünce dayanamaz, “ufak bir lokma” diye başlar ama tabak boşalmadan kalkamaz. Peki bu durum sadece irade ile mi ilgili, yoksa genlerimiz bu konuda söz sahibi olabilir mi? Hadi gelin bu konuya bir açıklık getirelim.
Tatlıyı sevmeyen yok ancak itiraf edelim bazılarımız çok daha fazla seviyor ve yerken kendimizi durduramıyoruz. İşte bilim insanları son yıllarda bu sorunun peşine düştü ve şaşırtıcı sonuçlara ulaştı. Araştırmalar, tatlıya olan düşkünlüğün yalnızca alışkanlıklardan ya da ruh halinden değil, genetik yatkınlıktan da kaynaklanabileceğini gösteriyor. Özellikle tatlı tadını algılamamızı sağlayan TAS1R2 ve TAS1R3 genleri bu konuda önemli bir rol oynuyor. Bu genler, dildeki tat reseptörlerinin tatlı moleküllerini nasıl algıladığını belirliyor. Eğer bu genlerde belirli varyasyonlara sahipseniz, tatlı tadını daha yoğun hissedebiliyor ve dolayısıyla tatlı yiyeceklere karşı daha fazla ilgi duyabiliyorsunuz.
Genetik yatkınlık bununla da sınırlı değil. Bazı insanların beynindeki ödül merkezleri tatlı yiyeceklere karşı daha hassas çalışıyor. Tatlı tüketildiğinde beyinde dopamin yani iyi hissetme hormonu salgılanıyor. Ancak bazı kişilerde dopamin reseptörleri daha az aktif olduğundan, o tatmin hissini yakalayabilmek için daha fazla tatlıya yöneliyorlar. Bu da tatlıya olan düşkünlüğün hem biyolojik hem psikolojik bir tarafı olduğunu gösteriyor.
Elbette genetik faktörler önemli olsa da çevresel etkiler de bu davranışı şekillendiriyor. Çocukluk döneminde tatlıyla ödüllendirilmek, stres anlarında şekerli yiyeceklere yönelmek ya da kültürel alışkanlıklar da tatlı tüketim alışkanlığını artırabiliyor. Ancak bazı insanlar için bu eğilimin temeli doğuştan geliyor olabilir.
Bu durum, tatlıyı tamamen hayatımızdan çıkarmamız gerektiği anlamına gelmiyor elbette. Asıl önemli olan dengeyi koruyabilmek. Genetik olarak tatlıya biraz daha meyilli olabilirsiniz ama sağlıklı alternatiflerle bu isteği kontrol altında tutmak mümkün. Örneğin taze meyveler, bitter çikolata ya da tarçın gibi doğal tatlandırıcılar tatlı ihtiyacını daha dengeli şekilde karşılamaya yardımcı olabilir.
Bu yazının başlığı yazardan bağımsız editoryal olarak hazırlanmıştır.