Tatlandırıcıların şekerden daha çok kilo aldırdığı doğru mu?
Eskiden yaşlıların ellerinde gördüğümüz çaya katılan o minik tatlandırıcıları hatırlar mısınız? Konumuz bugün sadece o küçük tatlandırıcılar değil, daha büyükleri! Spor ve diyet yapanlar da şekerden uzak durmak istediklerinde farklı alternatiflere yöneliyorlar. Peki bu alternatifler şekerden daha mı az zararlı?
Suni tatlandırıcılar nelerin içinde var?
Diyet bisküvileri ve barları bazen tatlı ihtiyacımızı karşılamaları açısından alıyoruz. Yiyoruz ve evet tatlılar. Peki bu şekerli tat nereden geliyor? Şekerden olmadığı kesin. Tabii ki sadece bunlarla da sınırlı değil; meyve suları, sakızlar, nane şekerleri, fabrikasyon ekmekler, meyveli yoğurt ve meyveli kefirler, ketçaplar ve dahası...
Nasıl bulundu?
Yapay tatlandırıcılar genellikle ilaç araştırması yapılırken bulunmuş. Yani yanlışlıkla! En çok bilinen tatlandırıcılar şunlar:
Sakarin
Aspartam
Acesulfam K
Sukraloz
Xylitol
Stevia
Eritritol
Kalorisizler ama...
Kalorisizler ve şeker içermezler ama bu suni tatlandırıcılar şekerden 30 kat daha tatlılardır. Sıfır kalori olup bu kadar tatlı olan yapay tatlandırıcıların elbette ki vücutta bazı yan etkileri var.
Yapay tatlandırıcıların yan etkileri
Yapılan araştırmalara göre yapay tatlandırıcılar kısa vadede baş ağrısı, sinirlilik hali, huzursuzluk, depresyon, uyku bozuklukları, depresyon, kulak çınlamaları, alerjik bazı reaksiyonlar gibi yan etkileri bulunuyor.
Uzun vadedeki yan etkileri elbette bunlarla sınırlı kalmayacaktır. Bu tatlandırıcılar düzenli bir şekilde senelerce kullanıldığında karaciğerde hasar, insülin direnci, kalın bağırsak hastalıkları, kalp-damar rahatsızlıkları, bağışıklık sisteminde zayıflama ve dolayısıyla kanser türevleri olarak sayabiliriz.
Hayvanlarda denendi
Yapılan bazı deneylerde yapay tatlandırıcı verilen hayvanların başta mesane ve sonrasında diğer kanser türevleri oldukları gözlemlenmiş ardından bu tatlandırıcılara bazı yasaklar getirilmiş ancak daha sonra endüstrinin baskılarıyla bu yasaklar kaldırılmıştır.
Peki gerçekten kilo verdiriyor mu?
Bilimsel çalışmalar yapay tatlandırıcıların kalorisiz olmalarına rağmen kilo vermeyi desteklemediklerini aksine kilo almaya neden olduklarını göstermiştir. Peki bunu neden yapıyor?
Çünkü vücuda kalorisiz de olsa şekerden 30 kat daha tatlı bir gıda alımı yapılmış oluyor ve beyin onu tatlı kategorisinde değerlendiriyor. Beynimiz bal ve meyve gibi doğal maddelerden edindiği 'tatlılık' bilgisini unutmuyor ve burada kullanıyor. Beyin, yapay tatlandırıcılarla alınacağını düşündüğü kalorinin alınmayacağını fark edince vücudu daha fazla kalori almaya itiyor ve olanlar oluyor!
Kaynak: Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu