Cezayir'de bağımsızlığının üzerinden 60 yıl geçse de ‘sömürgeciliğin yaraları’ hala sarılamadı

Cezayir'in kendi kaderini tayin ettiği referandumunun yapıldığı gün, sokaklara dökülen halk kutlama yapıyor, 1 Temmuz 1962.
Cezayir'in kendi kaderini tayin ettiği referandumunun yapıldığı gün, sokaklara dökülen halk kutlama yapıyor, 1 Temmuz 1962.

Cezayir, Fransa'dan ayrılıp bağımsız bir devlet olmasının 60. yıldönümünü kutluyor, ancak sömürge dönemindeki şiddet anıları, ikisi arasındaki ilişkileri gölgede bırakmaya devam ediyor.

Tam 60 yıl önce bugün Cezayir, 132 yıl süren Fransız sömürgeciliğinin ardından gelen bağımsızlığını kazandı.

18 Mart 1962'de, Cezayir devrimcileri ile Fransız ordusu arasındaki yaklaşık sekiz yıl devam eden savaşın ardından, aynı yıl temmuz ayında halk referandumda yüzde 99,72'lik bir bağımsızlık için oy kullandıktan sonra, Cezayir'in bağımsızlığının ilanının yolunu açan tarihî Evian Anlaşması imzalandı. Bunun üzerine çatışmalar durdu.

Cezayirliler, Fransa'dan bağımsızlık referandumundan bir gün sonra, 2 Temmuz 1962'de Kasbah'ta kutlama yapıyor.
Cezayirliler, Fransa'dan bağımsızlık referandumundan bir gün sonra, 2 Temmuz 1962'de Kasbah'ta kutlama yapıyor.

Cezayir makamları bağımsızlığın 60. yıldönümü kutlamalarında, özellikle de 33 yıldır ilk kez başkentte büyük bir askerî geçit törenine hazırlanıyor.

Cezayir'in bağımsızlığının 60. yıl dönümü resmî logosu.
Cezayir'in bağımsızlığının 60. yıl dönümü resmî logosu.
Etkinliğin öneminin bir göstergesi olarak, özel bir logo tasarlandı ve haftalarca tüm TV kanallarında yayınlandı. Logoda 60 yıldızdan oluşan bir daire ve ortasında ‘muhteşem bir tarih ve yeni bir dönem’ ibaresi yer alıyor.

Cezayir makamlarına göre, Fransız sömürgesi, ülkenin servetini yağmalaması ve ulusal kimliğini yok etme girişimlerinin yanı sıra arkasında 5 buçuk milyondan fazla şehit bıraktı.

Fransız sömürgeciliğinin Cezayir'deki suç dosyası, iki ülke arasındaki ilişkileri on yıllardır etkileyen en önemli konuların başında geliyor.

Fransa, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron döneminde ‘özür dileme’ noktasına gelirken bir dizi sembolik girişimle ulusal hafızayı sakinleştirmeye çalışsa da Cezayir'deki sömürgecilik yaraları iyileşmedi.

Cezayir sokaklarında kutlama yapan genç Cezayirliler.
Cezayir sokaklarında kutlama yapan genç Cezayirliler.

Fransa-Cezayir ilişkileri, Macron'un Cezayir'in Fransız işgalinden önce bir ulus olarak var olup olmadığını sorgulamasının ve “siyasî-askeri sistemini” tarihi yeniden yazmak ve “Fransa'ya karşı nefreti” körüklemekle suçlamasının ardından geçen yılın sonlarında düşüşe geçti.

Cezayir'in yanıt olarak büyükelçisini geri çekmesinin ardından tarafların ilişkileri düzeltmiş görünüyor.

Macron ile Cezayirli mevkidaşı Abdulmecid Tebbun 18 Haziran'da yaptıkları bir telefon görüşmesinde ilişkileri ‘derinleştirme’ konusunda isteklerini dile getirdiler. Nisan ayının sonunda Tebbun, Macron'u yeniden seçilmesinden dolayı tebrik etti ve kendisini Cezayir'i ziyaret etmeye davet etti.