"Fransız sömürgeciliği altında 5,6 milyon Cezayirli öldürüldü"
Cezayir'in Fransız kolonizasyonu, 1830'dan 1962'ye kadar sürdü ve bağımsızlık uğrunda 1,5 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti. Cezayir makamlarıysa, popülerleşen bu rakamın bölgedeki toplam ölümlerin sadece bir kısmını oluşturduğunu, 132 yıllık Fransız işgali boyunca ölümlerin beş buçuk milyonu aştığını iddia ediyor.
Cezayir hükümeti, 2 Ekim 2021'de yaptığı açıklamada, Fransız sömürge döneminde milyonlarca Cezayirlinin öldürüldüğünü söyledi.
Cezayir Cumhurbaşkanlığı makamından yapılan açıklamaya göre, Cezayir'de 1830'da başlayan Fransızların işgalinden bağımsızlığını kazandığı 1962 senesine dek 5,6 milyondan fazla Cezayirli öldürüldü.
Cezayir'in tarihî açıklaması, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un, Cezayir'in "resmî tarihinin" "gerçeğe değil", ancak "Fransa'ya karşı nefret söylemine" dayandığını iddia ettikten sonra geldi.
- Buna göre Macron, "Cezayir'in bir ulus olarak inşası, izlenmesi gereken bir fenomendir. Fransız sömürgesinden önce Cezayir ulusu var mıydı? Soru bu. (Cezayir'de) Daha önce sömürgeler vardı. Türkiye'nin Cezayir'de oynadığı rolü ve kurduğu hakimiyeti tamamen unutturabilmesi beni büyüledi ve tek sömürgecinin biz olduğumuzu açıklamak, bu harika. Cezayirliler buna inanıyor." ifadesini kullandı.
Fransa'nın Cezayir'deki sömürge faaliyetlerini "hata" olarak gören ve bunu önemsizleştirmeye çalışan Macron'un açıklamalarına karşılık Cezayir Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, "Macron'un yorumları, (1830-1962 yılları arasında) Fransız sömürgeciliğine karşı yiğit direnişle kendilerini feda eden 5 milyon 630 bin şehidin anısına kabul edilemez bir hakarettir." sözlerine yer verildi.
Londra merkezli Al-Araby Al-Jadid yayın kuruluşu, açıklanan rakama, 1954 ve 1962 yılları arasında Cezayir'in bağımsızlık mücadelesi sırasında öldürülen 1,5 milyon kişinin yanı sıra, Cezayir çölünde Fransız nükleer denemelerinin ardından mayın kalıntıları ve radyasyondan ölen kurbanların da dahil olduğunu belirtti.
Fransız tarihçilerse 8 yıl süren Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nda savaş sırasında her iki taraftan 400 bin kişinin öldüğünü söylerken, Cezayirli akademisyenler bu rakamın sadece Cezayir tarafında 1.5 milyon olduğunu belirtiyor.
Fransa'nın sömürge faaliyetleri
Fransa'nın, Afrika kıtasındaki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneğini teşkil eden Cezayir, 1954'te bağımsızlık mücadelesine başladı.
Cezayir, 8 yıl süren bağımsızlık mücadelesiyle bu uğurda en ağır bedel ödeyen ülkelerden biri kabul edilirken, yaşanan büyük acılar Fransa'nın Afrika'dan çekilirken bıraktığı "kara leke" olarak tarihe yazıldı.
Fransa'nın, 1830'dan beri Cezayir'e kültürel anlamda da soykırım uyguladığı belirtiliyor. Cezayir'in kendi mahalli kimliğinin dışında 300 yıllık Osmanlı tarihinin de büyük ölçüde ortadan kaldırılmasına neden olan Fransa, ülkede birçok kültürel ve dinî eseri kendi tasarrufunda istediği gibi dönüştürdü.