Hayata son bakış
Birinci Çeçen Savaşı’nda Ruslara karşı verdiği fetvalarla tanınan, 2000’li yıllarda ikinci savaşın başlamasıyla saf değiştirip Kremlin’le iş birliğine giden Ahmet Kadirov, 2004 yılında Çeçen direnişçilerin üstlendiği bir saldırıyla, Rusya’nın “Zafer Günü”nde hayata veda etti.
2004 yılının 9 Mayıs günü, Çeçenistan Cumhurbaşkanı Ahmet Hacı Kadirov, Rusya’da İkinci Dünya Savaşı’nda Nazi Almanya’sına karşı mutlak galibiyeti temsil eden “Zafer Günü” dolayısıyla başkent Grozni’de kutlamaların yapılacağı Dinamo Stadyumu’na sabah saatlerinde geldi. 7 Mayıs’ta Rusya Başkanı Vladimir Putin’in ikinci seçim zaferini kaçırmak istemeyen Kadirov Moskova’ya uçmuş, ertesi gün Grozni’ye dönmüştü. Moskova’da birkaç gün daha kalması beklenen Kadirov’u statta gören davetliler şaşırmıştı. Protokolde yerini alan Kadirov’un sağ tarafına, Rusya’nın Çeçenistan’daki ordularının genel komutanı Valeri Baranov, sol tarafına ise Çeçenistan Devlet Konseyi Başkanı Hüseyin Isayev oturdu.
Saat 10.30’a doğru, Çeçen güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen gösteri sona ermişti. Kadirov’un programı yoğundu ve törenden hemen sonra Baranov’la beraber Çeçenistan’da savaşan bir birliğe verilecek ödül törenine katılacaktı. Geçiş töreni bitip, Tamara Dadasheva isimli şarkıcının gösterisi başladığında Baranov, Kadirov’un kulağına eğilerek “Ahmet Hacı, herkes konseri izliyor ve kimse şu anda bizimle ilgilenmiyor. Hadi yavaş yavaş buradan ayrılalım.” dedi. Kadirov da Baranov’a onay vererek ekledi: “Tamam ama bu şarkıcının şarkılarını seviyorum. Bir tane daha dinleyelim ve gidelim.”
Dadasheva yeni şarkıyı söylüyordu ki, kendisini yaklaşık 50 metre öteye fırlatan bir patlama oldu. Kadirov’un tam altına yerleştirilen bir mayın, uzaktan kumandayla patlatılmıştı. Patlamayla beraber yaşanan kaosa, Kadirov’un korumalarının makineli tüfeklerle rast gele ateş açması eklenince statta can pazarı yaşanmaya başladı.
Birkaç dakika önce Dadasheva’nın “barış”tan bahsettiği alan, bir anda cehenneme dönmüştü.
Hastane yolunda hayatını kaybeden Kadirov ve Isayev’in de aralarında bulunduğu 10 kişi patlamada öldü. Daha sonraları Kadirov’un son anlarına ışık tutan Baranov ise bacağını kaybetti. Yetkililere göre patlayıcı, olay sabahı metal dedektörler ve eğitimli köpekler tarafından bulunamamıştı çünkü stadyumun 3 ay süren ve 8 Mayıs’ta tamamlanan tadilatı sırasında şeref tribününün altındaki betonarmenin içine gömülmüştü.
- Patlamadan bir süre sonra, “2004 yılı bitmeden Kadirov’un kellesini (Aslan) Mashadov’un ayaklarına atacağını” söyleyen Çeçen direnişçi Şamil Basayev, saldırıyı üstlendi.
Ölümünden bir gün önce Kadirov, Çeçen direnişçilerin lideri Aslan Mashadov’a hitaben şunları söylemişti: “Mashadov beni öldürterek görevini tamamlayacağını düşünüyor. Ancak hiçbir şey değişmeyecek. Yerime başkası gelecek ancak bu sefer etnik (Çeçen) olmayan biri.”
Saf değiştirmeden önce, Birinci Çeçen Savaşı’nda Çeçenistan Başmüftüsü olan ve “Bir Çeçen en az yüz elli Rus’u öldürsün!” fetvasının sahibi Kadirov’un, belki de Mashadov taraftarlarının milliyetçi hislerini etkilemeye yönelik öngörüsü ise isabetli olmadı. Birkaç yıllık geçiş döneminin ardından, başka etnisiteden biri değil, kendi oğlu Ramzan Kadirov Rusya’nın desteğiyle Çeçenistan Cumhurbaşkanı seçildi. 1 yıl sonra Mashadov, 2 yıl sonra da Basayev Rus güvenlik güçleri tarafından öldürülmesiyle Çeçen direnişi büyük oranda (şimdilik) sona erdi.