Futbol sahasının ölçüleri nedir?

Antrenman sahasında yapılan gece çekiminde bir kare.
Antrenman sahasında yapılan gece çekiminde bir kare.

Tutkunu olmakla övündüğümüz futbolun görünmez yüzü olan teknik bilgiler kısmında taraftarların ciddi bir eksikliği bulunuyor. Futbolda saha ölçülerini ne kadar iyi bildiğinizi hiç düşündüğümüz mü? Futbol maçı izlerken sürekli baktığımız ancak görmediğimiz saha ölçülerini sizler için araştırdık.

Ülkemiz ve dünyada en popüler olan sporların başında gelen futbolda teknik bilgilere ne kadar hakim olduğunuzu hiç merak ettiniz mi? Birçok takımın ilk 11’inde yer alan oyuncuların isimlerini ve sahaya dizilişlerini ezbere bilsek bile kahramanlarımızın dizildiği sahanın ölçülerine ilişkin pek bir bilgi birikimimiz bulunmuyor.

Futbolda saha ölçülerini bilmenin nerede işinize yarayacağını sorguluyor olabilirsiniz ama şunu hatırlatmakta fayda var; KPSS ve benzeri sınavların genel yetenek testi sınavlarında her an karşınıza çıkabilir. Hiç olmadı herhangi bir ortamda hava atabilirsiniz…

Nizami ölçülere göre çizilmiş bir futbol sahası grafiği.
Nizami ölçülere göre çizilmiş bir futbol sahası grafiği.

Başlıyoruz… Uluslararası Futbol Birliği Kurulu’nun (IFAB) belirlediği kurallara göre; futbol sahası dikdörtgen şeklinde ve zemin rengi mutlaka yeşil olmalıdır. Zemin doğal veya yapay çim ile kaplanmış olabilir.

FUTBOL SAHA ÖLÇÜLERİ NEDİR?

Futbol sahası, dikdörtgen biçimindedir. Sahanın eni 45 ile 90 metre arasında, boyu 90 ile 120 metre arasında olmalıdır. Uluslararası standartlarda yapılan statlarda ise bu ebatlar en olarak 64 ile 75 metre arasında, boy olarak da 105 metre ile 120 metre arasında olmaktadır. Oyunun oynandığı saha, ortadan çizgiyle 2’ye ayrılır. Sahasın tam ortasında oyunun başladığı ve çapı 9 metre 15 santimetredir. Her iki alanda da sahanın sonunda bulunan kalelerin ölçüsü, 7 metre 32 santimetre en ve 2 metre 44 santimetre de boy uzunluğu şeklindedir.

Futbol sahasının ölçülerinin şeması.
Futbol sahasının ölçülerinin şeması.

Üstteki resimde gördüğünüz gibi kale ve taç çizgisi uzunluklarının minimum ve maksimum değerleri yazılmıştır. Ama resmi müsabakalardaki mesafe 105×68 metredir. Peki futbol sahası uzunluğu kaç metre karedir şimdi onu hesaplayalım. Uzun kenar 105 metre ve kısa kenar 68 metre ise bunların çarpımı bize metrekareyi verir. Yani 105×68=7140 metrekaredir. Bu da yaklaşık 7 dönüme denk geliyor. Peki diğer ölçüler kaç metredir şimdi onlara bakalım.

Sahanın 2 yarısında 2 kalenin önünde ise ceza alanı çizilir. Bu ceza alanı çizgisinin kaleye uzaklığı 16,5 metredir. Ceza alanının içerisinde altı pas denilen ve kale vuruşlarının kullanıldığı bir alan vardır. Bu alan da kaleye 5,5 metre mesafededir. Ceza sahası içinde bulunan penaltı noktası kale çizgisine 11 metre mesafede olup, penaltı atışları bu nokta üzerinden yapılmaktadır. Ceza alanının dışında, kaleye tam cepheden bakan kısımda yarım bir yay çizilir, bu yayın her bir köşesinin penaltı noktasına uzaklığı 9 metre 15 santimetredir. Futbol sahasının köşelerine ise, oyun alanını çevrelediğini belirleyen 1 metre yarıçaplı çeyrek daire şeklinde yay çizilir. Köşeye denk gelen bu dairenin ortasına da bayrak dikilir.

Futbolda saha ölçülerini gösteren bir başka çizim.
Futbolda saha ölçülerini gösteren bir başka çizim.

FUTBOLDA KALELERİN ÖLÇÜSÜ NEDİR?

Kaleler her iki kale çizgisinin üzerine ve tam ortasına yerleştirilir. Kale, zemine 90 derece dik iki direk ile bunları birleştiren ve zemine paralel olan bir üst direkten oluşur. iki kale direğinin arasındaki mesafe 7,32 m. üst direğin yerden yüksekliği de 2,44 m. olmalıdır.Kale direkleri 12 cm. yi geçmeyecek kalınlıkta ve beyaz olmak zorundadır.

Her kalenin önünde bir küçük bir de onu da içine alan büyük bir dikdörtgen bulunur. Küçük olan dikdörtgen kalecinin durduğu kale çizgisine yapışık ve ortalı ve 5,5 m. ye 18,32 m. büyüklüğündedir ve kale alanı (altı pas da denir) olarak adlandırılır. Kalecinin bu alan içinde dokunulmazlığı vardır.

Kale alanını içine alacak şekilde ortalanmış büyük dikdörtgen ise 16.5 m.ye 40.3 m. büyüklüğündedir ve bu alana da ceza alanı denir. Bu alanı ortalayacak ve kale çizgisine 11 m. uzaklıkta olacak şekilde beyaz bir nokta bulunur, ki buna penaltı noktası diyoruz. Penaltı atışları bu nokta üzerinden yapılır ve bu sırada penaltıyı atacak futbolcunun dışında kalan oyuncular ceza sahasının dışında olmak zorundadırlar. Ceza sahası üzerinde penaltı noktasını merkez alan ve yarıçapı 9.15 m. olan bir yay vardır. Bu yaya ceza yayı denir.

Grafik, Ahmet Resuloğlu'nun Twitter hesabından alınmıştır.
Grafik, Ahmet Resuloğlu'nun Twitter hesabından alınmıştır.

MAÇ İÇERİSİNDEKİ BAZI BAŞLAMA NOKTALARI

  • Santra: Orta yuvarlağın tam ortasındaki beyaz nokta. Maçın ilk veya devre düdüğü ile ya da gol sonrası başlangıçları bu orta noktadan yapılır. Oyuna başlayan iki taraf oyuncusunun dışında kalan diğer futbolcular bu esnada orta yuvarlak dışında olmalıdırlar.
  • Kale vuruşu: Aut atışları ya da kale alanı içinde kazanılan serbest vuruşlar kale alanı uzun çizgisi üzerinden yapılır. Endirekt serbest vuruşlar ise kazanılan yerin hizasından yine kale alanı uzun çizgisi üzerinden yapılır.
Korner atışının temsili bir göreli.
Korner atışının temsili bir göreli.
  • Korner atışı: Topun kaleye göre kornere çıktığı taraftaki köşeden ve çeyrek daire üzerinden ayak vuruşu ile yapılır. Bu esnada rakip oyuncu en az 9.15 m. mesafede durmak zorundadır.
  • Taç atışı: Topun taca çıktığı noktadan, taç çizgisi üzerinden el ile yapılır. Taç atışlarında ofsayt kuralı geçersizdir.