Heykelsi oyun alanı: Tophane Park Playground

Tophane Park Playground.
Tophane Park Playground.

Carve ekibi, Galataport gelişimi çerçevesinde Tophane Parkı’nda bir oyun alanı tasarladı. Taş ve ahşap gibi yerel malzemeler zanaatkarlığın püf noktalarıyla birleştirildi. Heykelsi oyun alanının tasarımında, parkın çevresindeki I. Mahmud Çeşmesi ve İstanbul Modern gibi farklı dönemlere ait sembol yapılar etkili oldu.

Oyun alanı, taş yapısı ile güçlü bir algı sunuyor.
Oyun alanı, taş yapısı ile güçlü bir algı sunuyor.

Galata limanının uzun yıllar sonra İstanbul’un kamusal yaşamının parçası olması hedefiyle geniş çaplı bir proje başlatılıyor. Bu proje dahilinde 2020 yılında Carve'den tarihi Tophane Parkı'nda bir oyun alanı tasarlaması isteniyor. Tophane Parkı, farklı yüzyıllara ait anıt yapıların arasında konumlanması ile dikkat çekiyor. Galataport projesi ise bölgenin ve İstanbul’un gelişimi için yeni bir kamusal alan ve kruvaziyer terminali sunuyor.

Form, mevcut çınar ağaçları arasında kıvrılarak ilerliyor.
Form, mevcut çınar ağaçları arasında kıvrılarak ilerliyor.
Oyun alanı, her yaş grubuna hitap ediyor.
Oyun alanı, her yaş grubuna hitap ediyor.

18. yüzyıl tarihli Tophâne-i Âmire Binası ve I. Mahmud Çeşmesi gibi tarihi simgelerin yanı sıra İstanbul Modern ve Resim ve Heykel Müzesi gibi modern yapılar parkı çevreliyor. Carve, parkın etrafında bulunan ve farklı yüzyıllara ait anıt yapılardan esinlenerek tasarımı geliştiriyor. Bu doğrultuda, bölgedeki anıtsal yapılar arasında göze batmadan dikkat çekecek bir tasarım planlanıyor. Tasarımın parkın huzurlu atmosferine saygı duyarken bölgedeki tarihi ve modern yapılar arasındaki bağlantıyı güçlendirmesi hedefleniyor.

Oyun hacmi, tasarımı ile insanların dikkatini çekiyor.
Oyun hacmi, tasarımı ile insanların dikkatini çekiyor.

Kullanılan malzemelerin yerel tarihi özellikleri açığa çıkarması amaçlanıyor. Carve, Türk işçiliğinin uzun ve zengin geleneğini benimsiyor ve bu bağlamda geleneksel taş oymacılığı ve ahşap marangozluk teknikleri tasarıma entegre ediliyor. Taş ve ahşap gibi yerel malzemelere Ege kıyı şeridinden gelen kum eşlik ediyor ve çevredeki yapılara uyum sağlayan bir malzeme paleti ortaya çıkarılıyor.

Ağaçlar doğal bir örtü oluşturuyor.
Ağaçlar doğal bir örtü oluşturuyor.
Oyun alanı, iki yaya yolunun kesişiminde konumlanıyor.
Oyun alanı, iki yaya yolunun kesişiminde konumlanıyor.

I. Mahmud Çeşmesi’nin kare ayak izinden ilham alarak dinamik ve davetkar bir oyun alanı geliştiriliyor. Bağlama uyum sağlaması amacıyla kare şema uzatılarak ve dört köşeden biri kaldırılarak deforme ediliyor. Ortaya çıkan konfigürasyon, İstanbul Modern koleksiyonunun bir parçası gibi görünüyor. Form, renk, malzeme ve hacim oyun alanının heykelsi bir görünüm elde etmesini sağlıyor. Carve’nin tasarımı, bir yandan geçmişten gelen tarihi eserleri incelikle hatırlatan bir yandan da modern bir dokunuşla pürüzsüz, heykelsi bir öge meydana getiriyor.

Oyun alanı ile park bütünleşerek kesintisiz bir kamusal alan elde ediliyor.
Oyun alanı ile park bütünleşerek kesintisiz bir kamusal alan elde ediliyor.
Doğal malzeme paleti.
Doğal malzeme paleti.

Oyun alanı, farklı yaş gruplarına hitap eden üç bölümden meydana geliyor. Her bölüm, oyun öğelerinin bulunduğu bir iç kumlu alan içeriyor. Büyük heykelsi hacim, hiçbiri ilk bakışta net bir şekilde tanınmayan bir çok çeşitli oyun işlevi sunuyor. Kayma, adım atma, tırmanma, uzanma ve emekleme dikkatli bir şekilde gizleniyor. İşlevlerin gizlenerek kullanıcıların dinamik şekiller arasında beklenmedik oyun fırsatlarını keşfetmesi amaçlanıyor.

Oyun alanı parkın niteliğini artırıyor.
Oyun alanı parkın niteliğini artırıyor.

Carve, projeyi tasarlarken alışılmış yönlendirici faaliyetlere ve sınırlı etkileşimlere dayanan oyun alanları yaklaşımını terk ediyor. Bunun yerine oyun oynamak için ilham veren çok işlevli bir öğe konsepti geliştiriliyor. Konsept, belirli oyun ekipmanları yerine oyun oynamanın kendisine odaklanıyor.

Tasarım dahilindeki hacimler, kullanıcının bakış açısına göre farklı işlevlerde kullanılıyor.
Tasarım dahilindeki hacimler, kullanıcının bakış açısına göre farklı işlevlerde kullanılıyor.
Oyun ögeleri.
Oyun ögeleri.

Tasarım, kullanıcıların yeni bir dünyaya girmelerini ve hayal güçlerini harekete geçirmeyi hedefliyor. Kullanıcıların sosyalleşmeleri, kendini sınırlarını zorlamaları ve etraftaki dünyayı keşfetmeleri isteniyor. Bu yaklaşım sayesinde her yaştan insan için çekici ve eğlenceli bir alan tasarlanıyor.

Farklı yaş grupları ortak vakit geçiriyor.
Farklı yaş grupları ortak vakit geçiriyor.

Hollandalı mimarlık ofisi Carve, inşaat sürecini kolaylaştırmak ve inşaatın tutarlılığını artırmak için yerel üretici Playdium ile birlikte çalışıyor. Tasarımda yer alan kavisli yüzeylere ve çeşitli kaplamalara sahip taş hacimler, en güncel 3D dijital teknolojiler ile yetenekli yerel işçilik kombinasyonuyla üretiliyor.

Tırmanma boşluğundan bakış.
Tırmanma boşluğundan bakış.
Doğal taş, çınarların gövde rengine uyum sağlıyor.
Doğal taş, çınarların gövde rengine uyum sağlıyor.

Carve, oyun aktivitesini kamusal alanda hayati bir bileşen olarak değerlendiriyor. Bu doğrultuda her yaştan ve gruptan insan için ortamlar geliştiriliyor. Oluşturulan nitelikli kamusal alanlar çok çeşitli etkinliklere mekan sunuyor ve kullanıcı gruplarını etkileşime teşvik ediyor. Tophane Parkı’nın mevcut kamusal yoğunluğu tasarımı kolaylaştırıyor. Çevredeki kamusal alanların ve yapıların eksenindeki proje, yoğun şekilde her gruptan insanın etkileşiminde yer alıyor. Oyun alanı, ebeveynlerin uzaktan izlediği bir alan olmanın ötesine geçerek herkese açık bir yapı tanımlıyor.

Taş hacimdeki tırmanma boşluğu.
Taş hacimdeki tırmanma boşluğu.
Taş detayı.
Taş detayı.
Ahşap öğe üzerinde yerel motifler.
Ahşap öğe üzerinde yerel motifler.
Form diyagramı.
Form diyagramı.
Vaziyet planı.
Vaziyet planı.
Proje

Tophane Park Playground

Mimar

Carve

Alan

350 m²

Yıl2022
Konum

Tophane, Beyoğlu, İstanbul

Baş mimar

Elger Blitz

Baş mühendis

Mark van der Eng

Ürün tasarımcısı

Jasper van der Schaaf

Ürün mühendisi

Lucas Beukers

Teknik tasarımcı

Wilco Spruijt

Tasarımcı

Gaia Glereani, Susanna Vissani

Üretici

Playdium

Fotoğraf

Playdium, Susanna Vissani